Egzoszkielet – czym jest i jak działa egzoszkielet?

Egzoszkielet to bioniczny szkielet, jedno z najnowocześniejszych urządzeń do rehabilitacji pacjentów. „Uzbrojone” w egzoszkielet osoby na wózkach dzięki niemu mogą wstać i zacząć chodzić. Jak działa egzoszkielet? Kto kwalifikuje się do takiej rehabilitacji i jakie korzyści przynosi ona pacjentom?

Spis treści

1. Czym jest egzoszkielet?
2. Dla kogo jest egzoszkielet?
3. Egzoszkielet - przeciwwskazania
4. Jak działa egzoszkielet?
5. Jak pracuje egzoszkielet?
6. Skąd wziął się egzoszkielet?
7. Co daje egzoszkielet?

Czym jest egzoszkielet?

Egzoszkielet („egzo-” – zewnętrzny) to przenośnym bioniczny szkielet, urządzenie do reedukacji chodu. Składa się ze sztywnej metalowej ramy uzbrojonej w sterowane komputerowo siłowniki na stawach biodrowych i kolanowych oraz plecaka z bateriami.

Egzoszkielet przeznaczony jest do rehabilitacji pacjentów z różnego rodzaju schorzeniami neurologicznymi lub urazami. Z egzoszkieletu mogą korzystać osoby o różnym stopniu porażenia – połowicznym lub całkowitym.

Dla kogo jest egzoszkielet?

Fizjoterapeuta po wcześniejszych badaniach oraz w porozumieniu z lekarzem ustala cel rehabilitacji,  jej zakres oraz intensywność ćwiczeń w zależności od rodzaju schorzenia.

Z egzoszkieletu mogą korzystać pacjenci: • z całkowitym uszkodzeniem rdzenia kręgowego do wysokości C7 włącznie • z częściowym uszkodzeniem rdzenia (na dowolnym poziomie) • po udarze • ze stwardnieniem rozsianym • z dystrofią mięśniową • z mózgowym porażeniem dziecięcym • z zespołem Guillaina-Barrégo • z urazem czaszkowo-mózgowym

Egzoszkielet - przeciwwskazania

Egzoszkielet przystosowany jest dla osób o różnych sylwetkach, wadze oraz wzroście. Pacjent nie może być niższy niż 160 cm i nie wyższy niż 190 cm. Maksymalna waga pacjenta to 100 kg. Osoby korzystające z egzoszkieletu nie mogą jednak mieć nadmiernego napięcia mięśniowego i dużych ograniczeń w stawach.

Jak działa egzoszkielet?

Egzoszkielet jest lekki i skomputeryzowany. Nakłada się go na ubranie pacjenta. Ćwiczenia wykonuje się pod nadzorem rehabilitanta. Dopasowanie urządzenia do pacjenta zajmuje mniej niż 5 minut.

Choć egzoszkielet waży około 23 kilogramów, użytkownik nie czuje jego wagi.

Egzoszkielet umożliwia chodzenie zbliżone do naturalnego. Urządzenie z czasem konfigurowane jest tak, aby pacjent w większym stopniu pracował samodzielnie, co uczy organizm na nowo utraconych w wyniku urazu lub choroby funkcji.

Egzoszkielet pozwala na wykonywanie ruchów wstawania i siadania na krześle oraz na chodzenie z prawidłowym przenoszeniem obciążenia między kończynami. Jest zasilany przez baterie, porusza stawami pacjenta za pomocą tzw. siłowników elektrycznych.

Rehabilitacja egzoszkieletem umożliwia: • ludziom po porażeniu całkowitym, z minimalną sprawnością przedramion, wykonywanie ruchów wstawania i chodzenia • ponownie nauczenie się prawidłowych wzorców chodu • prawidłowe stawianie stóp na ziemi

Jak pracuje egzoszkielet?

• Terapeuta może inicjować ruch za pomocą przycisku. Pacjent przechodzi z ruchów wstawania i chodzika do chodu o kulach w egzoszkielecie nawet w pierwszej sesji. • Użytkownik wykonuje ruch poprzez przenoszenie ciężaru ciała na nogi, a egzoszkielet rozpoznaje, że pacjent osiągnął optymalną pozycję i wykonuje krok. • Kroki są wyzwalane przez przenoszenie obciążenia i inicjację ruchu kończyny przez samego pacjenta.

Egzoszkielet obecnie kosztuje około pół miliona złotych. W przyszłości bardziej zaawansowane modele mają kosztować „tylko” tyle, co dobrej klasy samochód.

• W miarę postępów w rehabilitacji egzoszkielet pozwala pacjentom używać maksymalnej możliwej do uzyskania przez siebie siły. Terapeuta może ustalić konkretną wartość siły, z jaką urządzenie ma wspomagać ruch pacjenta, lub też pozwolić urządzeniu na automatyczne wykrywanie siły, z jaką oddziałuje pacjent i dopasować do tego siłę, z jaką wspomaga ruch w czasie rzeczywistym. Przykładowo terapeuta może ustawić większą siłę wspomagania, aby skoncentrować się na jakości chodu, lub mniejszą, aby skupić się na rozwijaniu ruchu inicjującego chód.

Skąd wziął się egzoszkielet?

Historia wynalezienia egzoszkieletu ma swój początek w amerykańskiej armii. Urządzenie początkowo wykorzystywano do wzmacniania mięśni żołnierzy, którzy ruszając na misje, musieli przemierzać spore odległości, dźwigając ciężki sprzęt na plecach. Udźwignięcie takiego ciężaru w normalnych warunkach byłoby niemożliwe. Co innego z egzoszkieletem.

Technologia ta ostatecznie podbiła rynek medyczny, stając się jednym z najlepszych wynalazków rehabilitacyjnych w ostatnich latach. Pierwszy egzoszkielet pojawił się w Polsce w 2014 roku.

Co daje egzoszkielet?

Korzyści płynące z rehabilitacji egzoszkieletem to skrócenie terapii i oszczędność pieniędzy. Dotychczas pacjenci z niedowładem kończyn, aby powrócić do sprawności, musieli korzystać z pomocy wielu osób (często nawet 7 różnych specjalistów). Z egzoszkieletem osoba rehabilitowana korzysta z pomocy tylko jednego rehabilitanta, resztę niezbędnych ćwiczeń pomaga wykonać maszyna.

Rehabilitacja egzoszkieletem wpływa na niemal każdy z układów ciała: • ćwiczy układ kostny, • ćwiczy mięśnie, • poprawia pracę układu naczyniowego, • wpływa korzystnie na układ oddechowy • poprawia pracę układu trawiennego • korzystnie wpływa również na pracę gruczołów dokrewnych • pionizacja pacjentów oraz ich ruch w pionie poprawiają ukrwienie mózgu i stymulują układ nerwowy

Nie bez znaczenia jest również psychika pacjentów. Stanięcie na własnych nogach i zrobienie kilku „samodzielnych” kroków niezwykle pozytywnie wpływa na samopoczucie osoby na wózku i motywuje do dalszej rehabilitacji.

Wykorzystano materiały prasowe Uzdrowiska Konstancin-Zdrój.