Recepty

Recepta to pisemne polecenie lekarza (także dentysty, lekarza weterynarii, pielęgniarki lub położnej) skierowane do osoby chorej oraz do farmaceuty, które zawiera wytyczne dotyczące przebiegu leczenia. Recepty na ogół wypisuje się w języku polskim, rzadziej po łacinie. Obecnie recepty występują również w formie elektronicznej i scentralizowanej, dostępnej z poziomu portalu pacjenta. Dzięki temu chory, ale też apteka lub przychodnia mają wgląd w historię leczenia.

Mamba, Storm, Cobra – pod takimi kryptonimami Interpol prowadzi międzynarodowe operacje zwalczające proceder fałszowania leków. Interes jest niezwykle dochodowy, a zyski z niego porównywalne z tymi osiąganymi z handlu narkotykami czy bronią. Ten problem dotyczy także Polski...
Nagle okazało się, że zabrakło ci ważnego leku, który stale przyjmujesz? Co robić, kiedy nie masz recepty, a twój lekarz jest akurat nieosiągalny? Nie ma dramatu! Wtedy z pomocą może przyjść kierownik apteki, który wystawi receptę farmaceutyczną.
Zgodnie z obowiązującą ustawą aptekarz musi poinformować o tańszym zamienniku leku. Na recepcie lekarz może zaznaczyć, czy przepisanego przez niego lekarstwa pod żadnym pozorem nie powinno się zamieniać. Jeśli farmaceuta nie ma takiej informacji, powinien informować o lekarstwach alternatywnych.
Tak, lekarz może odmówić wypisania środków antykoncepcyjnych lub wczesnoporonnych pacjentowi, jeśli jest to działanie niezgodne z jego sumieniem czy wyznaniem. Lekarz ma obowiązek wskazać jednocześnie realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej.
Wzór recepty określony jest przez ustawodawcę. W teorii wszyscy lekarze wiedzą, jak prawidłowo wypełnić receptę, w praktyce zdarza się, że pacjent nie może wykupić leku, bo recepta jest źle wystawiona. Jak powinna wyglądać prawidłowo wypełniona recepta? Jakie dane powinny się na niej znaleźć? 
Od 1 stycznia 2012 zgodnie z nową ustawą refundacyjną na apteki zostaje nałożony obowiązek wydania na prośbę pacjenta tańszego odpowiednika leku refundowanego, który lekarz przepisał na recepcie (jeśli taki istnieje). Ponadto apteki zostają zobowiązane informować kupujących o możliwości dokonania takiej zamiany.
Resort zdrowia opublikował rozporządzenie określające sposób i tryb wystawiania recept lekarskich. Po wejściu w życie nowej Ustawy Refundacyjnej, czyli po 1 stycznia 2012 roku, zgodnie z rozporządzeniem będą obowiązywały nowe wzory recept.
Rząd podjął próbę złagodzenia sporu o recepty między lekarzami. Ministerstwo Zdrowia proponuje, aby pacjenci będąc u lekarza składali oświadczenie, że są ubezpieczeni. Medycy solidarnie informują, że od stycznia nie będą na receptach zamieszczać informacji, czy pacjent ma prawo do ubezpieczenia, a tym samym kupowania refundowanych leków.
Czy wiesz, że rozliczając PIT osoba niepełnosprawna może odliczyć koszty zakupu suplementów diety? Osoba taka, korzystająca z ulgi rehabilitacyjnej, otrzymuje ulgę podatkową i odlicza wydatki na leki np. pomagające w odchudzaniu.
W ostatnim czasie głośno jest o realizowaniu w Polsce recept wystawionych za granicą i odwrotnie. Problem ten reguluje najnowsza dyrektywa o swobodnym wyborze kraju i miejsca leczenia przez pacjentów z krajów Unii Europejskiej. Wprowadza to zasadę wzajemnego uznawania recept przez kraje Unii, reguluje sposób nabywania leków refundowanych.
Na nowej liście leków refundowanych, która wchodzi w życie od 2012 roku, pojawiły się preparaty, stosowane w chorobach przewlekłych, które staniały co najmniej o złotówkę - niektóre leki staniały nawet o połowę ceny. Poniżej pełna lista leków z cenami sprzed i po refundacji.
Poprawnie wypełniona recepta, zgodnie z zapisami nowej ustawy refundacyjnej, warunkuje jej realizację. Źle wystawiona sprawia, że farmaceuta w aptece nie wyda ci refundowanego leku i będziesz zmuszona wrócić do lekarza, by ten wystawił nową, poprawnie wypełnioną. Jak powinna wyglądać idealna, perfekcyjnie wypełniona recepta?

Zasady wystawiania i realizacji recept mogą się różnić, w zależności od rodzaju przepisanego preparatu. Najwięcej różnic widać przy lekach z tzw. grupy RPW, czyli psychotropowych i odurzających. Można je wydawać w określonej przez prawo ilości, gwarantującej jedynie kilkadziesiąt dni stosowania, a recepta musi obejmować wyłącznie jeden preparat i nie można go łączyć z innymi lekami na jednym druku.

Termin realizacji recepty również będzie odmienny, w zależności od kategorii leku. Jeżeli na druku oznaczono „Od dnia…”, preparat może być wykupiony jedynie w podanym terminie. Kiedy osoba wystawiająca receptę nie zamieści takiej adnotacji, przyjmuje się, że dla większości preparatów termin realizacji nie może przekroczyć 30 dni. Z kolei antybiotyki do stosowania wewnętrznego lub parenteralnego muszą być wykupione w terminie 7 dni od dni wystawienia recepty. W przypadku leków immunologicznych wytwarzanych indywidualnie dla pacjenta czas realizacji nie może przekroczyć 120 dni.

Zasady wystawiania recept szczegółowo reguluje ustawa prawo farmaceutyczne, które określa kto, kiedy i w jakim zakresie może wypełnić druk.

Warto pamiętać, że przepisy w wybranych przypadkach dopuszczają do realizacji również recept, które nie posiadają wszystkich danych, są nieczytelne, wypełnione błędnie lub sprzecznie z przepisami.

Aby zrealizować receptę w aptece pacjent nie musi mieć przy sobie druku wystawionego przez lekarza. Równoważny z nim będzie 4-cyfrowy kod wygenerowany przez system, a także potwierdzenie wygenerowania e-recepty okazane np. na ekranie smartfona.