Dziki ryż - wartości odżywcze i właściwości zdrowotne
Dziki ryż zagościł na polskich stołach, choć tak naprawdę nie jest ryżem, tylko trawą. Stanowi doskonały dodatek do dań mięsnych i jest dobrym źródłem witamin i składników mineralnych. Sprawdź, dlaczego warto po niego sięgać i jakie są jego właściwości zdrowotne.
Dziki ryż należy do rodziny Zizania, który obejmuje cztery gatunki:
- Zizania aquatica L.,
- Zizania palustris L.,
- Zizania texana
- oraz Zizania latifolia.
Trzy pierwsze gatunki pochodzą z Ameryki Północnej, a ostatni z Chin, Wietnamu i Japonii. Ogólnie dziki ryż określa się mianem „zizania wodna”, aby podkreślić, że rośnie na terenach wodnych. Przydomek „dziki” zyskał dlatego, że pierwotnie rósł na dzikich terenach i dopiero później zaczęto go uprawiać w kontrolowanych warunkach.
Zizania wodna nie jest typowym ryżem, lecz trawą. Trzeba jednak przy tym wyjaśnić, że trawy należą do roślin wielichowatych, do których przynależy również ryż. Prawidłowo więc należałoby powiedzieć, że każdy ryż jest trawą, w związku z tym zizania wodna też nim jest, tyle że nie należy ona do rodzaju Oryza, z którego wywodzą się inne, rozmaite gatunki ryżu.
Spis treści
Dziki ryż – wartości odżywcze
Ryż dziki charakteryzuje się ciemnym wyglądem i wydłużonymi ziarenkami. Należy do zbóż pełnoziarnistych. W głównej mierze składa się z węglowodanów, a dokładnie skrobi.
W jego skład wchodzi też białko roślinne, błonnik pokarmowy oraz niektóre składniki odżywcze, takie jak np. antocyjany.
Jeśli chodzi o białko, to dziki ryż posiada go najwięcej spośród wszystkich odmian ryżu. Jest to jednak białko słabo przyswajalne i trzeba umiejętnie połączyć go z innymi produktami spożywczymi, aby móc skorzystać z jego dobroczynnych właściwości.
Dziki ryż odznacza się też dużą ilością błonnika. Ze wszystkich rodzajów ryżu, tylko on i czarny ryż posiadają go w znaczącej ilości. Czarny ryż – 4,9g w przeliczeniu na 100g, a dziki ryż – 6,2g na 100 g suchego produktu.
Dziki ryż wyróżnia się też zawartością miedzi i cynku. Te mikroelementy pełnią bardzo ważną rolę dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, albowiem miedź dba o sprawnie działający układ sercowo-naczyniowy, a cynk odpowiada za odporność, szybkie gojenie się ran i syntezę białek.
To, co wyróżnia ryż dziki, podobnie jak np. ryż czarny, to spora ilość antocyjanów. Antocyjany są to związki chemiczne, które nadają roślinom, warzywom, czy owocom ciemną barwę.
Wykazują one szereg prozdrowotnych właściwości m.in. chronią organizm przed atakiem wolnych rodników, co powoduje np. opóźnienie procesu starzenia się lub daje odpowiednią ochronę przed powstawaniem nowotworów.
Dziki ryż – właściwości zdrowotne
Obniża ryzyko miażdżycy
Jak wynika z doniesień naukowych, dziki ryż jest w stanie zmniejszyć ryzyko wystąpienia miażdżycy. Miażdżyca to choroba polegająca na odkładaniu się blaszki miażdżycowej (głównie cholesterolu) wewnątrz tętnic.
Powoduje zwężenie ich światła i gorszy przepływ krwi. Konsekwencją tego schorzenia jest nadciśnienie oraz niedokrwienie różnych narządów.
Aby jej zapobiec, niezbędne jest przestrzeganie zdrowych zasad żywienia m.in. spożywanie mniejszej ilości tłuszczów nasyconych, a zwiększenie liczby nienasyconych kwasów tłuszczowych, jedzenie większej ilości błonnika oraz ograniczenie spożycia soli.
Dziki ryż, dzięki sporej zawartości błonnika, wprowadzony regularnie do diety i zastępujący w niej oczyszczony biały ryż, czy też makaron, jest w stanie oddalić ryzyko wystąpienia miażdżycy.
Dodatkowo, jeśli jest on połączony w diecie z fitosterolami, może zmniejszyć rozmiar i nasilenie istniejących już zmian miażdżycowych.
Zostało to udowodnione w badaniach na myszach. Jedna grupa gryzoni przez 20 tygodni miała dietę kontrolną, druga grupa – dietę z włączonym dzikim ryżem, trzecia grupa – do diety miała dołączone fitosterole ale nie miała ryżu, a czwarta grupa zjadała dziki ryż i fitosterole.
Jak pokazały wyniki badań, tylko w grupie myszy, które zjadały dziki ryż z fitosterolami obniżył się znacznie poziom całkowitego cholesterolu oraz zmniejszony został LDL (zwany potocznie „złym cholesterolem”) i VDL w osoczu.
Dziki ryż pomocny przy kamicy nerkowej
Dziki ryż zawiera dużą ilość kwasu fitynowego. W niektórych przypadkach jest to niekorzystne, bo może np. obniżać wchłanianie żelaza. Jednak czasami upośledzenie wchłaniania minerałów spowodowane przez kwas fitynowy może być dla nas korzystne.
Tak dzieje się przy kamicy nerkowej, w której to na skutek odkładania się nierozpuszczalnych złogów szczawianu wapnia w drogach moczowych może dochodzić np. do ataku kolki nerkowej.
Jeśli okaże się, że główną przyczyną tej choroby jest hiperkalcuria, wówczas ograniczenie podaży wapnia w diecie może dać bardzo dobry rezultat. W takich przypadkach wprowadzenie do menu dzikiego ryżu, który będzie obniżał wchłanianie wapnia, będzie korzystnym posunięciem.
Czytaj też:
- Ryż Basmati – wartości odżywcze i właściwości zdrowotne
- Ryż - rodzaje, właściwości odżywcze
- Ryż brązowy - właściwości i zastosowanie
- Mąka ryżowa - właściwości i zastosowanie. Jak zrobić mąkę ryżową?
- Olej ryżowy: właściwości, wartości odżywcze i zastosowanie oleju ryżowego
