Kasztany: właściwości lecznicze i zastosowanie kasztanów

2020-09-17 9:49

Kasztany niektórym kojarzą się z maturami, innym z nieuchronnie nadchodzącą jesienią, jeszcze inni wyciągi lecznicze z kasztanowca znają z etykiet różnych preparatów leczniczych. Wedle zwolenników medycyny naturalnej kasztany pomagają na bezsenność i żylaki, niwelują skutki promieniowania elektromagnetycznego, ale jeśli w domu jest ich zbyt dużo, mogą wywoływać migreny i nudności. Jak jest naprawdę? Czy kasztany mają jakieś właściwości lecznicze i czy warto je zbierać?

Kasztany
Autor: Getty Images
Kasztany
Autor: Getty Images

Kasztany, czyli owoce i nasiona kasztanowca, to obok wrzosów, żołędzi, jarzębiny i chłodnych poranków oznaka tego, że powoli nadchodzi jesień. Dobrze zna je każdy z nas: to zielone z zewnątrz, a białe w środku, kolczaste i mięsiste łupinki, które - gdy są już dojrzałe - rozchylają się i uwalniają jedną lub kilka twardych kulek, pokrytych błyszczącą brązową skórką.

Ale nie tylko przedszkolaki i uczniowie pierwszych klas podstawówek schylają się po nie podczas spaceru: wiele osób przekonanych jest, że ze względu na właściwości kasztanów dobrze jest zawsze nosić kilka kasztanów w kieszeni, lub położyć je pod poduszką czy gdzieś blisko telewizora.

Dojrzałe owoce kasztana chętnie jedzą również niektóre zwierzęta leśne, a wedle osób, parających się medycyną ludową lub naturoterapią kasztany mają również szereg właściwości leczniczych.

Przetwory w lipcu - co na zimę przygotować w lipcu [ściąga]

Spis treści

  1. Właściwości lecznicze kasztanów
  2. Lecznicza nalewka z kasztanów (kasztanówka) - przepis
  3. Kasztany: przesądy i mity

Właściwości lecznicze kasztanów

Warto  jednak pamiętać, że w Polsce nazwą "kasztan" określa się zarówno owoce i nasiona kasztanowca, jak i samo drzewo. Dlatego też wiele osób, mówiąc o właściwościach leczniczych kasztana, ma na myśli nie tylko właściwości owoców i nasion, lecz również kory, kwiatów i liści kasztanowca, z których pozyskuje się cenne wyciągi lecznicze.  

Właściwości owoców i nasion kasztana - zwłaszcza tych zbieranych jesienią, gdy spadną już na ziemię - są o wiele słabsze; dużo silniejsze właściwości lecznicze mają te niedojrzałe, ukryte jeszcze w łupinach. Nieprzetworzone są jednak silnie trujące, dlatego też rzadko wykorzystywane są w domowych miksturach leczniczych - stosowane są przede wszystkim w przemyśle farmaceutycznym.

W nasionach kasztanowca obecne są liczne - choć nie tak liczne, jak w korze czy liściach - cenne dla zdrowia związki, m.in. kumaryny, flawonoidy, saponiny, fenolokwasy i garbniki. 

Właściwości lecznicze kasztanów

Kasztany - przede wszystkim ich kwiaty, kora i liście, w mniejszym stopniu owoce i nasiona - mają szereg właściwości leczniczych.

  • wzmacniają naczynia krwionośne i zapobiegają tworzeniu się pajączków - zawarta w nich escyna zmniejsza aktywność enzymów osłabiających ich ścianki, a flawonoidy i kumaryna uszczelniają je i działają przeciwzapalnie.
  • poprawiają krążenie krwi, zmniejszając skłonność do hemoroidów i żylaków - flawonoidy i escyna zmniejszają bowiem lepkość krwi, usprawniając jej przepływ.
  • łagodzą problemy trawienne - garbniki zawarte w naparach z kwiatów lub liści kasztanowca działają rozkurczowo i przeciwzapalnie, a nawet zapierająco, pomagając w razie zatrucia.
  • zapobiegają obrzękom, łagodzą cellulit - wyciągi z kasztanowca zawarte np. w preparatach na tzw. ciężkie nogi i na cellulit poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych, zapobiegając przesiąkaniu osocza do sąsiadujących z nimi tkanek.
  • są pomocne przy krwiakach, siniakach i odmrożeniach - zawarte w wyciągach z kasztanowca, a także w naparach i odwarach stosowanych zewnętrznie w formie okładów substancje przyspieszają wchłanianie się krwiaków i poprawiają przepływ krwi.

Lecznicza nalewka z kasztanów (kasztanówka) - przepis

Z zebranych w parku czy lesie dojrzałych kasztanów warto zrobić nalewkę, którą można stosować zarówno doustnie, pijąc trzy razy dziennie przed posiłkiem (w ilości 5 kropli rozpuszczonych w kieliszku wody), jak i zewnętrznie, do nacierania lub do okładów w razie bólu mięśni i stawów.

Przepis na kasztanówkę:

  • Dwadzieścia dojrzałych kasztanów utłucz w moździerzu albo zmiksuj w blenderze.
  • Następnie zalej szklanką chłodnej, uprzednio przegotowanej wody i 0,5 l spirytusu.
  • Przelej do słoika, zakręć i odstaw na miesiąc, wstrząsając słojem co jakiś czas.
  • Po miesiącu przecedź nalewkę do butelki i przechowuj w lodówce.

Kasztany: przesądy i mity

Trudno znaleźć kogoś, kto choć raz nie słyszał, że kasztany pochłaniają promieniowanie elektromagnetyczne i dlatego warto nosić je w kieszeni lub położyć obok komputera czy telewizora. Problem w tym, że nikt nigdy tego nie udowodnił, nie wiadomo również, w jaki sposób kasztany miałyby pochłaniać promieniowanie - zwłaszcza, że to,  jakie emitują produkowane dziś telewizory lub monitory jest znikome i nieszkodliwe.

Mitem jest również twierdzenie, że kasztany leczą bezsenność, a w nadmiarze - i przechowywane zbyt długo - wywołują migrenę, krwotoki czy nudności, albo osłabiają apetyt.

Być może pogląd wziął się stąd, że kasztany przechowywane w nieodpowiednich warunkach mogą pleśnieć, a pleśń może już szkodzić - zwłaszcza w przypadku alergii na grzyby i pleśnie mogą pojawić się nieprzyjemne objawy, jednak zwykle jest to katar sienny, duszności, czy pokrzywka. Tak więc jest to kolejna bajka niepotwierdzona żadnymi dowodami naukowymi. 

Sonda
Stosujesz kasztany do celów leczniczych?