Ząb zatrzymany: przyczyny, objawy, leczenie

Ząb zatrzymany to taki, który nie wyrżnął się lub wystaje tylko częściowo ponad powierzchnię dziąsła. Pacjent zwykle odczuwa silne dolegliwości bólowe. Jakie są przyczyny tego problemu? Jakie objawy wskazują na to, że mamy do czynienia z zębem zatrzymanym i jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Zatrzymany ząb - objawy
2. Zatrzymany ząb - diagnostyka
3. Ząb zatrzymany - przyczyny
4. Ząb zatrzymany - ósemka
5. Ząb zatrzymany - ściąganie zęba

Ząb zatrzymany to przypadłość bolesna i często utrudniająca codzienne funkcjonowanie. Co istotne, na dolegliwości związane z zatrzymanym zębem skarży się sporo osób. Przyczyny, z których powodu ząb nie wyrżnął się prawidłowo, są bardzo zróżnicowane – od uwarunkowań genetycznych po późną utratę zębów mlecznych.

Zatrzymany ząb - objawy

Jeżeli zatrzymanie zęba dotyczy któregoś z zębów przednich, jego brak łatwo zauważyć. Gorzej, gdy problem dotyczy zębów trzonowych, a zwłaszcza ósemek. Nie każdy z nas ma zawiązki zębów mądrości więc ich brak może być przeoczony. Do najczęściej spotykanych objawów zatrzymanego zęba zalicza się:

• stan zapalny dziąsła nad niewyrzniętym zębem
• nieprawidłowy zgryz, trudności z otwieraniem ust
• chroniczny ból spowodowany naciskaniem zęba na nerw ukryty głęboko w żuchwie
• paradontoza zęba sąsiedniego
• próchnica wyrzniętej części zatrzymanych zębów
• szczękościsk
• częste infekcje
• pęknięcie korzenia lub całego zęba sąsiedniego, gdy wrasta w niego ząb zatrzymany
• ból przy szerokim otwieraniu ust

Zatrzymany ząb - diagnostyka

Aby rozpoznać ząb zatrzymany konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, a dokładnie zdjęcia pantomograficznego.

To bezbolesne prześwietlenie. Pacjent zakłada specjalny fartuch chroniący jego ciało przed promieniowaniem rentgenowskim. Siada na stołku. Technik między zęby pacjenta wkłada specjalny kołeczek, aby zęby się nie stykały ze sobą. Brodę należy oprzeć na wyprofilowanej podkładce. Podczas prześwietlenia nie należy ruszać głową.

Aparat pantomogramu "przejeżdża" wokół całej szczęki , od jednego do drugiego ucha. Tak powstaje obraz stanu wszystkich zębów znajdujących się w ustach, łącznie z zębami, które się nie wyrżnęły.

Utrwalony na płycie obraz pozwala stomatologowi ustalić dalsze postępowanie.

Ząb zatrzymany - przyczyny

Najczęściej mamy do czynienia z zatrzymaniem zębów trzonowych. Problem rzadziej dotyczy kłów, zębów przedtrzonowych, a najrzadziej jedynek i dwójek.

Zatrzymanie zęba może mieć podłoże genetyczne.

Inną przyczyną może być zbyt późna utrata kła mlecznego oraz nieprawidłowe lub zbyt ciasne ułożenie zębów w szczęce.

Kolejnym częstym powodem zatrzymania zębów jest nieprawidłowe leczenie w przeszłości.

Problemom sprzyja również późna utrata zębów mlecznych, które blokują wyrzynanie się zębów stałych.

Niestety, w naszym kraju nadal pokutuje przekonanie, że z zębami mlecznymi nie trzeba chodzić do stomatologa, bo one i tak wypadną. To błąd, ponieważ tylko lekarz może zauważyć, że zęby mleczne stanowią zagrożenie dla prawidłowego wychodzenia zębów stałych. A gdy tak się dzieje, mleczaki trzeba usunąć.

Dość często zdarza się, że szczęka czy żuchwa są zbyt małe, aby pomieścić wszystkie zęby stałe. Wówczas zęby mądrości będą rosły w kierunku poprzednich zębów lub do wnętrza jamy ustnej. W takiej sytuacji zgryz będzie nieprawidłowy, żeby mogą nachodzić jeden na drugi. Ósemki należy usunąć.

Ząb zatrzymany - ósemka

Ósemki to zęby, które dostarczają wiele problemów nie tylko ich właścicielom, ale także dentystom. Dostęp do nich jest bardzo utrudniony.

Górne zęby mądrości zwykle są dużo łatwiejsze do usunięcia i rzadziej zatrzymują się całkowicie w kości, natomiast dolne często nie wyrzynają się na powierzchnię dziąsła, pozostają w kości. Niestety takie zęby dają najwięcej objawów, więc konieczne jest ich usunięcie.

Chirurgiczne usunięcie ósemki dolnej najczęściej polega na tym, że należy rozciąć dziąsło za siódemką aby uzyskać dostęp do kości, w której ukryty jest ząb. Lekarz posługuje się specjalnym wiertłem, a następnie poprzez tzw. dłutowanie usuwa ząb. Kolejny krok to zaszycie rany, aby dziąsło dobrze się zrosło.

Ważne jest też postępowanie po zabiegu. Zwykle lekarz przepisuje leki przeciwbólowe (czasem bardzo silne) oraz antybiotyk, aby zapanować nad bakteriami, które z chorego zęba mogą się przedostać do krwi.

Zwykle, jak przy każdej antybiotykoterapii konieczne jest przyjmowanie leków osłaniających przewód pokarmowy, czyli tzw. osłonek.

Ząb zatrzymany - ściąganie zęba

Ściąganie zęba zatrzymanego dotyczy najczęściej kłów, chociaż może dotyczyć także piątek, jedynki czy dwójki.

Leczenie źle rosnących zębów odbywa się poprzez założenie indywidualnie dobranego aparatu ortodontycznego. Odpowiednia regulacja aparatu sprowadza ząb na właściwe miejsce. Ale leczenie ortodontyczne należy rozpocząć jak najwcześniej, gdy zęby nie są jeszcze ściśle ułożone w szczęce.

Decydując się na takie leczenie należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ sprowadzenie zęba na właściwe miejsce może trwać nawet dwa lata. Ale warto wytrwać, ponieważ prawidłowy zgryz i ładny uśmiech to nie tylko kwestia estetycznego wyglądu, ale także naszego zdrowia.

Nieprawidłowy zgryz i wynikające z tego problemy z dokładnym rozdrobnieniem pokarmu może się negatywnie odbijać na funkcjonowaniu przewodu pokarmowego.

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Anna Jarosz