Torbiel szyszynki – przyczyny, objawy, leczenie

2022-03-15 15:05

Torbiel szyszynki to łagodna zmiana nienowotworowa, rozwijająca się w szyszynce. Zwykle objawy związane z rozwijającą się torbielą szyszynki nie są zauważane przez pacjenta a także w rutynowych badaniach lekarskich. Jakie są przyczyny pojawiania się torbieli szyszynki? Jak ją wykryć? Jak przebiega leczenie?

kobieta mająca torbiel szyszynki
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Torbiel szyszynki - przyczyny
  2. Torbiel szyszynki - objawy
  3. Torbiel szyszynki - leczenie

Torbiel szyszynki najczęściej przebiega bezobjawowo, sam pacjent zwykle nie odczuwa żadnych dolegliwości, ani nawet rutynowa wizyta u lekarza rodzinnego, który zleci nam szereg badań z krwi nie postawi nam diagnozy. Torbiel szyszynki wykrywana jest zazwyczaj przypadkowo podczas rezonansu magnetycznego lub podczas tomografii komputerowej u pacjentów skarżących się na bóle głowy, częściej u kobiet (3:1) oraz ok. 30-40 roku życia.

Torbiel szyszynki jest zmianą łagodną nienowotworową i jak nazwa wskazuje zlokalizowana jest w szyszynce. Szyszynka jest pojedynczą strukturą wydzielniczą wchodząca w skład układu hormonalnego umiejscowionym między wzgórkami górnymi blaszki pokrywy na trójkącie podszyszynkowym.

Jej długość wynosi 12 mm , szerokość 8 mm i grubość 4 mm. Histologicznie zbudowana jest z komórek szyszynkowych tzw. pinocytów, komórek glejowych oraz dwóch rodzajów włókien nerwowych, pierwsze pochodzące z jądra uzdeczki, a drugie to włókna współczulne pochodzące z górnego zwoju szyjnego pnia współczulnego. W obrazie mikroskopowym widoczny jest piasek szyszynki będący żółtymi ciałkami dochodzącymi do 1 mm w przekroju zawierającymi fosforany i węglany wapnia.

Główną rolą szyszynki jest wydzielanie melatoniny która reguluje rytm dobowy (sen i czuwanie), ponadto w dzieciństwie jej hormony hamują wydzielanie gonadotropin i w ten sposób opóźniają dojrzewanie płciowe.

Torbiel szyszynki - przyczyny

Przyczyny rozwoju torbieli są zwykle złożone i w większości przypadków niewyjaśnione. Najczęściej są to zmiany wywołane wadami wrodzonymi lub hormonalnymi.

Torbiel szyszynki - objawy

Obraz kliniczny pacjenta z torbielą szyszynki będzie korelował z wielkością zmiany. Małe torbiele zwykle nie dają żadnych objawów, natomiast te większe mogą dawać szereg symptomów. Jest to związane z efektem masy i polega na tym, że zmiana ta wywołuje ucisk na struktury sąsiadujące. Przeważa zespół nadciśnienia wewnątrzczaszkowego, który związany jest z wodogłowiem spowodowanym niedrożnością wodociągu mózgu.

Często występują objawy neurooftalmologiczne jak ograniczenie spojrzenia ku górze przy uszkodzeniu grzbietowej części śródmózgowia (objaw Parinauda), podwójne widzenie, upośledzenie akomodacji oka, ubytki w polu widzenia (dwuskroniowe mroczki okołośrodkowe), kłopoty w czytaniu.

Mogą występować również mniej specyficzne objawy takie jak:

Torbiel szyszynki - leczenie

Bezobjawowe torbiele zwykle nie wymagają leczenie, a jedynie okresowej kontroli. W przypadku wodogłowia konieczna staje się interwencja neurochirurgiczna w postaci wszczepienia zastawki komorowo-otrzewnowej lub wytworzenia przetoki komory trzeciej.

Duże torbiele mogą zamykać otwór Monro, wtedy konieczny jest obustronny drenaż komorowy. Jeśli natomiast torbieli nie towarzyszy wodogłowie interwencja chirurgiczna nie jest potrzebna. W szczególnych przypadkach może być konieczne usunięcie torbieli, które zachodzi zwykle drogą podnamiotową nadmóżdzkową lub podpotyliczną przeznamiotową.

Czytaj też:

Poradnik Zdrowie: kiedy iść do neurologa?