Patison - właściwości odżywcze i zastosowanie w kuchni

2020-07-17 11:23

Patison to odmiana dyni, która ma liczne właściwości i wartości odżywcze, dzięki czemu znalazła szerokie zastosowanie w kuchni i nie tylko. Najlepiej smakuje patison smażony, choć niektórzy wolą, gdy jest marynowany. Inni z patisonów przyrządzają kotlety lub placki. Sprawdź, jakie działanie prozdrowotne ma patison, ile ma kalorii i jakie ma wartości odżywcze.

Patison - właściwości odżywcze i zastosowanie
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Patison - właściwości zdrowotne
  2. Patison a cukrzyca i odchudzanie
  3. Patison - kalorie, wartości odżywcze
  4. Patison - zastosowanie w kuchni
  5. Patison - gdzie kupić, jaka jest cena?

Patison (łąc. Cucurbita pepo var. patisoniana) to odmiana dyni w kształcie kulistego lub spłaszczonego dysku z karbowaniami na obrzeżach. Patison ma liczne właściwości i wartości odżywcze, a do tego doskonale smakuje, dlatego znalazł szerokie zastosowanie w kuchni.

Patisony są jednymi z najbardziej popularnych roślin w Stanach Zjednoczonych, Europie Zachodniej i Rosji. Początkowo patisony uprawiane były przez Indian z półwyspu Jukatan i Azteków.

Do Europy przywieźli je Hiszpanie. W Polsce patisony pojawiły się w latach 80. XX wieku. Ze względu na niespotykany kształt, patisony początkowo traktowane były jako rośliny ozdobne. Obecnie ze względu na walory smakowe i wartości odżywcze, chętnie wykorzystywane są w kuchni.

Patison - właściwości zdrowotne

W tych niepozornych warzywach kryje się wiele witamin i minerałów. Patison zawiera wiele soli mineralnych, m.in. potas, wapń i magnez. Magnez wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz poprawia koncentrację. Wapń wzmacnia kości. Natomiast potas jest niezbędny dla prawidłowej pracy serca.

Patison jest także skarbnicą witaminy C. Wskazane jest zatem spożywanie tego warzywa szczególnie w okresie jesiennych zachorowań, gdyż pomagają wzmocnić odporność organizmu.

Witamina C opóźnia także proces starzenia się skóry. Bierze także udział w procesie kolagenu, który jest składnikiem chrząstek stawowych. Dzięki temu pozytywnie wpływa na elastyczności stawów.

Patisony zawierają także mniejsze ilości innych witamin, takich jak B1, B2, PP oraz beta-karoten, czyli prowitaminę A.

Patison zawiera sporo błonnika, który pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego oraz przyspiesza przemianę materii. Ponadto jest lekkostrawny, dlatego też może być bez obaw spożywany przez dzieci i osoby starsze.

Patisony bogate są również w kwas foliowy, dlatego też polecane są kobietom w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze.

Patison - podobnie jak inne rośliny z rodziny dyniowatych - zawiera kukurbitacyny, które działają potencjalnie toksycznie na pasożyty jelitowe. W związku z tym zwolennicy metod alternatywnych polecają go stosować zapobiegawczo i wspomagająco przy pasożytach układu pokarmowego.

Patison a cukrzyca i odchudzanie

Patison może się znaleźć w diecie osób chorujących na cukrzycę (jego IG = 25) oraz osób chcących zrzucić zbędne kilogramy. 100 g owocu dostarcza zaledwie 17 kcal.

Są również lekkostrawne i regulują pracę przewodu pokarmowego oraz przemianę materii.

Warto wiedzieć
Patison - kalorie, wartości odżywcze

Wartość energetyczna - 16 kcal
Białko ogółem - 1.21 g
Tłuszcz - 0.18 g
Węglowodany - 3.35 g (w tym cukry proste 2.20 g)
Błonnik - 1.1 g

Witaminy

Witamina C – 17 mg
Tiamina – 0.048 mg
Ryboflawina – 0.142 mg
Niacyna - 0.487 mg
Witamina B6 - 0.218 mg
Kwas foliowy - 29 µg
Witamina A – 200 IU
Witamina E – 0.12 mg
Witamina K - 3.0 µg

Minerały

Wapń – 15 mg
Żelazo - 0.35 mg
Magnez - 17 mg
Fosfor - 38 mg
Potas - 262 mg
Sód – 2 mg
Cynk - 0.29 mg

Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference

Patison - zastosowanie w kuchni

Młode patisony mają miękką skórkę i są miniaturowe, mogą być zatem zjadane w całości. Ich średnica waha się od 2 do 6 cm. Im patison jest większy, a co za tym idzie - bardziej dojrzały, skórka staje się twardsza. Naprawdę dojrzałe patisony mogą osiągnąć bardzo duże rozmiary (wielkości talerza).

Patison botanicznie jest owocem, lecz w kuchni traktowany jest jako warzywo.

Patisony ze względu na oryginalny kształt, doskonale nadają się jako dodatek i ozdoba do dań. Nadają się również do duszenia, kiszenia i marynowania (zwłaszcza młode, niewielkich rozmiarów). Można z nich wykonywać również sałatki. Z młodych patisonów nie trzeba usuwać skórki, gdyż jest miękka i jadalna.

Z dojrzałych patisonów można robić zupy. Duże patisony świetnie nadają się także do faszerowania. Wydrążony miąższ można wypełnić dowolnym farszem np. warzywnym lub mięsnym. Nadają się także jako dodatek do mięs lub lecza, gdyż w smaku przypominają cukinię.

Warto wiedzieć
Patison - gdzie kupić, jaka jest cena?

Patisony można kupić w marketach oraz na targu. Ich cena wynosi około 2 zł za kg. Warto wiedzieć, że patisony zachowują świeżość znacznie dłużej niż cukinia. Można je przechowywać w temperaturze pokojowej 3-4 tygodnie.

O autorze
Weronika Rumińska
Absolwentka filologii polskiej o specjalizacji redaktorsko-wydawniczej na Uniwersytecie Warszawskim. Zainteresowania związane z pracą redaktora rozwijała już w trakcie studiów magisterskich, czynnie współpracując z serwisem Poradnikzdrowie.pl na ścieżce redaktorskiej i social mediów. Prywatnie miłośniczka dobrego kryminału oraz jeździectwa.