Biegunka po alkoholu - co ją powoduje?

Weryfikacja

Autor: lek. Katarzyna Banaszczyk

Choć działania niepożądane alkoholu kojarzone są przede wszystkim z kacem i towarzyszącym mu bólem głowy, to możemy również mieć do czynienia z objawami ze strony przewodu pokarmowego, w tym z biegunką. Jakie są przyczyny biegunki po alkoholu i jak możemy wspomóc swój organizm w takiej sytuacji? Czy biegunka po alkoholu może doprowadzić do odwodnienia?

Spis treści

1. Biegunka ostra nie tylko po alkoholu
2. Biegunka po alkoholu - przyczyny luźnych stolców
3. Biegunki po alkoholu - konsekwencje utraty wody
4. Alkohol a utrata wody
5. Biegunka po alkoholu - leczenie
6. Biegunka po alkoholu - kiedy konieczna jest hospitalizacja?
7. Biegunka po alkoholu - podsumowanie

Biegunką z punktu widzenia medycznego nazywamy sytuację, gdy pacjent oddaje stolce o nieprawidłowej konsystencji przynajmniej 3 razy na dobę. Biegunkę możemy podzielić na:

• biegunkę ostrą - gdy objawy nie trwają dłużej niż dwa tygodnie;
• biegunkę przewlekłą - w tej sytuacji luźne stolce utrzymują się powyżej 14 dni.

Biegunka ostra nie tylko po alkoholu

Spożywanie alkoholu przyczynia się typowo do wystąpienia biegunki ostrej, która mija zazwyczaj w przeciągu kilku dni. Jakie jeszcze czynniki odpowiadają za wystąpienie biegunki ostrej? Należą do nich przede wszystkim:

• infekcje przewodu pokarmowego wywołane przez drobnoustroje chorobotwórcze (bakterie, wirusy) - jest to najczęstsza przyczyna biegunki ostrej,
• przyjmowanie leków - wiele leków charakteryzuje się działaniami niepożądanymi, obejmującymi biegunkę. Przykładem są m.in. antybiotyki, niektóre leki stosowane w terapii nadciśnienie tętniczego, beta-blokery, stosowane w leczeniu zaburzeń rytmu serca, czy też niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki przeciwdepresyjne,
• zatrucia - grzybami, czy środkami owadobójczymi,
• alergie pokarmowe,
• ostre zapalenie uchyłków okrężnicy,
• a także niedokrwienie jelit.

Biegunka po alkoholu - przyczyny luźnych stolców

Wielu z nas zastanawia się, z czego wynika pojawienie się biegunki po spożyciu alkoholu etylowego. Bardziej typowe objawy, jakie kojarzymy z przyjmowaniem alkoholu to:

• ból głowy,
• uczucie rozbicia,
• czy utrudniająca funkcjonowanie senność.

Są to objawy tak zwanego kaca, które spowodowane są toksycznym wpływem na organizm produktu przemiany alkoholu etylowego - czyli aldehydu octowego.

Jednak z czego wynika pojawienie się biegunki? Należy mieć świadomość, że alkohol uszkadza i niszczy enterocyty, czyli komórki nabłonka jelit. Pogarsza to istotnie proces trawienia węglowodanów i białek, ponieważ komórki te odpowiedzialne są za produkowanie enzymów rozkładających te związki. To właśnie zaburzenia trawienia oraz zaburzenia wchłaniania powodują wystąpienie luźnych stolców.

Biegunki po alkoholu - konsekwencje utraty wody

Na skutek biegunki dochodzi do utraty wody i ważnym elektrolitów takich jak sód i potas, co prowadzi do odwodnienia i pogorszonego samopoczucia pacjenta. W przypadku przyjmowania alkoholu typowo mamy do czynienia z łagodnym odwodnieniem, gdyż biegunki nie są aż tak nasilone jak w przebiegu schorzeń internistycznych.

Najczęstsze objawy łagodnego odwodnienia to:

• bóle i zawroty głowy,
• osłabienie,
• zmęczenie,
• senność,
• wzmożone pragnienie,
• ciemne zabarwienie moczu,
• suchość w ustach.

Alkohol a utrata wody

Warto mieć świadomość, że sam alkohol w sposób pośredni również wpływa na zwiększoną utratę wody wraz z moczem. Alkohol etylowy hamuje aktywność hormonu produkowanego przez podwzgórze - mowa tutaj o wazopresynie.

Hormon ten odpowiada między innymi za zwrotne wchłanianie wody w nerkach i zatrzymywanie jej w organizmie. Mechanizm ten sprzyja wystąpieniu odwodnienia sytuacji, gdy spożywaniu alkoholu towarzyszy biegunka.

Biegunka po alkoholu - leczenie

W przypadku łagodnego odwodnienia najważniejsze jest przyjmowanie płynów drogą doustną - najlepiej wody mineralnej, która zawiera również ważne dla naszego organizmu jony, utracone drogą przewodu pokarmowego.

W aptece możemy otrzymać specjalne proszki do sporządzania płynów doustnych, które przyspieszają wyrównywanie gospodarki wodno-elektrolitowe organizmu. Produkty takie zawierają m.in.:

• glukozę,
• chlorek sodu,
• chlorek potasu,
• a także cytrynian potasu.

Warto o nich pomyśleć, gdy czujemy się osłabieni po biegunce.

Biegunka po alkoholu - kiedy konieczna jest hospitalizacja?

W sytuacji znacznego odwodnienia konieczne bywa leczenie w szpitalu. Wskazania do skierowania pacjenta z odwodnieniem po biegunce do szpitala to przede wszystkim:

• znaczna utrata masy ciała - to taka, która przekracza 9% dotychczasowej masy pacjenta,
• pojawienie się niepokojących objawów, do których należy: przyspieszenie czynności serca, spadek ciśnienia tętniczego, a także zmniejszenie ilości wydalanego moczu - czyli skąpomocz i sucha, blada skóra - takie objawy kliniczne mogą świadczyć o rozwijającym się wstrząsie hipowolemicznym, którego jedną z najczęstszych przyczyn jest właśnie odwodnienie,
• obecność u danego pacjenta innych dolegliwości, związanych z chorobami przewlekłymi np. cukrzycą, czy niewydolnością serca,
• brak możliwości przyjmowania płynów drogą doustną.

W szpitalu konieczne jest uzupełnienie płynów drogą dożylną, a czasami również wyrównanie gospodarki elektrolitowej za pomocą podaży odpowiednich jonów - najczęściej potasu.

Biegunka po alkoholu - podsumowanie

Podsumowując, biegunka to łagodne powikłanie związane z przyjmowaniem alkoholu etylowego. W większości przypadków wystarczy odpowiednie nawodnienie doustne, by uzupełnić niedobór płynów i wrócić do normalnego funkcjonowania.

Jednak w niektórych przypadkach, biegunka po alkoholu może doprowadzić do poważnego odwodnienia organizmu i niebezpiecznych powikłań.

Warto mieć na uwadze objawy, jakie świadczą o znacznym odwodnieniu i sytuacji ich wystąpienia zgłosić się do lekarza, który po zbadaniu pacjenta zadecyduje o dalszych krokach.

Czytaj też: Złe samopoczucie po alkoholu? Leki, których lepiej nie stosować

lek. Katarzyna Banaszczyk