Korekcja uszu, czyli plastyka odstających uszu. Na czym polega?
Chirurgiczna korekcja uszu, czyli otoplastyka, bywa dla niektórych wybawieniem z wieloletnich kompleksów. Dla jednych odstające, za duże lub nieproporcjonalne uszy to charakterystyczny element image’u, dla drugich poważny defekt urody, którego najlepiej byłoby pozbyć się jak najszybciej. Tym bardziej że taką możliwość oferują gabinety chirurgów plastycznych. Na czym polega korekcja uszu, kiedy można ją wykonać, kto może poddać się takiemu zabiegowi, no i ile to wszystko kosztuje?
Spis treści
- Korekcja uszu: jeden z bardziej popularnych zabiegów
- Korekcja uszu: najczęściej wykonywane operacje plastyczne uszu
- Kto może zdecydować się na korekcję uszu?
- Jak wygląda wstępna wizyta u chirurga plastyka?
- Badania i zalecenia przed zabiegiem korekcji uszu
- Korekcje uszu: postępowanie po zabiegu
Chirurdzy plastyczni operują uszy z różnymi wadami, m.in. częściowym lub całkowitym niedorozwojem małżowiny, zwinięciem małżowiny czy wadami płatka. W części przypadków wystarczy zwykła operacja, w części natomiast potrzebna jest operacja rekonstrukcyjna, składająca się nieraz z kilku etapów.
Niejeden właściciel i właścicielka odstających uszu spotkał się z krzywdzącym określeniem dotyczącym swojego wyglądu. Rzucone od niechcenia przez złośliwego kolegę lub koleżankę, na dobre przylegały do ofiary, wpędzając w kompleksy i wywołując uprzedzenie w stosunku do rozbawionych sytuacją rówieśników. I choć odstające małżowiny uszne to jedna z mniej istotnych wad dotyczących tej części ciała, i w dodatku dość łatwo ukryć je pod włosami, to jednak właśnie ich posiadacze stanowią najliczniejszą grupę zgłaszającą się do gabinetów w celu korekcji wyglądu.
Korekcja uszu: jeden z bardziej popularnych zabiegów
Zdawałoby się, że uszy są niepozorne i w zasadzie nieistotne dla wyglądu. To jednak błędne przekonanie: choć uszy leżą z boku głowy, ich kształt i wygląd, podobnie jak wygląd oczu czy ust. również decyduje o atrakcyjności danej osoby – albo o jej braku. Wiele badań potwierdza, że osoby z kształtnymi, symetrycznymi i przylegającymi do głowy małżowinami usznymi są postrzegane jako bardziej atrakcyjne, niż osoby, u których uszy odstają, są nieproporcjonalne względem siebie lub za duże czy zbyt małe w stosunku do wielkości całej głowy, albo mają wręcz jakieś rzucające się w oczy defekty.
Choć małżowiny uszne, podobnie jak linie papilarne, są niepowtarzalne i charakterystyczne dla danej osoby, to jednak we wszystkich można odnaleźć podobne cechy symetrycznej budowy. Jeśli odstają od przyjętego wzorca, można je wymodelować tak, by nabrały jak najbardziej naturalnego kształtu.
Odstające małżowiny są najczęstszą wadą ucha zewnętrznego, obejmując ok. 5 proc. społeczeństwa, równomiernie u obu płci. Wada ta może być jedno lub obustronna, ponadto symetryczna lub asymetryczna. Ponadto zauważa się rodzinne występowanie wady. Najczęstszą przyczyną jest niewykształcenie grobelki, przerost muszli bądź odstawanie płatka, odpowiadając w różnych konfiguracjach za odstawanie górnej, środkowej i dolnej części małżowiny. W związku z powyższym wysoka częstość występowania odstających małżowin usznych, znaczna widoczność wady oraz bezpieczeństwo operacji wpływają na wysoką popularność zabiegu - wyjaśnia dr Piotr Stabryła, specjalista chirurgii plastycznej z Kliniki Dr Szczyt.
Korekcja uszu: najczęściej wykonywane operacje plastyczne uszu
Chirurdzy plastyczni najczęściej korygują odstające małżowiny uszne. Ale to niejedyny zabieg, jaki można wykonywać na tej części ciała. Zdarza się, że lekarze modelują małżowinę, by uzyskać inny kształt, korygują jej położenie i wielkość, doprowadzają do tego, by uszy miały proporcjonalny kształt. Rzadziej wykonywana jest korekcja niewykształconej rzeźby chrząstki, czy korekcja zwiniętej małżowiny, a także korekcja wad płatka uszu.
