Guz przysadki mózgowej: przyczyny, objawy, leczenie

2017-12-11 14:48

Guz przysadki mózgowej to jeden z najbardziej zróżnicowanych guzów mózgu. Jego istotą jest nieprawidłowy rozrost komórek przysadki - nadrzędnego gruczołu w układzie dokrewnym, który jest odpowiedzialny za wydzielanie licznych hormonów. Jakie są przyczyny i objawy guza przysadki mózgowej? W jakich przypadkach można zastosować leczenie farmakologiczne, a kiedy konieczna jest operacja?

Guz przysadki mózgowej
Autor: Photos.com Guz przysadki mózgowej

Spis treści

  1. Guz przysadki mózgowej: przyczyny
  2. Guz przysadki mózgowej: objawy
  3. Guz przysadki mózgowej: diagnostyka
  4. Guz przysadki mózgowej: leczenie farmakologiczne i operacja
Co jeść, aby uniknąć raka?

Guzy przysadki mózgowej zlokalizowane są wewnątrz czaszki w okolicy kostnego zagłębienia nazywanego siodłem tureckim. Najczęściej ujawniają się w postaci gruczolaka - łagodnego guza o bardzo wolnym tempie wzrostu, rzadko guza złośliwego, czyli raka, który może dawać odległe przerzuty. W okolicy siodła tureckiego mogą występować również guzy wywodzące się z innych grup komórek, takie jak: chłoniak, rozrodczak, czaszkogardlak, glejak lub guz przerzutowy.

Guzy przysadki mózgowej stanowią około 10% wszystkich pierwotnych nowotworów wewnątrzczaszkowych.

Guzy przysadki mózgowej: rodzaje

Ze względu na aktywność hormonalną, wyróżnia się gruczolaki czynne (wydzielające jeden lub, rzadziej, kilka hormonów) i nieczynne hormonalnie:

  • około 80% guzów przysadki wykazuje aktywność hormonalną. Są to guzy: prolaktynowy, somatotropinowy, kortykotropinowy i tyreotropinowy
  • pozostałe 20% to guzy nieczynne hormonalnie, które w ogóle nie wydzielają lub produkują substancje nie wywołujące objawów. Do tej grupy zalicza się guz gonadrotropinowy

Guzy przysadki, ze względu na wielkość, dzieli się na:

  • mikrogruczolaki o średnicy < 1cm
  • makrogruczolaki ≥ 1cm

Guz przysadki mózgowej: przyczyny

Przyczyny guzów przysadki mózgowej nie są znane, jednak specjaliści twierdzą, że niektóre z nich są zmianami o podłożu genetycznym.

Guz przysadki mózgowej: objawy

Objawy guza przysadki są związane z jego aktywnością hormonalną, miejscowym uciskiem rozrastającego się guza, a także jego wielkością. Objawy miejscowe to:

    Objawy związane z aktywnością hormonalną:

      Guz bezobjawowy określany jest jako incydentaloma.

      Guz przysadki mózgowej: diagnostyka

      W związku z tym, że guzy przysadki są przyczyną dużej grupy schorzeń, wymagają konsultacji m.in. ginekologa, endokrynologa, radiologa, okulisty i neurochirurga. Z tego powodu przy podejrzeniu guza przysadki mózgowej wykonuje się szereg badań:

      Jednak podstawowe znaczenie w rozpoznaniu guza przysadki ma badanie neuroobrazowe - MRI (rezonans magnetyczny).

      Guz przysadki mózgowej: leczenie farmakologiczne i operacja

      Leczenie guza przysadki mózgowej zależy od rodzaju, wielkości oraz aktywności hormonalnej guza, a także wieku pacjenta i innych towarzyszących chorób. Istotne znaczenie w ustalaniu odpowiedniego kierunku leczenia ma także oznaczenie stężenia hormonów we krwi.

      W przypadku guzów przysadki mózgowej, które wydzielają prolaktynę, możliwe jest leczenie farmakologiczne. Stosuje się leki dopaminergiczne w celu normalizacji stężenia prolaktyny, zmniejszenia objętości guza oraz zahamowania dalszego rozrostu gruczolaka. Farmakoterapia jest stosowane także w celu opanowania objawów choroby u chorych nie zakwalifikowanych do leczenia chirurgicznego lub z nawrotem objawów choroby po operacji.

      W pozostałych przypadkach konieczna jest operacja - guz przysadki mózgowej usuwa się chirurgicznie, przez dojście przezczaszkowe lub, coraz częściej, przez zatokę klinową.Radioterapię traktuje się jako leczenie uzupełniające w przypadku guzów przysadki nieoperacyjnych lub niecałkowicie usuniętych w czasie poprzednich operacji, a także tych nawracających.