Zastoinowa niewydolność serca

Zastoinowa niewydolność serca to niewydolność serca, której towarzyszy zastój płynu w organizmie. Jakie są przyczyny i objawy zastoinowej niewydolności serca? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Zastoinowa niewydolność serca - przyczyny
2. Zastoinowa niewydolność serca - rodzaje niewydolności serca
3. Zastoinowa niewydolność serca - objawy
4. Niewydolność serca

Zastoinowa niewydolność serca to jedna z wielu postaci niewydolności serca, która wiąże się z nagromadzeniem płynu w organizmie, czego skutkiem są uporczywe objawy. Niewydolność serca jest groźną chorobą, skutkiem wielu schorzeń, nie tylko tych układu sercowo-naczyniowego. Jej istotą jest niewystarczająca siła z jaką pracuje serce, a przez to zbyt małe zaopatrywanie w krew całego organizmu.

Zastoinowa niewydolność serca - przyczyny

Przyczyn rozwoju niewydolności serca jest wiele, najczęściej są to:

• choroba niedokrwienna serca
• nadciśnienie tętnicze
• migotanie przedsionków
• kardiomiopatie
• wrodzone wady serca
• toksyny

Zdarza się też, że prowadzą do niej:

• cukrzyca
• choroby tarczycy
• anemia
• astma
• przewlekła obturacyjna choroba płuc

Wszystkie one powodują zmniejszoną wydajność mięśnia sercowego poprzez jego bezpośrednie uszkodzenie lub zmuszenie do nadmiernej pracy – zbyt szybkiej lub zbyt intensywnej. Objawy niewydolności serca często pochodzą z innych układów i pozornie nie są z nim związane. Najczęściej spotka się:

• duszność
• męczliwość
• obrzęki
• oddawanie większych ilości moczu w nocy
• bóle brzucha
• brak apetytu

Rozpoznanie stawia się najczęściej na podstawie badania echokardiograficznego i zmniejszenia tak zwanej frakcji wyrzutowej. W leczeniu jest do dyspozycji wiele grup leków na czele z blokerami konwertazy angiotensyny. Niezwykle istotne jest leczenie przyczyny niewydolności serca, odpowiednia ilość wysiłku fizycznego i właściwa dieta, ostateczną metodą leczenia bardzo zaawansowanej niewydolności serca jest przeszczep.

Zastoinowa niewydolność serca - rodzaje niewydolności serca

Niewydolność serca jest bardzo niejednorodną chorobą, dlatego istnieje wiele sposobów podziału tej choroby. Zależnie od czasu trwania niewydolności serca wyróżniamy:

• ostrą niewydolność serca
• przewlekłą niewydolność serca

Zależnie od historii występowania tej choroby u pacjenta:

• świeżą niewydolność serca
• przemijającą niewydolność serca
• przewlekłą niewydolność serca

Zależnie od tego, która część serca jest bardziej niewydolna:

• lewokomorową niewydolność serca
• prawokomorową niewydolność serca
• obukomorową niewydolność serca

Zależnie od tego, która faza pracy serca jest upośledzona:

• skurczową niewydolność serca – gdy serce nie pompuje krwi wystarczająco silnie
• rozkurczową niewydolność serca – gdy serce nie wypełnia się krwią odpowiednio

Zastoinowa niewydolność serca - objawy

W końcu, niektórzy używają określenia "zastoinowa niewydolność serca" do określenia tej choroby w przypadku towarzyszącego zastoju płynu w organizmie tzn. zatrzymania sodu i wody. Najczęściej zdarza się to w przebiegu przewlekłej postaci niewydolności serca. Zastój ma miejsce, kiedy lewa komora serca nadaje zbyt małe ciśnienie krążącej krwi. To powoduje zmniejszony przepływ przez nerki, osłabia się filtracja, a co za tym idzie - mniej wody zostaje przesunięte do moczu. W konsekwencji zmniejsza się ilość produkowanego moczu, a zwiększa krążącej krwi. Nadmiar płynu powoduje wzrost ciśnienia w naczyniach włosowatych. Z tego powodu jest on oddawany do wszystkich organów przez jakie przepływa krew w większej niż normalnie ilości. Dodatkowo prawa komora nie pompuje wydajnie, a więc krew nie ma możliwości swobodnego odpływu, co dodatkowo nasila proces przechodzenia płynu. Oba te zjawiska, czyli zmniejszenie produkcji moczu i wzrost ciśnienia w naczyniach włosowatych, powodują narastanie objawów niewydolności serca:

• pojawiają się obrzęki na nogach, puchną nogi
• pojawia się ból brzucha, brak apetytu, niestrawność, zaparcia - objawy te świadczą o zastoju krwi i obecności płynu w ścianach żołądka i jelit, a czasem także w jamie otrzewnej, czyli w brzuchu. Dodatkowo niekiedy objawom tym towarzyszy powiększenie wątroby
• powiększenie żył widoczne zwłaszcza na szyi, ponieważ utrudniony jest jej odpływ, żyły w tym miejscu położone są tuż pod skórą, a dodatkowo są blisko serca
• czasem ból i zawroty głowy
• duszność i kaszel – w tym przypadku nadmiar płynu zostaje nagromadzony w płucach, a przyczyną jest przede wszystkim zaburzona praca lewej komory, co powoduje wzrost ciśnienia krwi w naczyniach krążenia małego i ucieczkę płynu do płuc

Niewydolność serca

Niewydolność serca oznacza, że nie pompuje ono wystarczającej ilości krwi. O tej chorobie serca może świadczyć: ciągłe uczucie zmęczenia, problemy z pokonaniem schodów, obrzęki kostek, senność po jedzeniu, nocny kaszel, duszności podczas wysiłku. Więcej o niewydolności serca opowiada nasz ekspert - prof. Piotr Hoffman, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

lek. Maciej Grymuza, absolwent Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.