W operacjach rekonstrukcyjnych leczy się natomiast nabyte wady i ubytki (powstałe np. na skutek kontuzji lub w wyniku innych operacji), a także brak ucha. Najczęściej operowane wady to:
- Odstające uszy. Operacja polega na przecięciu skóry za uchem, odsłonięciu chrząstki i wyrzeźbieniu kształtu nowej grobelki (miejsca prawidłowego zagięcia małżowiny) za pomocą pilniczka. Następnie tworzy nowe załamanie chrząstki, odginając ją do tyłu, i zakłada szwy, które ją przytrzymają – zostają one pod skórą już na zawsze. Niekiedy za pomocą takich szwów przymocowuje również muszlę ucha do czaszki. Zdarzają się także przypadki, że z muszli wycinany jest fragment chrząstki (co zmniejsza jej nadmierną wypukłość, odpowiedzialną za odstawanie małżowiny). Następnie skóra zszywana jest szwami, które zdejmuje się po kilku dniach. Po operacji zostaje blizna, schowana między czaszką a uchem.
- Usunięcie guzka Darwina. To wada wrodzona, zgrubienie w tylnej górnej części obrąbka małżowiny usznej.
- Mikrocja i anocja. Mikrocja to wada wrodzona, polegająca na niewykształceniu lub braku niektórych struktur ucha, w przypadku anocji natomiast całkowicie brakuje małżowin. W obu przypadkach potrzeba kilku zabiegów, w trakcie których małżowinę modeluje się z chrząstki pobranej z łuku żebrowego, albo za pomocą sztucznych implantów. Przed pierwszym zabiegiem lekarz ocenia, czy przewód słuchowy, a także ucho wewnętrzne i środkowe są właściwie rozwinięte, i czy pacjent nie ma problemów ze słuchem.
- Zwinięcie małżowiny usznej. Wada polegająca na tym, że szczyt małżowiny wydaje się niewystarczająco wysoki, a czasem wręcz „złamany” do przodu albo w dół. Niekiedy źle wykształcona, zwinięta jest cała małżowina. Korekcja jest wtedy bardzo skomplikowana, a czasem bywa konieczne odtworzenie całej małżowiny.
Przeczytaj także: Blepharoplastyka: na czym polega zabieg korekcji powiek?
Zabieg korekcji uszu wykonuje się zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym. Możliwe jest także przeprowadzenie operacji w znieczuleniu ogólnym. Czas zabiegu to około 1,5-2h w zależności od zróżnicowania wady. Plastyka odstających uszu w większości przypadków polega na wycięciu niewielkiego podłużnego obszaru skóry za małżowiną uszną, a następnie na wykonaniu plastyki chrząstki i założeniu specjalnych szwów zarówno wewnętrznych jak i na skórę. Ponadto może się okazać wykonanie zabiegów dodatkowych na ogonie obrąbka, płatku lub innych fragmentach małżowiny. W zależności od stopnia i rodzaju odstawania ucha, podczas szczegółowej konsultacji omawiany jest przebieg zabiegu oraz oczekiwania pooperacyjne, a na tej podstawie ustalany jest plan zabiegu. Szwy zdejmowane są zazwyczaj w 9-10 dobie po zabiegu. Po operacji istotne jest noszenie opaski na uszy przez 4 tygodnie 24h na dobę, oraz kolejne 3 tygodnie na noc - tłumaczy wyjaśnia dr Piotr Stabryła.
Kto może zdecydować się na korekcję uszu?
Operacje uszu można wykonywać zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Już w piątym roku życia małżowiny uszne mają kształt i wielkość zbliżony do ostatecznych, są w pełni wykształcone - począwszy od tego wieku można wykonywać operacje korekcji małżowin usznych. Zdania lekarzy na temat operowania tak małych dzieci są jednak podzielone. Niektórzy uważają, że zabieg ten lepiej wykonać jak najwcześniej, zarówno dlatego, by uchronić malca przed drwinami ze strony rówieśników, jak i z tego powodu, że im mniejsze dziecko, tym mniej bolesny bywa stan po zabiegu (zakończenia nerwowe rozwijają się bowiem wraz z wiekiem, dlatego zabieg u młodzieży i dorosłych powoduje większy ból).
