Hibiskus – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania i działanie niepożądane

Hibiskus (kwiat malwy sudańskiej) to roślina, znana również pod nazwą ketmia, która ma bardzo piękne, charakterystyczne kwiaty, dlatego w wielu krajach jest hodowana przede wszystkim w celach ozdobnych. Kwiaty wykorzystuje się również do zaparzania herbaty z hibiskusa. Hibiskus obniża ciśnienie krwi, reguluje poziom cholesterolu, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, moczopędne, wzmacnia układ immunologiczny – to tylko niektóre z prozdrowotnych właściwości hibiskusa. Na co jeszcze pomaga hibiskus?

Spis treści

1. Co jest hibiskus? 
2. Hibiskus - smak 
3. Hibiskus - właściwości lecznicze
4. Hibiskus – zastosowanie
5. Hibiskus - przeciwwskazania do stosowania
6. Hibiskus – działanie niepożądane
7. Hibiskus w ciąży 
8. Hibiskus a karmienie piersią
9. Hibiskus a odchudzanie
10. Hibiskus na skórę i włosy
11. Jak zrobić herbatę i napar z hibiskusa?
12. Herbata z hibiskusa. Ile razy dziennie pić?
13. Czy każdy hibiskus nadaje się na herbatę?

Co jest hibiskus? 

Hibiskus (Hibiscus sabdariffa) to piękny kwiat malwy sudańskiej, zwany też karkade i ketmią szczawiową. W naturalnym środowisku występuje przede wszystkim w miejscach nasłonecznionych, a zarazem wilgotnych (m.in. w niektórych rejonach Chin, Tajwanu, Indii, Malezji oraz północnej Afryce). Hibiskusa hoduje się również w mniej sprzyjających warunkach klimatycznych, np. w Polsce. Poszczególne, liczne gatunki tej rośliny mogą różnić się między sobą, ale ich wyróżniającą się częścią są kwiaty. Te najbardziej typowe są w kolorze czerwono-purpurowym, ale są też odmiany, w których płatki występują w odcieniach niebieskiego, fioletu, żółci lub bieli.

Hibiskus - smak 

Hibiskus ma bardzo ciekawe kwiaty o ciemnoczerwonej barwie, które kształtem przypominają pucharki. Wyróżnia je dosyć słaby zapach oraz wyraźnie kwaśny smak. Kwiaty hibiskusa często wykorzystuje się w branży spożywczej do produkcji napojów, dżemów, galaretek czy win. Stanową one także składnik mieszanek ziołowych stosowanych w celach leczniczych.

Hibiskus - właściwości lecznicze

To właśnie przede wszystkim ekstrakt z kwiatów hibiskusa wykorzystuje się w leczeniu różnych dolegliwości ze względu na bogactwo składników prozdrowotnych. Hibiskus zawiera m.in.:

• witaminę C,
• kwasy organiczne,
• flawonoidy wykazujące działanie przeciwzapalne,
• polifenole uważane za silne przeciwutleniacze,
• antocyjany zapobiegające np. schorzeniom wątroby, 
• polisacharydy odpowiedzialne za wzmacnianie układu odpornościowego.

Hibiskus – zastosowanie

Hibiskus wykorzystywany był od dawna w medycynie ludowej, przede wszystkim w oczyszczaniu organizmu z toksyn, bo pobudza przemianę materii, wykazujące delikatne działanie przeczyszczające i moczopędne, zapobiegając zastojom wody w organizmie.

Napar z rośliny systematycznie pity:

• obniża ciśnienie krwi,
• wpływa na prawidłowy poziom cholesterolu,
• działa przeciwmiażdżycowo,
• reguluje pracę wątroby.

Dzięki dużej zawartości witaminy C i innych składników wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dlatego sprawdza się w przypadku przeziębień, infekcji, również tych przebiegających z gorączką. Jednocześnie usprawnia działanie układu immunologicznego, warto więc pić ją zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.

Hibiskus - przeciwwskazania do stosowania

Do stosowania hibiskusa nie ma zbyt wielu przeciwwskazań. Naparu z tej rośliny powinny unikać osoby z niskim ciśnieniem oraz osoby przyjmujące leki na cukrzycę. Kwaśny smak naparu z hibiskusa może nasilać dolegliwości gastryczne u osób, które cierpią na refluks i chorobę wrzodową żołądka. 

