Test transformacji limfocytów (LTT)
Test transformacji limfocytów (LTT) został opracowany w latach 60. XX wieku i ma przede wszystkim zastosowanie w diagnostyce alergologicznej. Test LTT znalazł również zastosowanie w diagnostyce przewlekłych zakażeń krętkiem Borrelia burgdorferi, który jest przyczyną boreliozy z Lyme. Test ma znaczenie szczególnie wtedy, kiedy pojawiają się trudności w rozpoznaniu choroby. Na czym polega test LTT i jak interpretować jego wyniki?
Spis treści
- Test transformacji limfocytów (LTT) - zastosowanie
- Test transformacji limfocytów (LTT) – borelioza z Lyme
- Test transformacji limfocytów (LTT) - na czym polega?
- Test transformacji limfocytów (LTT) - wyniki
Test transformacji limfocytów (LTT, ang. lymphocyte transformation test) został po raz pierwszy opisany w 1960 roku.
Test jest obecnie stosowany w badaniach naukowych oraz jako narzędzie diagnostyczne w różnych dziedzinach medycyny, głównie alergologii.
Test transformacji limfocytów (LTT) - zastosowanie
Test LTT znalazł zastosowanie w:
- ocenie defektów układu odpornościowego, np. objawiających się zwiększoną wrażliwością na zakażenia
- diagnostyce przewlekłych zakażeń bakteryjnych (Borrelia, Chlamydia, Yersinia), pierwotniakowych (Giardia lamblia) i wirusowych (herpeswirusy)
- diagnostyce nadwrażliwości (alergii) typu IV zależnych od limfocytów T na leki, metale, dodatki do żywności, pleśnie, pokarmy (np. gluten); szczególne zastosowanie test LTT znalazł w wykrywaniu alergii na materiały stomatologiczne jak protezy, czy wypełnienia
Test transformacji limfocytów (LTT) – borelioza z Lyme
Trudności diagnostyczne związane z rozpoznaniem boreliozy z Lyme zmuszają specjalistów do poszukiwania innych niż tylko rekomendowane badania laboratoryjne. Jednym z nich jest test LTT. Uważa się, że test LTT może być pomocny w:
- potwierdzeniu aktywnego zakażenia u osób z dodatnim wynikiem badań serologicznych jednak bez objawów wskazujących na boreliozę z Lyme
- potwierdzeniu aktywnego zakażenia u osób z wynikami ujemnymi lub granicznymi w badaniach serologicznych, ale z klinicznymi objawami boreliozy z Lyme
- monitorowaniu skuteczności antybiotykoterapii
- ocenie wznowy boreliozy z Lyme
Należy jednak mieć na uwadze, iż test LTT nie jest rekomendowanym badaniem w diagnostyce boreliozy z Lyme przez Krajową Izbę Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych, ponieważ test ten wymaga jeszcze walidacji (czyli potwierdzenia jego wiarygodności) w tej jednostce chorobowej.
Test transformacji limfocytów (LTT) - na czym polega?
Badanie polega na ocenie reaktywności komórek układu odpornościowego (limfocytów T pamięci immunologicznej) na badany antygen/alergen, np. lek, białko bakteryjne. Komórki odpornościowe stają się reaktywne na dany antygen/alergen po wcześniejszym kontakcie z nim (stąd nazwa limfocyty T pamięci immunologicznej).
Do wykonania testu LTT komórki są pozyskiwane z krwi obwodowej pacjenta, pobranej z żyły. Następnie w laboratorium z krwi są separowane poszczególne frakcje komórek, a konkretnie komórki jednojądrzaste (limfocyty i monocyty).
Wyizolowane komórki są następnie hodowane w odpowiednich warunkach i następnie stymulowane określonym antygenem/alergenem. Jeśli komórki miały z nim kontakt, zaczynają się dzielić i wtedy dokonuje się pomiaru intensywności tych podziałów.
Poszczególne modyfikacje testu LTT w różny sposób mierzą punkt końcowy podziałów komórek i mogą być oceniane pośrednio za pomocą pomiaru:
- produkcji cząsteczek sygnałowych jak interferon-gamma (INF-γ), które są wytwarzane przez dzielące się komórki; inna nazwa tej modyfikacji testu LTT to EliSpot
- aktywności receptorów na powierzchni dzielących się komórek, np. CD25, CD69, HLA-DR
- ilości DNA powstałego podczas fazy syntezy, która występuje tylko w stymulowanych antygenem/alergenem, dzielących się limfocytach T; w tym celu nowo zsyntetyzowane nici DNA znakuje się np. 3H-tymidyną, która jest następnie wykrywana przez specjalny licznik
Badanie jest wykonywane w trzech lub czterech powtórzeniach, aby zwiększyć wiarygodność uzyskanego wyniku.
Test LTT jest bardzo wymagającym badaniem laboratoryjnie. Wymaga drogiego i nowoczesnego sprzętu laboratoryjnego oraz doświadczenia personelu wykonującego badanie.
Z uwagi na to badanie powinno być wykonywane tylko w ośrodkach, które mają doświadczenie w wykonywaniu testu LTT.
Test transformacji limfocytów (LTT) - wyniki
Wynik pozytywny testu LTT oznacza obecność we krwi limfocytów T pamięci immunologicznej, które miały wcześniej kontakt z badanym antygenem/alergenem. Co może wskazywać na związek przyczynowy-skutkowy między badanym czynnikiem a objawami występującymi u pacjenta.
Na wyniku badania znajdują się wartości liczbowe wyrażone jako współczynnik stymulacji (SI, ang. stimulation index). SI wyraża intensywność podziałów komórek odpornościowych względem kontroli negatywnej, którą w tym przypadku są komórki odpornościowe, które nie były stymulowane antygenem/alergenem.
Wynik SI poniżej 1 uznaje się za negatywny, wynik pomiędzy 2 a 3 za słabo dodatni (graniczny), a wynik powyżej 3 uznaje się za dodatni.
Jakie czynniki mogą wpływać na wynik testu LTT?
Przyjmowanie leków obniżających aktywność układu odpornościowego, np. leki sterydowe (metotreksat, prednizon) może zmniejszyć zdolność komórek do podziałów w hodowli komórkowej i/lub produkcję cytokin przez komórki.
Piśmiennictwo
- https://www.xenodiagnostics.com/lymphocyte-transformation-test.html
- Pichler W.J i Tilch J. The lymphocyte transformation test in the diagnosis of drug hypersensitivity. Allergy. 2004 Aug;59(8):809-20.
- Rychlik U. i wsp. Test transformacji limofcytów (LTT) diagnostyka laboratoryjna. Journal of Laboratory Diagnostics 2013, 49 (4); 425-428.
- Diagnostyka laboratoryjna chorób odkleszczowych Rekomendacje Grupy Roboczej: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Polskie Towarzystwo Wirusologiczne, Warszawa 2014.
Porady eksperta