Inni lekarze zalecają, by z większością przypadków korekcji uszu, zwłaszcza w przypadku ich odstawania, wstrzymać się do momentu, gdy dziecko pójdzie do szkoły – operacja będzie uzasadniona wówczas, kiedy z powodu wyglądu uszu nabawi się kompleksów. Poza tym starsze dzieci lepiej współpracują i można im wykonać zabieg nie w znieczuleniu ogólnym, lecz miejscowym, co eliminuje ewentualne problemy i ryzyko związane z podaniem narkozy.
Zabiegowi odstających małżowin usznych przeważnie poddają się osoby dorosłe. Możliwe jest także wykonanie operacji u dziecka w wieku szkolnym w znieczuleniu ogólnym po przebyciu szczegółowej konsultacji z dzieckiem i rodzicami - mówi dr Piotr Stabryła.
Jak wygląda wstępna wizyta u chirurga plastyka?
Zabiegi korekcji uszu poprzedzane są wizytą przedoperacyjną u chirurga plastycznego. W jej trakcie pacjent przedstawia swoje zastrzeżenia i oczekiwania, a lekarz ocenia stan uszu i dobiera najlepszą metodę korekcji. Wyjaśnia też, jak będzie przebiegała operacja, jaki rodzaj znieczulenia będzie najlepszy, jak się przygotować do zabiegu. Przedstawia również możliwe efekty uboczne, a w przypadku zabiegów w gabinetach prywatnych, również jego koszty. Są one zróżnicowane i zależą od stopnia skomplikowania operacji, ale także lokalizacji gabinetu.
Przeczytaj także: Operacja plastyczna nosa. Jak wygląda korekta krzywego i garbatego nosa?
Badania i zalecenia przed zabiegiem korekcji uszu
Na dwa tygodnie przed operacją pacjent musi mieć wykonane wszystkie rutynowe badania przedoperacyjne, zwłaszcza jeśli zabieg wykonywany będzie w narkozie. Są to przede wszystkim morfologia, OB., INR, APTT, wskaźnik PT, a także oznaczenie antygenu HBs lub oznaczenie poziomu przeciwciał przeciw WZW B w przypadku szczepienia w przeszłości (jeśli od podania szczepionki minęło więcej, niż 5 lat), i oznaczenie poziomu przeciwciał anty-HCV.
Standardowo dwa tygodnie przed zabiegiem wykonuje się podstawowe badania krwi: morfologię oraz czasy krzepnięcia. W zależności od znieczulenia i chorób współistniejących zlecane są indywidualnie badania dodatkowe. Do zabiegu korekty odstających małżowin usznych kwalifikowani są pacjenci zdrowi, bez zaostrzenia chorób ogólnoustrojowych w pełni poinformowani o przebiegu i efektach zabiegu - oznajmia dr Piotr Stabryła.
Przed operacją chirurg robi zdjęcia głowy: z przodu, z tyłu i z profilu, czasem także z góry. Fotografowane są także detale deformacji. Przed zabiegiem mierzony jest także kąt między ciemieniem głowy a tylną częścią małżowiny. Na wizycie przedoperacyjnej otrzymuje się także cały szereg zaleceń, dopasowanych do płci i wieku.
Podstawowe zalecenia przed zabiegiem:
- Kobiety nie powinny decydować się na zabieg w okresie okołomiesiączkowym – na dwa dni przed planowanym terminem okresu i przed pierwsze dwa dni jego trwania. W dniu zabiegu nie wolno wykonywać makijażu.
- Na 14 dni przed terminem zabiegu nie wolno przyjmować leków wpływających na krzepnięcie krwi, np. salicylanów (aspiryna), witaminy E, Acard, unikać niektórych pokarmów (w tym czosnku i imbiru), zrezygnować z papierosów (a na trzy dni wcześniej z alkoholu), i przyjmować zalecone przez lekarza leki wzmacniające naczynka krwionośne, np. rutinoscorbin.
