"Klaps" to też przemoc, choć 60 proc. Polaków wciąż uważa inaczej. Jakie może nieść skutki?

Prawie 1/3 z nas uważa bicie dziecka za skuteczną metodę wychowawczą, a 60% nie widzi nic złego w dawaniu klapsów. Te statystyki pokazują, że przemoc wobec najmłodszych jest przez nas tolerowana i, co gorsza, często stosujemy ją wobec własnych dzieci. Dlaczego takie myślenie jest błędne i jakie skutki dla psychiki dziecka może mieć nawet niepozorny klaps?

Jesteśmy społeczeństwem, w którym bicie dzieci uchodzi za akceptowalną, a niekiedy wręcz pożądaną formę wychowania. Tymczasem psychologowie podkreślają, że bicie tylko pozornie rozwiązuje problem – dziecko po daniu mu klapsa uspokaja się, ale wewnątrz niego rośnie bunt, niezrozumienie i pragnienie odwetu.

Negatywne emocje prędzej czy później wypływają na wierzch i znajdują ujście w coraz większym nieposłuszeństwie i skłonności do agresji albo stają się przyczyną zaburzeń na tle nerwowym.

Bicie nie jest więc żadną metodą wychowawczą, wprost przeciwnie – świadczy o bezsilności rodziców, którzy nie umieją dotrzeć do swojego dziecka w inny sposób niż wzbudzając w nim strach. Zobacz, jakie skutki niesie ze sobą przemoc wobec dzieci i jak radzić sobie z ich nieposłuszeństwem w kontrolowany sposób.

Spis treści

1. Bicie dziecka odciska piętno na jego psychice i niszczy więź z rodzicami
2. Bicie dziecka uczy go, że przemoc służy rozwiązywaniu problemów
3. Polacy wobec bicia dzieci
4. Bicie to zadawanie dziecku fizycznego bólu i uszkodzeń ciała
5. Bicie dziecka może wywołać u niego nerwicę i stany lękowe
6. Bicie dziecka nie uczy go posłuszeństwa
7. Jak reagować, gdy dziecko jest nieposłuszne?

Bicie dziecka odciska piętno na jego psychice i niszczy więź z rodzicami

Uderzenie przez mamę lub tatę, jedno z dwojga najbliższych dziecku osób na świecie, to dla niego wielki szok i sytuacja trudna do zrozumienia. Bo jak ktoś, kto kocha, może jednocześnie zadawać ból? Dziecko nie musi dać po sobie tego poznać, ale w głębi duszy czuje się zdezorientowane i „zdradzone” przez kochające je osoby.

Dowiedz się: Tiki nerwowe u dziecka: co robić, gdy zauważysz, że dziecko ma tiki nerwowe?

Nawet jeśli klaps nie był bardziej bolesny od uderzenia kolegi ze szkoły, dziecko zapamięta sam gest podniesienia na niego ręki przez kogoś, do kogo miał bezgraniczne zaufanie. Wspomnienie to za każdym razem będzie budziło w nim gniew, urazę i wpłynie negatywnie na jego stosunek do rodziców.

Bicie dziecka uczy go, że przemoc służy rozwiązywaniu problemów

Bite dziecko otrzymuje sygnał, że silniejszy ma prawo poniżać słabszego i że słabsi nie zasługują na współczucie.

Na to, jakie dziecko będzie w przyszłości i jak będzie radzić sobie z problemami, ogromny wpływ mają wzorce przekazywane mu przez rodziców. Obserwując dorosłych, mały człowiek uczy się, jak układać sobie relacje z innymi i pokonywać kryzysy. Przekłada się to na role pełnione przez niego w przyszłości: rolę partnera, rodzica, kolegi, pracownika.

Przeczytaj: Kłócicie się przy dziecku? Oto 5 powodów dla których musicie przestać

Bicie w dzieciństwie uczy dziecko, że rozwiązywanie problemu można znaleźć tylko używając siły, a zastraszając kogoś można wymóc na nim określone zachowania. Jest to patologiczny mechanizm, który umacnia w człowieku skłonność do agresji. Bite dziecko będzie bijącym rodzicem, partnerem, awanturującym się pracownikiem i kolegą.

W przypadku konfliktu nie będzie szukało porozumienia, lecz konfrontacji, bo taki model wychodzenia z kryzysu zaczerpnął od rodziców. Dlatego rolą opiekunów jest, aby pokazać dziecku, że w rozwiązywaniu sporów trzeba wykazać się spokojem, opanowaniem, empatią i mądrością, a nie impulsywnością i agresją.

Bicie to zadawanie dziecku fizycznego bólu i uszkodzeń ciała

Rodzicom często wydaje się, że lekki klaps czy szturchnięcie nie jest bolesne. Ale dorosły człowiek odnosi siłę uderzenia do swojego progu bólu i nie zdaje sobie sprawy, że nawet lekkie szturchnięcie może zostawić widoczny ślad na ciele dziecka.

Przeczytaj: Nerwica u dzieci - objawy i leczenie nerwicy u dzieci

Ponadto każde uderzenie w kręgosłup u tak małego organizmu powoduje niebezpieczne wstrząsy, które mogą zaburzyć rozwój fizyczny dziecka. Istnieją nawet teorie które mówią, że częste bóle w kręgosłupie lędźwiowym występujące u dorosłych, mogą pochodzić od urazów pleców doznanych w dzieciństwie na skutek bicia.

Bicie dziecka może wywołać u niego nerwicę i stany lękowe

Trauma psychiczna związana z biciem nie musi objawiać się tylko pod postacią zwiększonej skłonności do agresji – jeśli dziecko ma osobowość introwertyczną, jest skryte, małomówne, może przez długi czas tłumić w sobie skutki przemocy, jakiej doznaje od rodziców. Ale w pewnym momencie strach i poczucie zagrożenia wezmą górę, przeradzając się w nerwicę i zaburzenia lękowe.

Dowiedz się: Zaburzenia lękowe u młodzieży

Winny temu jest stały mechanizm lęku przed popełnieniem błędu, który może sprowadzić na dziecko gniew opiekuna. Objawy nerwicy u dzieci to moczenie się w nocy, koszmary senne, zrywanie się w nocy z krzykiem, niektóre nawyki ruchowe, np. obgryzanie paznokci, ssanie palca, wyrywanie włosów, oprócz tego jąkanie się, tiki mięśniowe, brak apetytu. Wszystkie świadczą o głęboko skrywanej traumie psychicznej, która nie mogąc być wypowiedziana, manifestuje się poprzez odruchy ciała.

Bicie dziecka nie uczy go posłuszeństwa

To mit, że bicie wychowuje. Pożądane zachowania u dziecka można wykształcić tylko będąc dla niego wzorem postępowania i tłumacząc, co jest dobre, a co złe. Karanie przemocą, czyli złem za zło, uczy tylko tego, że silniejszy ma przewagę, niezależnie od jego racji. Zamiast wykorzystywać swoją siłę fizyczną, rodzice powinni umacniać swój autorytet w oczach dziecka stawiając mu wyraźne granice – dzięki temu będzie posłuszne nie ze strachu, lecz z szacunku.

Sprawdź: Trichotillomania - jak leczyć niekontrolowane wyrywanie włosów?