Hipoalbuminemia - przyczyny, objawy, leczenie

Hipoalbuminemia oznacza obniżenie stężenia we krwi podstawowych zawartych w niej białek - albumin. Doprowadzić do niej może zarówno niewydolność wątroby, jak i choroby nerek czy przewodu pokarmowego. Objawy hipoalbuminemii, zazwyczaj są bardzo niespecyficzne - po czym więc można stwierdzić, że u danego człowieka doszło do obniżenia poniżej normy stężenia albumin we krwi?

Spis treści

1. Hipoalbuminemia: przyczyny
2. Hipoalbuminemia: objawy
3. Hipoalbuminemia: diagnostyka
4. Hipoalbuminemia: leczenie

Hipoalbuminemia to sytuacja, gdy stężenie albumin we krwi spada poniżej normy, czyli poniżej 3,5 g/dl, przy czym prawidłowy poziom albumin we krwi wynosi od 3,5 do 5 g/dl. Albuminy produkowane są w wątrobie, wydalane one są natomiast w niewielkich ilościach drogą nerek. 

Albuminy są podstawowymi białkami ludzkiego organizmu - stanowią one nawet do 60% spośród wszystkich protein, które krążą w naszym krwiobiegu. Pełnią one wyjątkowo ważne funkcje, odpowiadają one bowiem m.in. za utrzymanie właściwego ciśnienia onkotycznego w naczyniach krwionośnych, ale i przyłączają się do nich i są przez nie transportowane we krwi różne hormony, elektrolity oraz przyjmowane przez ludzi leki.

Hipoalbuminemia: przyczyny

Jak już wspomniano wyżej, albuminy produkowane są w wątrobie i dlatego właśnie podstawową przyczyną hipoalbuminemii są zaburzenia czynności tego narządu. Do niewydolności wątroby, skutkującej obniżeniem produkcji albumin, doprowadzić mogą bardzo różne schorzenia, takie jak np.:

• marskość wątroby
• zapalenie wątroby
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• rak wątroby

Wśród innych patologii, w których możliwe jest wystąpienie hipoalbuminemii, wymieniane są:

• niewydolność serca
• choroby nerek (w przypadku tych schorzeń dochodzić może do zwiększonej utraty albumin z organizmu wraz z moczem - jedną z jednostek, w których dochodzi do takiego problemu, jest zespół nerczycowy)
• utrata białek drogą przewodu pokarmowego (dochodzić do niej może m.in. w przebiegu celiakii, choroby Leśniowskiego-Crohna czy innych zapaleń przewodu pokarmowego)
• niedożywienie (hipoalbuminemia bywa spotykana u pacjentów z anoreksją, ale i u osób niedożywionych i ogólnie wyniszczonych z powodu choroby nowotworowej)
• znaczne, rozległe oparzenia (w ich przypadku albuminy mogą być tracone wraz z płynem sączącym się z ran)
• sepsa

Co ciekawe, do hipoalbuminemii dochodzi stosunkowo często również i u kobiet ciężarnych.

Hipoalbuminemia: objawy

Samą hipoalbuminemię uznaje się raczej za objaw, a niekoniecznie za chorobę - z tego powodu ciężko mówić o tym, jakie dolegliwości wynikają z obniżonego poziomu albumin we krwi.

Z całą pewnością związane może być z tym stanem pojawianie się u chorego obrzęków, które są konsekwencją powiązanych z hipoalbuminemią trudności z utrzymaniem właściwego ciśnienia onkotycznego w naczyniach krwionośnych.

Obrzęki te lokalizują się typowo w obrębie dłoni i stóp, możliwe jest jednak gromadzenie się treści płynowej również i w jamach ciała, np. w jamie otrzewnej czy jamie opłucnej.

Objawy, które pojawiają się u chorych z hipoalbuminemią, najczęściej stanowią więc dolegliwości wynikające z przyczyn obniżenia poziomu albumin we krwi i mogą nimi być:

• znaczne poczucie zmęczenia
• nudności
• wymioty
• utrata apetytu
• powiększenie wątroby
• osłabienie siły mięśniowej
• zanik tkanki podskórnej
• suchość skóry
• żółtaczka

Hipoalbuminemia: diagnostyka

Rozpoznanie hipoalbuminemii postawić można po stwierdzeniu obniżonego poziomu albumin we krwi chorego.

To jednak badanie zdecydowanie nie jest wystarczające - u chorych, u których stwierdzona zostanie hipoalbuminemia, niezbędne jest przeprowadzenie różnych innych badań, dzięki którym możliwe będzie stwierdzenie przyczyny wystąpienia tego problemu. W tym celu zlecane są badania pozwalające ocenić czynność wątroby (np. badania ALT, AST czy parametrów układu krzepnięcia), cenna jest również ocena wydalania albumin wraz z moczem.

Kolejne zlecane chorym analizy dobiera się już w zależności od tego, jaka jest podejrzewana przyczyny hipoalbuminemii - chociażby u tych osób, u których prawdopodobnie za problem ten odpowiadają zaburzenia czynności wątroby, wskazane może być wykonanie badania USG tego narządu.

Hipoalbuminemia: leczenie

Dokładne przeprowadzenie procesu diagnostycznego u pacjenta z hipoalbuminemią jest niezbędne, bo leczenie tego stanu skupia się wokół jego przyczyny.

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby niezbędne staje się ograniczenie przyjmowania przez nich substancji, które negatywnie wpływają na ten narząd (np. alkoholu oraz leków hepatotoksycznych).

W przypadku osób niedożywionych najistotniejsze jest właściwe leczenie żywieniowe (czasami niezbędne jest zastosowanie żywienia pozajelitowego).

W przypadku schorzeń nerek konieczne jest uregulowanie czynności tych narządów, wtedy zaś, gdy u pacjenta hipoalbuminemia rozwinęła się w związku z zapalnymi schorzeniami jelit, niezbędna może stawać się intensyfikacja ich leczenia (np. poprzez zwiększenia dawkowania środków przeciwzapalnych).

U chorych z poważną hipoalbuminemią, prowadzącą do występowania nasilonych objawów (np. znacznych obrzęków) możliwe jest podawanie im ludzkich preparatów albumin. Należy tutaj jednak podkreślić, że takie leczenie nie eliminuje problemu i dlatego właśnie najistotniejsze są oddziaływania lecznicze skierowane ku przyczynie obniżenia poziomu albumin we krwi.