Klimatoterapia, czyli leczenie klimatem - na czym polega?

Klimatoterapia, czyli leczenie klimatem (leczenie klimatyczne), to metoda lecznicza stosowana od starożytności. Obecnie klimat jest jednym z najistotniejszych naturalnych elementów leczniczych składających się na kurację uzdrowiskową. Sprawdź, na czym polega leczenie klimatyczne i jakie są walory lecznicze klimatu górskiego, nadmorskiego i nizinnego.

Spis treści

1. Klimatoterapia - walory lecznicze klimatu górskiego
2. Klimatoterapia - walory lecznicze klimatu nizinnego
3. Klimatoterapia - walory lecznicze klimatu nadmorskiego

Klimatoterapia, czyli leczenie klimatem (leczenie klimatyczne), jest stosowana w terapii różnych chorób od starożytności. Jeszcze do lat 40. XX w. za jedną z nielicznych możliwości zahamowania postępu gruźlicy uznawano przebywanie w miejscowościach wysokogórskich. Na specyficzny klimat składają się elementy pogody, takie jak:

• ciśnienie atmosferyczne
• nasłonecznienie
• zachmurzenie
• temperatura powietrza
• wilgotność powietrza
• wiatry
• zjawiska elektryczne

Klimatoterapia - walory lecznicze klimatu górskiego

Klimat górski to klimat bodźcowy, tzn. silnie stymulujący wiele układów, zwłaszcza układ krążenia, oddechowy i odpornościowy. Cechą klimatu górskiego jest obniżanie się - wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza - temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego (co sprzyja wahaniom ciśnienia tętniczego krwi) oraz ciśnienie parcjalne tlenu. Lato w górach jest znacznie dłuższe i chłodniejsze niż w pozostałych częściach kraju, a zima - ostrzejsza. Jednak klimat górski odznacza się znacznym nasłonecznieniem, co sprzyja wykorzystaniu tego klimatu do światłolecznictwa. Zaletą klimatu górskiego jest także powietrze - ubogie w alergeny i bakterie. Z koli wadami są porywisty wiatr fenowy, czyli halny, który destabilizuje pracę układu krążenia. W związku z tym jest on przeciwwskazaniem do leczenia osób schorowanych i w podeszłym wieku. Z walorów leczniczych klimatu górskiego mogą za to skorzystać osoby zmagające się z chorobami

• układu oddechowego (m.in. gruźlica, astma oskrzelowa, POChP, choroby zawodowe układu oddechowego)
• układu krążenia - z wyjątkiem nieustabilizowanego nadciśnienia i zaawansowanej choroby niedokrwiennej serca
• układu krwiotwórczego, zwłaszcza z niedokrwistością
• alergicznymi
• skóry - łuszczyca i inne, w których leczeniu istotne znaczenie mają czynniki światłolecznicze

W góry powinny pojechać także osoby po zabiegach chirurgicznych wszystkich układów, z wyjątkiem nowotworów.

Klimatoterapia - walory lecznicze klimatu nizinnego

Klimat nizinny jest mało bodźcowy, łagodny, dlatego sprzyja terapii uzdrowiskowej osób starszych  oraz schorzeń, w których nadmierna bodźcowość klimatu jest niekorzystna (np. chorób reumatycznych), a także rehabilitacji po wielu schorzeniach i operacjach. Z kolei oczyszczone z pyłów i zanieczyszczeń chemicznych powietrze uzdrowisk nizionno-leśnych sprzyja osobom zmagającym się z przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

Klimat ten odznacza się także słabe nasłonecznienie. Jego wadą jest także duża zmienność pogody nawet w czasie jednego dnia.

Klimatoterapia - walory lecznicze klimatu nadmorskiego

klimat nadmorski również jest bardzo bodźcowy. Jego najistotniejszymi walorami leczniczymi s:

Specyficzne cechy klimatu nadmorskiego pozwoliły na wyodrębnienie osobnego typu leczenia klimatycznego - thalassoterapii.

• aerozol morski - zawiera sól, związki jodu, wyrównującego jego niedobór w organizmie oraz sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu dróg oddechowych
• znaczne nasłonecznienie
• duża (80 proc.) i w miarę stała wilgotność powietrza

Niekorzystnym zjawiskiem są wiejące od morza wiatry sztormowe.

Cechą tego klimatu jest to, że jego działanie lecznicze różni się w zależności od pór roku. Korzystny np. dla osób z chorobami układu krążenia klimat nadmorski późną wiosną i wczesną jesienią, może być niekorzystny w czasie jesiennych i zimowych sztormów.

Leczenie uzdrowiskowe nad morzem jest wskazane dla osób zmagających się z:

• niedoczynnością tarczycy
• schorzeniami układu oddechowego
• chorobami układu krążenia

Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008

Monika Majewska