Stopa cukrzycowa - groźne powikłanie cukrzycy. Jak leczyć stopę cukrzycową?

2022-03-07 11:12

Stopa cukrzycowa jest poważnym powikłaniem cukrzycy, dotyczy od kilku do kilkunastu procent chorych. Jej odpowiednie leczenie może uchronić przed amputacją. Jest długie i kosztowne, ale skuteczne. Jakie są przyczyny pojawienia się stopy cukrzycowej i jak ją rozpoznać? Jak przebiega leczenie stopy cukrzycowej?

zbliżenie na stopę kobiety
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Stopa cukrzycowa: przyczyny
  2. Stopa cukrzycowa: dwie odmiany choroby
  3. Stopa cukrzycowa: objawy
  4. Leczenie stopy cukrzycowej

Stopa cukrzycowa (zespół stopy cukrzycowej) to jedno z najczęstszych powikłań cukrzycy. Choroba charakteryzuje się niedostatecznym ukrwieniem stóp, co zmniejsza ich wrażliwość bólową, utrudnia gojenie się ran i owrzodzeń świadczących o postępującym procesie martwiczym. Osłabieniu ulega struktura kości i stawów, w efekcie czego dochodzi do deformacji stopy uniemożliwiającej chodzenie.

Problem dotyka częściej pacjentów z cukrzycą typu 2, czyli insulinoniezależną, i dotyka nawet 10 procent wszystkich diabetyków. Z reguły pojawia się po wielu latach źle leczonej cukrzycy, choć często zmiany na stopach są pierwszym zauważalnym objawem tego schorzenia. Nieleczona stopa cukrzycowa prowadzi do amputacji kończyny.

Stopa cukrzycowa: przyczyny

Zbyt wysoki poziom cukru we krwi, przy jednoczesnym długotrwałym zaniedbywaniu właściwej terapii, jest przyczyną poważnych zmian w ścianach dużych (tzw. makroangiopatia) i małych (mikroangiopatia) naczyń krwionośnych. Zmiany te przyczyniają się do ich trwałego uszkodzenia, a w konsekwencji – zwiększonej podatności na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Uszkodzenia małych naczyń krwionośnych prowadzą do powstania zmian w soczewce oka (retinopatia), upośledzenia funkcji nerek (nefropatia) lub układu nerwowego objawiające się zaburzeniami czucia, drętwieniem i bólem kończyn. Wynikiem uszkodzenia dużych naczyń jest choroba wieńcowa, choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego, a także jedno z najpowszechniej występujących powikłań cukrzycy, czyli zespół stopy cukrzycowej.

Profilaktyka cukrzycy

Stopa cukrzycowa: dwie odmiany choroby

Zespół stopy cukrzycowej występuje w dwóch odmianach:

  • Zespół stopy niedokrwiennej, który powstaje w wyniku pogorszenia ukrwienia w obrębie stopy.
  • Zespół stopy neuropatycznej, którego przyczyną jest uszkodzenie obwodowego układu naczyniowego.

Stopa cukrzycowa: objawy

Objawy stopy cukrzycowej to:

  • ból nasilający się nocy, z towarzyszącymi bolesnymi kurczami mięśni, uczucie mrowienia i kłucia w nodze
  • łuszczenie i wysuszanie się skóry
  • pojawienie się licznych pęknięć z ogniskami martwicy i owrzodzenia
  • gorsze gojenie się ran
  • zaburzenia w odczuwaniu bólu, temperatury i dotyku
  • deformacja kości.

Kluczowym elementem profilaktyki i leczenia schorzenia jest szczególna dbałość o zdrowie i dobrą kondycję stóp, a przede wszystkim - konsekwentnie prowadzona terapia mająca na celu obniżenie poziomu cukru we krwi.

Leczenie stopy cukrzycowej

Leczenie stopy cukrzycowej jest trudne, długie i kosztowne. Należy je prowadzić w wyspecjalizowanych ośrodkach, pod opieką specjalistów: diabetologa, chirurga naczyniowego, ortopedy, rehabilitanta, dermatologa. Pacjent powinien mieć odpowiednio dobrane wkładki lub obuwie ortopedyczne, fachowo usuwane odciski i modzele, w przypadku dominujących zmian naczyniowych powinien być kwalifikowany do specjalistycznych zabiegów naczyniowych.

W leczeniu zaawansowanych przypadków stopy cukrzycowej stosuje się bardzo wiele metod leczenia miejscowego owrzodzeń i ran. Są to preparaty zawierające srebro, tlenowe komory hiberbaryczne, opatrunki z podciśnieniem. Wielość metod wskazuje na trudności lecznicze i brak idealnych preparatów gojących rany.

Zobacz, jakie są etapy powstawania stopy cukrzycowej

Warto wiedzieć

Stopa cukrzycowa - w Polsce jest najwięcej amputacji kończyn. 15 tys. rocznie

Według Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, Polska jest w czołówce krajów, w których wykonuje się najwięcej amputacji kończyn z powodu stopy cukrzycowej - ok.15 tys. rocznie. W Polsce bardziej opłaca się wykonywać amputacje, bo ich wycena jest wyższa niż leczenie zachowawcze stopy cukrzycowej.

Czy grozi Ci cukrzyca?

Pytanie 1 z 15
Czy ktoś z twojej najbliższej rodziny (matka, ojciec, siostra, brat) ma cukrzycę?