Guz Potta powstaje w wyniku bakteryjnego zapalenia zatok

Guz Potta to zapalenie kości i szpiku w obrębie kości czołowej z towarzyszącym ropniem podokostnowym, tworzące ciastowaty obrzęk skóry i tkanek miękkich w okolicach czoła. Najczęściej guz Potta spowodowany bakteryjnym zapaleniem zatok. Jakie są inne przyczyny i objawy guza Potta? Jak przebiega leczenie? Czy powikłania guza Potta są groźne?

Spis treści

1. Objawy wskazujące na guz Potta
2. Diagnoza i leczenie guza Potta
3. Powikłania zapalenia zatok [wideo]

Guz Potta (ang. Pott's puffy tumor) to zapalenie kości i szpiku w obrębie kości czołowej z towarzyszącym ropniem podokostnowym, które występuje najczęściej jako rzadkie, ale bardzo poważne powikłanie po zapaleniu zatok czołowych.

W trakcie zapalenia zatok zakażenie rozprzestrzenia się poprzez żyły odprowadzające krew z zatok do kości czołowej, co prowadzi do powstania ropnia pomiędzy kością czołową a okostną. Guz Potta może szerzyć się w kierunku mózgu, powodując powstanie ropniaka podtwardówkowy i nadtwardówkowy, ropnia mózgu oraz zakrzepowego zapalenia zatoki jamistej, a także wywoływać groźne powikłania oczodołowe - od zapalenia oczodołu do całkowitej utraty wzroku.

Guz Potta może się również pojawić jako skutek urazu, zapalenia wyrostka sutkowego, nowotworów złośliwych, po ukąszeniach owadów i po zabiegach akupunktury.

Objawy wskazujące na guz Potta

Objawy guza Potta to przede wszystkim obrzęk okolicy czołowej, któremu towarzyszą:

• gorączka
• kaszel
• wyciek wydzieliny z nosa
• ból głowy

W miarę postępu choroby pojawiają się:

• nudności i wymioty
• apatia
• światłowstręt
• ogniskowe ubytkowe objawy neurologiczne

Guz Potta może wystąpić u osób w każdym wieku, choć zazwyczaj atakuje on pacjentów między dziesiątym a dwudziestym rokiem życia.

Diagnoza i leczenie guza Potta

Wyniki badań laboratoryjnych wskazują na zakażenie bakteryjne – stwierdza się leukocytozę z przewagą granulocytów obojętnochłonnych. Zwiększone są również wartości wykładników stanu zapalnego, takich jak:

• morfologia - obserwuje się leukocytozę z przewagą granulocytów obojętnochłonnych
• podwyższone OB
• podwyższone stężenie białka C reaktywnego (CRP)
• posiew materiału pobranego z ropnia najczęściej wykazuje Haemofilus influenzae, Moraxella catharallis, Streptococcus pneumoniae i drobnoustroje z gatunku Staphylococcus, drobnoustroje z rodzaju Streptococcus i inne drobnoustroje beztlenowe

Leczenie guza Potta zależy od zaawansowania choroby. Zwykle polega na nacięciu, drenażu i oczyszczeniu zaatakowanej kości oraz tkanki ziarninowej. Niekiedy wykonuje się endoskopowe nacięcie zatoki.

Dopóki nie są znane wyniki posiewu, podaje się dożylnie antybiotyki o szerokim spektrum działania, by powstrzymać rozwój choroby. Po uzyskaniu informacji na temat drobnoustroju, który doprowadził do powstania guza Potta i jego wrażliwości na poszczególne antybiotyki, lek może zostać zmieniony. Czas leczenia i podawania antybiotyku zależy od postępów leczenia - tego, jak szybko ustępuje miejscowe zapalenie kości i szpiku.

Powikłania zapalenia zatok [wideo]

Jedną z głównych konsekwencji ignorowania chorób zatok jest spadek odporności całego organizmu. Jakie jeszcze mogą być skutki i powikłania nieleczonego zapalenia zatok? Posłuchaj naszego eksperta - otolaryngologa Michała Michalika z Centrum Medycznego MML.