Polipektomia czyli zabieg usunięcia polipów. Wskazania, przygotowanie, przebieg
Polipektomia to zabieg, w którego trakcie wycinane są polipy - czyli uwypuklenia na błonie śluzowej, mogące znajdować się w jelicie grubym, jelicie cienkim, krtani, żołądku, na strunach głosowych czy w macicy. Zabieg polipektomii pozwala je usunąć stosunkowo szybko i zazwyczaj bez narkozy. Komu zalecana jest polipektomia, jak należy się przygotować do tego zabiegu i jak przebiega polipektomia?
Polipektomia to określenie, które wielu osobom kojarzy się przede wszystkim z usuwaniem polipów jelita grubego - a jest tak, gdyż zabieg polipektomii to najskuteczniejsza ze znanych obecnie i stosowanych sposobów zapobiegania rakowi jelita grubego.
Jednak polipektomia nie ogranicza się wyłącznie do polipów jelita grubego: terminem tym określany jest każdy zabieg, którego celem jest usunięcie polipów, czyli patologicznych tworów na błonie śluzowej.
Spis treści
- Co to jest polipektomia?
- Wskazania do polipektomii
- Przygotowania do polipektomii
- Jak przebiega polipektomia?
- Powikłania po polipektomii
- Postępowanie po polipektomii
Co to jest polipektomia?
Polipy mogą występować w każdym narządzie, w jakim znajduje się błona śluzowa. Najczęściej są to zmiany łagodne, jednak z czasem mogą zmienić się w złośliwe, dlatego należy je usunąć za pomocą polipektomii. Można to zrobić na dwa sposoby: za pomocą polipektomii chirurgicznej (operacji) oraz w trakcie zabiegu endoskopii (tzw. polipektomia endoskopowa), która zazwyczaj nie wymaga podania znieczulenia ogólnego (narkozy), jest też dużo mniej inwazyjna i daje mniejsze powikłania.
W miarę możliwości stosowana jest polipektomia endoskopowa; polipektomię operacyjną wykorzystuje się zwykle w przypadku dużych polipów - takich, których średnica podstawy jest większa niż 2 cm, albo średnica główki przekracza 4 cm.
Wskazania do polipektomii
Wskazaniem do polipektomii jest samo stwierdzenie obecności polipów, które - gdy zaczną rosnąć - mogą ulec zezłośliwieniu. Najczęstsze wskazania do polipektomii to polipy jelita grubego, polipy żołądka, a także polipy błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych (które najczęściej powstają na skutek przewlekłego stanu zapalnego i mogą doprowadzać do osłabienia węchu i zaburzenia drożności nosa).
Przygotowania do polipektomii
Jak przygotować się do polipektomii? Ponieważ zabieg ten przeprowadzany jest w trakcie innego zabiegu, należy ściśle stosować się do zaleceń lekarza - przykładowo przed polipektomią jelita grubego należy stosować zalecone przez niego leki przeczyszczające oraz właściwą dietę.
Przed umówieniem się na zabieg konieczna jest konsultacja z lekarzem, który przeprowadzi kwalifikację do badania, ustali rodzaj stosowanego znieczulenia. Na taką konsultację należy przynieść dokumentację medyczną. np. opisy poprzednio wykonywanych badań endoskopowych czy karty leczenia szpitalnego.
Jak przebiega polipektomia?
Polipektomię endoskopową często wykonuje się w trakcie badania endoskopowego, np. badania przewodu pokarmowego - gastroskopii, kolonoskopii lub sigmoidoskopii. Jeśli polipy są bardzo małe, tzn. ich średnica nie przekracza 4 mm, lekarz może niszczyć je bezpośrednio w trakcie zabiegi za pomocą specjalnych kleszczyków biopsyjnych, podłączonych do źródła prądu.
Większe polipy usuwane są przy pomocy pętli diatermicznej - zakończone taką pętlą narzędzie wprowadzane jest przez kanalik znajdujący się wewnątrz endoskopu. Lekarz nakłada pętlę na polipa, zaciska ją i przepuszcza przez nią określoną dawkę prądu, dzięki czemu naczynia krwionośne doprowadzające krew do polipa ulegają zamknięciu, a następnie odcina polipa i wydobywa go z jelita.
W zdecydowanej większości przypadków jest on przekazywany następnie do badania histopatologicznego, którego celem jest stwierdzenie, czy w polipie nie znajdują się komórki nowotworowe - a jeżeli tak, to czy w trakcie zabiegu zostały one usunięte z dostatecznym marginesem zdrowej tkanki.
Polipektomia jest praktycznie niewyczuwalna, gdyż przeprowadza się ją po wcześniejszym podaniu leków przeciwbólowych i uspokajających. Niekiedy zabieg ten może zostać przeprowadzony w znieczuleniu ogólnym - np. wtedy, gdy pacjent nie współpracuje z lekarzem lub kontakt z nim jest utrudniony.
Powikłania po polipektomii
Powikłania po polipektomii zdarzają się bardzo rzadko i zależą głównie od cech usuwanego polipa, zwłaszcza od jego wielkości. Do powikłań po polipektomii należą:
- krwawienie w miejscu usunięcia polipa
- perforacja, czyli przedziurawienie tkanki lub narządu w miejscu usunięcia polipa (np. perforacja ściany przewodu pokarmowego)
- termiczne uszkodzenie tkanek, wymagające interwencji chirurgicznej.
Postępowanie po polipektomii
Bezpośrednio po polipektomii pacjent powinien zostać jeszcze przez kilka godzin na obserwacji. Sposób postępowania zależy jednak od rodzaju polipektomii. Np. po polipektomii endoskopowej jelita grubego konieczna jest odpowiednia dieta, polegająca m.in. na unikaniu czerwonego mięsa, żywności przetworzonej, konserwowanej, piciu dużej ilości wody i jedzeniu produktów zawierających duże ilości błonnika.
Z kolei po polipektomii żoładka nie należy jeść ani pić, dopóki nie ustąpi znieczulenie zastosowane na tylną ściankę gardła. Jeśli polipektomię wykonywano w znieczuleniu ogólnym, w dniu badania pacjent nie może prowadzić pojazdów mechanicznych.
Porady eksperta