Przeczytaj także: Operacje plastyczne — najczęstsze powikłania po zabiegach
We wczesnym okresie pooperacyjnym mogą wystąpić typowe następstwa zabiegu takie jak krwawienie i infekcja. W późnym okresie po otoplastyce najczęstszym powikłaniem estetycznym jest częściowe lub całkowite „odskoczenie” małżowiny powodując asymetrię względem drugiego ucha. Ponadto może wystąpić bliznowiec u osób z predyspozycją genetyczną do tego typu zmian, przejściowe zaburzenia czucia w obrębie ucha, przebarwienia oraz może dojść do wydalenia szwów przez organizm na zewnątrz. W przypadku występowania powikłań chirurg plastyczny jest dostępny dla pacjenta i w pełni swoich umiejętności rozwiązuje problem - wyjaśnia dr Piotr Stabryła.
Korekcje uszu: postępowanie po zabiegu
Po zabiegu na ranę nakładany jest opatrunek z antybiotykiem, a głowa obwiązana jest bandażem lub opaską elastyczną. W ciągu kilku następnych dni rany mogą boleć – wówczas należy stosować środki przeciwbólowe przepisane przez lekarza. W ciągu dnia przeciwwskazane jest leżenie. Zdarza się, że uszy – lub tylko jedno ucho – jest opuchnięte, co również jest normalne i powinno ustąpić po maksymalnie dwóch tygodniach.
Po kilku dniach bandaż można zastąpić delikatniejszą opaską. Nie wolno jej usuwać, zwłaszcza w nocy. Przez pierwszy tydzień najlepiej spać na plecach z poduszką pod głową – lepiej natomiast unikać spania na boku. Jeśli w trakcie operacji zostały założone zwykłe szwy, po 10-14 należy je zdjąć (w gabinecie) – o takiej konieczności poinformuje lekarz w trakcie wypisu.
Do pracy lub szkoły można wrócić już po tygodniu od operacji, nie zdejmując jednak opatrunków (dzieci przez następne dwa tygodnie powinny być jednak zwolnione z zajęć wychowania fizycznego). W trakcie pierwszego tygodnia, dwóch po zabiegu trzeba wstrzymać się z myciem włosów – opatrunki nie mogą być zamoczone, by nie doszło do infekcji. Wiele klinik prywatnych oferuje jednak możliwość mycia włosów przy okazji wizyty w celu zmiany opatrunków. Do chwili zagojenia ran nie wolno farbować włosów ani nakładać trwałej ondulacji (również w gabinecie) – środki chemiczne mogłyby źle wpłynąć na proces gojenia.
Gdzie wykonać i ile kosztuje zabieg korekcji uszu?
Plastyką małżowin usznych zajmują się wyłącznie chirurdzy plastycy. Zabiegi wykonywane są zarówno w szpitalnych oddziałach chirurgii plastycznej, jak i w prywatnych klinikach. Czas operacji uzależniony jest od tego, co jest korygowane – np. korekcja odstających małżowin trwa zwykle około godziny (korekta jednej zajmuje około 20-30 minut).
W niektórych przypadkach, zwłaszcza w przypadku operacji w szpitalu, pacjent zostaje w placówce przez kilka dni. W innych wraca do domu już po kilku godzinach. Sporo zależy zarówno od tego, co poddawane jest korekcie, jak i od rodzaju podanego znieczulenia.
Koszt korekcji odstających uszu w klinice w Warszawie: od 2900 zł do 7450 zł. Taki sam zabieg w klinice w Krakowie można znaleźć już za 3 tys. zł.
Autor: dr n. med. Piotr Stabryła
Dr n. med. Piotr Stabryła z klinki "Dr Szczyt" jest specjalistą chirurgii plastycznej. Ukończył studia na kierunku lekarskim Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Uzyskał tytuł doktora nauk medycznych, broniąc pracę pt. „Ocena wyników leczenia pacjentów po septorynoplastyce z osteotomią operowanych z powodu pourazowego zniekształcenia nosa”. Pracuje na stanowisku starszego asystenta w Oddziale Klinicznym Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej USK nr 1 w Łodzi. Jest współautorem publikacji w czasopismach polskich i zagranicznych. Członek Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej (The International Society of Aesthetic Plastic Surgery - ISAPS) oraz Polskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej. Jako uczestnik licznych szkoleń i konferencji krajowych oraz zagranicznych nabiera doświadczenie z zakresu chirurgii plastycznej i medycyny estetycznej.
