Opieńka miodowa - czy jest jadalna? Dlaczego opieńka świeci w nocy?
Opieńka miodowa to bardzo ciekawy gatunek grzyba. Z jednej strony jest pożądany przez smakoszy i ceniony jako jadalny gatunek grzyba, a z drugiej strony jest szkodnikiem, którego obawiają się leśnicy i właściciele sadów. Powoduje bowiem masowe obumieranie drzew.
Opieńka miodowa (Armillaria mellea) jest też nazywana opieńką brzozową, bedłką opieńką, opieńkiem, pierścianką, a także podpieńką. Jest to grzyb jadalny bardzo pospolicie występujący w naszym kraju. Niestety nie wszyscy cieszą się na jego widok. Jego pojawienie się zwiastuje bowiem nieuchronne obumieranie drzew, gdyż jest największym szkodnikiem w polskich lasach.
Spis treści
- Opieńka miodowa - charakterystyka
- Z czym można pomylić opieńkę miodową?
- Opieńka miodowa - wartości odżywcze
- Opieńka miodowa - jak smakuje? Czy opieńka może być trująca?
- Dlaczego opieńka miodowa świeci w nocy?
Opieńka miodowa - charakterystyka
Opieńka miodowa to grzyb blaszkowy o dość małych owocnikach występujących zwykle w dużych skupiskach wokół pni i korzeni drzew. Tworzy charakterystyczne sznury grzybowe od korzeni aż po gałęzie. Młode osobniki możemy poznać po miodowym kolorze, starsze grzyby przybierają barwę brązową, a nawet czerwoną.
Opieńka miodowa występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy i Ameryki Południowej, ale najpospolitsza jest w Europie Środkowej. Najchętniej rośnie w lasach liściastych, ale zdarza się ją też zobaczyć na pniach drzew iglastych.
Opieńka miodowa jest grzybem pasożytniczym, który atakuje zarówno martwe, jak i młode gatunki drzew. Wywołuje u nich tzw. białą zgniliznę drewna, co prowadzi często do masowego obumierania drzew liściastych.
Równocześnie jest też grzybem jadalnym (oczywiście po obróbce cieplnej) lubianym przez smakoszy. Sezon na opieńki miodowe trwa od sierpnia do końca listopada.
Z czym można pomylić opieńkę miodową?
Opieńkę miodową można pomylić z jadalną opieńką ciemną, która występuje głównie na drzewach iglastych, a także z opieńką bezpierścieniową, która jest pozbawiona pierścienia.
Niestety opieńka miodowa jest też podobna do trujących grzybów, takich jak:
- maślanka wiązkowa (ma żółty miąższ, gorzki smak i kwaśny zapach);
- łuskwiak nastroszony (ma pomarańczowy kapelusz, a także żółty i gorzki miąższ).
Opieńka miodowa - wartości odżywcze
Jak każdy grzyb opieńka miodowa również nie jest bogatym źródłem składników odżywczych, znajdziemy w niej jednak niewielkie ilości substancji mineralnych, takich jak fosfor, sód i wapń.
Opieńka miodowa - jak smakuje? Czy opieńka może być trująca?
Młode opieńki mają biały miąższ, który jest miękki i mięsisty. U starszych egzemplarzy staje się twardy i łykowaty. Smakosze cenią opieńki miodowe za ich delikatny smak i aromat przypominający nieco ser Camembert. Do przyrządzenia nadają się zwłaszcza młode kapelusze, trzony są często łykowate.
Opieńki są grzybami jak najbardziej jadalnymi, ale tylko po ich odpowiednim przyrządzeniu, czyli dokładnym obgotowaniu przez co najmniej 30-40 minut. Potem można je marynować, smażyć lub dusić. Surowe czy niedogotowane opieńki mogą być nawet trujące. Warto też wiedzieć, że wdychanie samych oparów podczas gotowania może być szkodliwe i powodować bóle głowy. Należy również wylać wodę pozostałą po gotowaniu. Eksperci nie zalecają też łączenia opieniek z alkoholem.
Dlaczego opieńka miodowa świeci w nocy?
Opieńka miodowa może się pochwalić niezwykłą cechą w świecie grzybów - potrafi świecić w ciemności zielonkawym światłem. Jak to możliwe? Otóż jest to zjawisko bioluminescencji (w przypadku opieńki zwane foxfire) zaobserwowane u zaledwie 40 gatunków grzybów na całym świecie. Odpowiadają za nie procesy chemiczne zachodzące w komórkach tego grzyba. Z tych niezwykłych właściwości opieniek korzystali już m.in. żołnierze w okopach I wojny światowej.
Jak ustalili badacze, opieńki zaczynają świecić ok. godz. 17.30 (wtedy mają największą moc), a kończą rano, ok. 7.30.
