Nieświeży oddech - objawy i leczenie

2007-05-14 4:57

Masz nieświeży oddech. Problem wydaje się błahy? Niestety, nie jest. Nieświeży oddech może skomplikować życie, nie tylko towarzyskie. Zamiast więc maskować nieświeży oddech, trzeba odnaleźć przyczynę i dobrze wybrać sposób walki.

Nieświeży oddech - objawy i leczenie
Autor: thinkstockphotos.com

Nieświeży oddech wywołuje zakłopotanie, a nawet towarzyski ostracyzm, bywa przyczyną kłopotów zawodowych i osobistych dramatów. Ta często spotykana i dość banalna przypadłość ma miło brzmiące dla ucha fachowe nazwy: halitosis fetor ex ore, fetor oris, bad breath. Przykry zapach z ust może występować przez cały dzień lub tylko pojawiać się rano czy po posiłku; równie często występuje wśród kobiet, jak i mężczyzn. Szacuje się, że okresowo na nieświeży oddech uskarża się przeszło 80 proc. ludzi! Co jest jego przyczyną?

Nieświeży oddech: nieprawidłowa higiena jamy ustnej

Najczęściej, bo aż w 87 proc. przypadków przyczyna tkwi w niestarannej higienie jamy ustnej. Na niedomytych zębach szybko gromadzi się kamień nazębny, a nieusunięte resztki jedzenia stanowią świetną pożywkę dla bakterii i grzybów. W efekcie rozwija się próchnica, choroby dziąseł i śluzówki. Schorzeniom tym zaś zwykle towarzyszy nieprzyjemny zapach. Niewłaściwa higiena może dotyczyć również protez. Akryl, z którego są one wykonywane, jest materiałem porowatym i na jego powierzchni rozwijają się szczepy bakterii, które również są źródłem nieprzyjemnego zapachu. Ale co najmniej tak samo często, jak niedokładne czyszczenie zębów czy protez, winę za brzydki zapach z ust ponosi język. W nalocie, który pokrywa zwłaszcza jego tylną część, mnożą się bakterie beztlenowe (m.in. Fusobacterium, Actinomyces). Jednym z produktów metabolizmu tych drobnoustrojów są zaś przykre dla węchu lotne związki siarki (siarkowodór, siarczek dimetylu, merkaptan metylu).

Zrób to koniecznie

Jeśli masz wątpliwości, czy twój oddech jest przykry dla nosa, rozwieją je odpowiednie badania. Służy do tego m.in. halimetr, który przypomina alkomat – dmuchasz, a urządzenie mierzy stężenie lotnych związków siarki w wydychanym powietrzu. Znacznie dokładniejsza jest chromatografia gazowa, która pozwala ocenić skład i stężenie poszczególnych związków w wydychanym powietrzu. Ze względu jednak na wysokie koszty jest wykorzystywana tylko w wyjątkowych przypadkach.

Nieświeży oddech: schorzenia laryngologiczne

Jeśli przyczyną nieświeżego oddechu nie są problemy stomatologiczne – w następnej kolejności trzeba jej poszukiwać w schorzeniach laryngologicznych. Są bardzo prawdopodobne – zwłaszcza u osób, które często miewają anginy, alergiczny nieżyt nosa lub zapalenia zatok. A to dlatego, że po nawracających anginach w migdałkach tworzą się nisze, w których lubią zalegać resztki jedzenia. Podczas procesu ich rozkładania bakterie beztlenowe wytwarzają duże ilości związków siarki. W niszach migdałkowych może rownież gromadzić się cuchnąca wydzielina,  która spływa z chorych zatok i nosa. Problem narasta, jeśli dochodzą do tego zaburzenia w pracy ślinianek. Normalnie ślina wypłukuje bakterie nie tylko z jamy ustnej, ale przemywa także gardło i migdałki. Gdy więc jej wydzielanie maleje, bakterie biorą górę.

Ważne

Czasem przyczyną przykrego oddechu mogą też być:

  • zaburzenia równowagi hormonalnej, np. podczas miesiączki i menopauzy - wydziela się wtedy mniej śliny, co prowadzi do zachwiania flory bakteryjnej w ustach i zwiększonego wydzielania związków siarki
  • obciążenie psychiczne - hormon stresu hamuje wydzielanie śliny (stąd dobrze znane uczucie zasychania w ustach)
  • diety odchudzające, zwłaszcza niskokaloryczne, i głodówki powodują odwodnienie organizmu
  • stosowanie leków odwadniających i przeciw nadciśnieniu tętniczemu, bo wysuszają gardło i usta, hamują wydzielanie śliny.

Nieświeży oddech: kłopoty żołądkowe

Chociaż rzadko, jednak zdarza się, że przyczyna nieświeżego oddechu tkwi w schorzeniach przewodu pokarmowego. Zazwyczaj bywa to związane z chorobą wrzodową lub zapaleniem błony śluzowej żołądka, nieżytem przewodu pokarmowego albo jego grzybicą, zespołem złego wchłaniania czy też ze zbyt małą ilością enzymów trawiennych wydzielanych przez trzustkę i wątrobę. Dlatego gdy problemy dentystyczne i laryngologiczne zostaną wykluczone, trzeba przyjrzeć się ewentualnym dolegliwościom gastrycznym.

Nieświeży oddech: choroby układu oddechowego

Przyczyną przykrej woni mogą być także choroby dróg oddechowych, a zwłaszcza płuc – gruźlica czy grzybica. Ale nie trzeba być chorym, by mieć oddech smoka – wystarczy zjeść cebulę lub czosnek. Zawarte w nich lotne związki siarki lub allicyna (olejek eteryczny o bardzo intensywnym zapachu) przenikają wraz z krwią z przewodu pokarmowego do płuc, a stąd do cząsteczek wydychanego powietrza. I nie pomoże szorowanie zębów ani żucie miętowej gumy – zapach cebuli i czosnku jest wyczuwalny wiele godzin po jedzeniu.

miesięcznik "Zdrowie"