Rwa kulszowa – przyczyny, objawy i zapobieganie atakom korzonków

Atak korzonków nerwowych, czyli rwa kulszowa, to dotkliwy ból w dole pleców paraliżujący całe ciało. Zapalenie korzonków dowodzi słabej kondycji kręgosłupa i wymaga fachowego leczenia. Sprawdź, czy można zapobiegać atakom rwy kulszowej.

Spis treści

1. Rwa kulszowa: przyczyny
2. Objawy rwy kulszowej
3. Leczenie rwy kulszowej
4. Ból korzonków: sposób na chwilową ulgę
5. Zapobieganie atakom rwy kulszowej
6. Rwa kulszowa: pomoże metoda McKenziego [wideo]

Rwa kulszowa (zapalenie korzonków) to schorzenie zaliczane do zespołów korzeniowych, czyli tzw. korzonków. Korzonki to popularna nazwa pęczków włókien nerwowych, które odchodzą od rdzenia kręgowego pomiędzy poszczególnymi kręgami - od szyjnych po lędźwiowe. Korzonki występują parami - po dwa z prawej i z lewej strony rdzenia. Takie ich umiejscowienie sprawia, że są bardzo wrażliwe na wszelkie zmiany stanu zdrowia zarówno samego kręgosłupa, jak i jego najbliższej okolicy. Ucisk na korzonki nerwowe powoduje silne dolegliwości, które mają charakter nerwobólu. Wśród nich, poza rwą kulszową, wyróżniamy także rwę udową i rwę ramienną. Niespodziewany atak korzonków nerwowych świadczy o tym, że kręgosłup jest w słabej formie. Zazwyczaj ból obejmuje okolice lędźwi, ale dokuczać mogą także sploty nerwów w okolicy uda czy barku. Jest on następstwem mechanicznego ucisku uszkodzonej tarczy międzykręgowej (dysku) na korzenie nerwowe, które znajdują się w jej sąsiedztwie. Takie problemy zdarzają się częściej po 30. roku życia. Dzieje się tak, ponieważ z wiekiem kręgosłup się zużywa i postępują zmiany zwyrodnieniowe.

Rwa kulszowa: przyczyny

Kręgosłup zbudowany jest z kręgów, między którymi znajdują się krążki, czyli dyski, pełniące rolę amortyzatorów. Każdy krążek to mocny pierścień włóknisto-chrząstkowy z galaretowatym jądrem. W zdrowym kręgosłupie kręgi i dyski układają się w linię przypominającą z boku literę S – jego naturalne krzywizny zapewniają sprężystość i wytrzymałość na wstrząsy.

1. Zwyrodnienia, urazy

Kiedy jednak kręgosłup choruje (np. z powodu zwyrodnień, urazów), w kręgach wybrzusza się włóknisty pierścień lub wypada galaretowate jądro. Dyski zaczynają wystawać poza oś kręgosłupa i uciskają na korzonki nerwowe, co powoduje przejmujący ból. Promieniuje on z miejsca ucisku do nóg lub rąk. Najczęściej uszkodzeniu ulega lędźwiowy odcinek kręgosłupa – ból promieniuje wtedy do pośladków, a czasem schodzi poprzez udo aż do łydki i stopy.

2. Intensywny wysiłek fizyczny

Atak korzonków może być spowodowany zbyt intensywnym wysiłkiem fizycznym. Dotyczy to szczególnie osób, które na co dzień prowadzą siedzący tryb życia i nagle zaczynają forsownie ćwiczyć. Słabe mięśnie pleców i brzucha nie są w stanie dobrze podtrzymywać kręgosłupa i krążki międzykręgowe się wybrzuszają. To samo może się stać przy każdym przeciążeniu kręgosłupa, np. nieprawidłowym dźwiganiu ciężaru czy podnoszeniu się z fotela.

3. Dieta uboga w witaminy, sole mineralne, wapń

Dość często ataki korzonków mają osoby, których dieta jest uboga w wapń, sole mineralne i witaminy. Pojawieniu się dolegliwości i ich nawrotom, sprzyja także gwałtowne oziębienie ciała, np. wejście do zimnej wody w upalny dzień czy leżenie na wilgotnej ziemi. Przyczyną ataku korzonków mogą być miejscowe stany zapalne oraz niektóre choroby zakaźne.