Mężczyźni powinni znacznie ograniczyć picie herbaty z hibiskusa. Spożywany napój w zbyt dużej ilości w ciągu dnia może przyczynić się do wystąpienia zaburzeń w procesie wytwarzania plemników.

Hibiskus – działanie niepożądane

Ta roślina wykazuje moc właściwości prozdrowotnych, które pozytywnie odbijają się na zdrowiu. Ze względu na zawartość antocyjanów napary i ekstrakty z kwiatów i liści hibiskusa stosuje się w leczeniu hiperlipidemii i nadciśnienia tętniczego. Ich spożywanie nie wywołuje działań niepożądanych i skutków ubocznych.

Napary i ekstrakty na bazie hibiskusa mają niski poziom toksyczności, więc można je uznać za bezpieczne dla zdrowia człowieka. Nie mają też negatywnego wpływu na pracę wątroby i nerek.

Hibiskus w ciąży 

Kobiety w ciąży powinny wyeliminować z jadłospisu herbatę z hibiskusa. Dlatego, że nie ma dokładnych badań, że spożywanie hibiskusa jest w 100 proc. bezpieczne dla rozwijającego się płodu.

Niektóre badania wskazują, że systematyczne picie naparu z hibiskusa może wpływać na poziom estrogenów, dlatego kobiety w trakcie terapii hormonalnej powinny w tej kwestii skonsultować się z lekarzem.

Hibiskus a karmienie piersią

Matki karmiące dla zachowania bezpieczeństwa powinny wyłączyć z menu napar i ekstrakty z hibiskusa. Nie ma jednak dowodów na to, by ta roślina wykazywała szkodliwe działanie. Dlatego warto zachować ostrożność w jej spożywaniu.

Hibiskus a odchudzanie

Herbatka z hibiskusa dobra jest na odchudzanie. Przyśpiesza trawienie, a jednocześnie zmniejsza poziom tkanki tłuszczowej. Zawarta w hibiskusie fazeolamina hamuje wydzielanie enzymu, który odpowiada za wchłanianie węglowodanów.

Hibiskus na skórę i włosy

Hibiskus słynie nie tylko ze swoich prozdrowotnych właściwości, jest również bogatym źródłem składników, które mają korzystny wpływ na urodę. Okazuje się, że ekstrakt z kwiatów oraz olej z nasion wykorzystuje się zwłaszcza w kosmetykach przeciwstarzeniowych.

Składniki zawarte w hibiskusie zwiększają elastyczność skóry, zmiękczają ją, ujędrniają, wygładzają drobne zmarszczki. Dodatkowo dzięki właściwościom nawilżającym i odżywiającym spowalniają procesy starzenia się skóry. Świetnie wyrównują też jej koloryt oraz łagodzą wszelkie podrażnienia.

Hibiskus, m.in. dzięki zawartości kwasów organicznych i witaminy C wzmacnia również włosy oraz przywraca im blask. Można kupić gotowe preparaty z zawartością hibiskusa (szampony, odżywki), które nie tylko oczyszczają skórę głowy, ale też nawilżają włosy i odbudowują ich strukturę, dzięki czemu stają się one lśniące i puszyste.

Jak zrobić herbatę i napar z hibiskusa?

Hibiskus pije się najczęściej w postaci herbaty lub naparu. Kilka płatków suszonego kwiatu hibiskusa należy zalać wodą o temperaturze ok. 96-97 stopni C, a następnie przykryć na ok. 10 minut. 

Ponieważ hibiskus ma lekko kwaskowaty smak świetnie nadaje się na letnie, upalne dni. Przygotowanie jest bardzo proste – należy przestudzić napar, a następnie dodać do niego listki mięty, 2 lub 3 kostki lodu i opcjonalnie cukier do smaku. Tak przygotowany napój jest bardzo orzeźwiający.

Herbata z hibiskusa. Ile razy dziennie pić?

Herbatkę z hibiskusa można spożywać nawet dwa razy dziennie. Jej smak można wzbogacić poprzez dodanie odrobiny miodu, laski wanilii lub pasterka pomarańczy.  

Czy każdy hibiskus nadaje się na herbatę?

Hibiskus wchodzi w skład mieszanek herbacianych. Wykorzystywane są zatem jedynie jadalne odmiany tej rośliny, zwłaszcza ketmia szczawiowa (Hibiscus sabdariffa). Jej kwiaty wykazują właściwości obniżające ciśnienie krwi, a dzięki zawartości polisacharydów wzmacniają też odporność organizmu.