Objawy rwy kulszowej

W czasie ataku korzonków można mieć zaburzenia czucia (parestezje - mrowienie, drętwienie, przeczulica), problemy z oddawaniem moczu czy stolca. Czasem dochodzi do porażenia w miejscach, w których znajdują się uszkodzone nerwy. Może wtedy wystąpić niedowład mięśni, np. stopy, która  staje się bezwładna i "ucieka" przy chodzeniu. Ponadto dolegliwości bólowe nasilają się przy kichaniu, kaszlu, śmiechu czy parciu. Dzieje się tak, bo każda z tych czynności zwiększa ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego i tym samym ucisk na korzenie nerwowe.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Leczenie rwy kulszowej

Atak korzonków zawsze wymaga fachowego leczenia, a jeśli towarzyszą mu zaburzenia czucia i niedowłady, trzeba natychmiast skontaktować się z lekarzem. W zależności od zaawansowania i przyczyn choroby może on zalecić leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozkurczowe oraz fizykoterapię, masaże, czasem ćwiczenia na wyciągu. Niekiedy konieczne są zastrzyki domięśniowe i noszenie usztywniającego gorsetu. Jeżeli terapia nie daje efektów, pomóc może neurochirurg, który usunie przyczynę ucisku na korzeń nerwowy.

Ból korzonków: sposób na chwilową ulgę

Ulgę w bólu przynosi odpoczynek w odpowiedniej pozycji – należy położyć się na twardym podłożu, lekko ugiąć nogi i podsunąć pod kolana zrolowany koc czy poduszkę. Dobrze jest zażyć lek przeciwbólowy i przeciwzapalny. Czasem pomaga ogrzanie bolesnego miejsca termoforem lub poduszką elektryczną.

Zapobieganie atakom rwy kulszowej

W przypadku kręgosłupa potwierdza się powiedzenie: lepiej zapobiegać, niż leczyć. Sprawny kręgosłup gwarantuje, że nie przeszyje cię niespodziewanie silny ból lędźwiowy. Ale o szacunku dla swojego kręgosłupa należy pamiętać w czasie wykonywania codziennych czynności:

• Podczas siedzenia równomiernie obciążaj pośladki i plecy. Nie zakładaj nogi na nogę. Miej wyprostowane plecy.
• W czasie jazdy samochodem siadaj tak, by całe uda przylegały do fotela.
• Wstając z miejsca, staraj się jak najmniej wyginać kręgosłup.
• Nie podnoś ciężarów, które można przesunąć. Jeśli musisz coś dźwignąć, zrób przysiad, ale plecy zachowaj proste.
• Jeżeli niesiesz ciężkie zakupy, rozłóż je do dwóch siatek, aby równomiernie obciążyć obie strony pleców.
• Zamiast zwykłych walizek używaj plecaka lub torby czy walizki na kółkach.
• Kiedy tylko możesz, odpoczywaj, leżąc na brzuchu. Kręgosłupowi sprzyja też leżenie na plecach na twardym podłożu z nogami lekko ugiętymi w kolanach.
• W czasie leżenia często zmieniaj pozycję, a gdy pracujesz przy biurku, nie zapominaj o tym, aby co jakiś czas wstać, wyprostować się i przejść kilka kroków, przeciągnąć się albo zrobić tzw. koci grzbiet.
• Sypiaj na twardym materacu, z niewielką poduszką pod głową, w pozycji wyprostowanej (także na boku), a nie skulonej.

Rwa kulszowa: pomoże metoda McKenziego [wideo]

Metoda McKenziego oferuje skuteczne ćwiczenia na bóle kręgosłupa, które pozwolą nie tylko pozbyć się przykrych dolegliwości bólowych, lecz także usuną przyczyny bólu, a tym samym zapobiegną jego ponownemu rozwojowi.

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz

Konsultacja: lek. med. Grzegorz Borstern , specjalista chorób wewnętrznych