Dobowa zbiórka moczu - normy i interpretacja wyników
Dobowa zbiórka moczu pozwala uzyskać informacje nie tylko o pracy układu moczowego, lecz całego organizmu. W związku z tym dobowa zbiórka moczu to jedno z częstszych badań, które zleca się pacjentowi. Jak przygotować się do tego badania? Jakie są normy dla tego badania? Jak interpretować wyniki dobowej zbiórki moczu?
Spis treści
- Dobowa zbiórka moczu - wskazania
- Dobowa zbiórka moczu - jak się przygotować?
- Dobowa zbiórka moczu - na czym polega?
- Dobowa zbiórka moczu - norma. Interpretacja wyników
Dobowa zbiórka moczu umożliwia ocenę bilansu płynów w organizmie oraz pozwala obliczyć ilość danego związku chemicznego, np. białka, cukru, leukocytów, hormonów (np. kortyzolu) lub pierwiastków mineralnych (np. potasu, wapnia), w moczu zebranym w ciągu 24 godzin.
Dobowa zbiórka moczu - wskazania
Dobową zbiórkę moczu wykonuje się głównie w przypadku chorób układu moczowego (przede wszystkim chorób nerek). Innymi wskazaniami do badania są choroby lub zaburzenia metaboliczne, np. podejrzenie cukrzycy, kwasicy lub zasadowicy. Lekarz może zlecić pacjentowi dobową zbiórkę moczu również w przypadku podejrzenia chorób przytarczyc i tarczycy czy osteoporozy, jak również w dializoterapii, w żywieniu pozajelitowym, w przypadku nadużywania alkoholu, podejrzenia niedoboru witaminy D. Dobową zbiórkę moczu można wykonać także w przypadku zaburzeń elektrolitowych. Na przykład dobowe wydzielanie potasu z moczem wykonywane jest w diagnostyce i różnicowaniu przyczyn obniżonego (hipokaliemii) lub zwiększonego stężenia (hiperkaliemii) potasu we krwi.
Dobowa zbiórka moczu - jak się przygotować?
Pacjent powinien zaopatrzyć się w duży pojemnik z podziałką o pojemności 2-3 litrów, do którego przez całą dobę oddaje się mocz, oraz w pojemnik jednorazowy, do którego później należy przelać część moczu z pojemnika przeznaczonego do zbiórki. Pojemniki do dobowej zbiórki moczu można kupić w aptece. Jego cena wynosi około 20 zł. Pojemnik jednorazowy kosztuje około 1 zł.
Dobowa zbiórka moczu - przeciwwskazania
W dniu poprzedzającym badanie należy unikać dużego wysiłku fizycznego, spożywania znacznej ilości białka, gorących kąpieli, stresu, ponieważ są to czynniki, które mogą być przyczyną białkomoczu i podwyższonego stężenia kwasu moczowego. Podobne efekty może dawać gorączka, dlatego osoby z podwyższoną temperaturą nie powinny wykonywać tego badania.
Niewskazane jest także spożywanie alkoholu, ponieważ jego wypicie w dużej dawce powoduje wzrost stężenia mocznika.
Kobiety nie powinny wykonywać badania 2 dni przed spodziewaną miesiączką, zaraz po zakończeniu okresu, a także w czasie owulacji (ze względu na ewentualną domieszkę krwi).
Dobowa zbiórka moczu - na czym polega?
Dobowa zbiórka moczu polega na oddawaniu moczu do jednego pojemnika przez 24 godziny.
Dobową zbiórkę moczu rozpoczyna się rano. Pierwszą poranną (po nocy) porcję moczu należy oddać do toalety i zapisać godzinę jej oddania. Od tej pory przez kolejne 24 godziny każdą kolejną porcję moczu należy oddawać do pojemnika z podziałką. Po każdorazowym oddaniu moczu pojemnik należy wkładać do lodówki. Dobową zbiórkę moczu kończy się na oddaniu do pojemnika porannego moczu dnia następnego.
Jeśli lekarz uzna, że to konieczne, można zastosować odpowiednie środki do stabilizacji moczu.
Zbiórkę moczu należy zakończyć o godzinie, w której została rozpoczęta. Na przykład, jeżeli zbiórka rozpoczęła się o 7 rano w poniedziałek to musi się ona zakończyć o 7 rano we wtorek.
Po zakończeniu zbiórki, należy dokładnie wymieszać zawartość pojemnika, a następnie zmierzyć jego objętość. Potem należy przelać część (50-100 ml) wymieszanego moczu do jednorazowego pojemnika i szczelnie go zamknąć. Pojemnik należy zanieść do laboratorium jak najszybciej. Do próbki musi być dołączona kartka z informacją o godzinie rozpoczęcia i zakończenia zbiórki oraz całkowitej objętości zebranego podczas doby moczu.
1. Zbiórkę rozpoczyna się od drugiego oddania moczu pierwszego dnia, a kończy się na pierwszym oddaniu moczu dnia następnego.2. W ciągu dobowej zbiórki moczu żadna jego porcja nie może zostać pominięta. Jeśli w ciągu 24 godzin choćby jedna porcja moczu nie zostanie oddana do pojemnika, zbiórkę należy rozpocząć od początku. W przeciwnym razie może dojść do zafałszowania wyników badań.3. Przed oddaniem moczu do pojemnika należy zadbać o higienę okolicy narządów płciowych.4. Należy zapisać dokładną godzinę rozpoczęcia i zakończenia zbiórki moczu.5. Przez całą dobę należy przechowywać pojemnik ze zbieranym moczem w lodówce.6. Po skończonej zbiórce należy dokładnie wymieszać mocz w naczyniu.
Dobowa zbiórka moczu - norma. Interpretacja wyników
Dorosły człowiek oddaje w ciągu doby około 1500 ml moczu, przy czym ilość ta jest zmienna i zależna od ilości spożytych płynów - w przypadku wypicia dużej ilości płynów wydala się więcej moczu niż zakłada norma. Większą ilość moczu można oddać także po gorącej lub zimnej kąpieli.
W przypadku dobowej zbiórki moczu najczęściej określa się stężenie:
- białka - jeśli białko występuje w moczu w stężeniu większym niż 10 mg/dl, mowa o białkomoczu;
- cukier - norma cukru w moczu to max. 180mg%, po przekroczeniu tej granicy mowa o cukromoczu. Glikozuria występuje przede wszystkim w niewyrównanej cukrzycy;
- leukocytów - od 1,5 mln. do 2,5 mln. Przekroczenie podanej normy wskazuje na leukocyturię, której przyczyną najczęściej są zmiany zapalne układu moczowego;
- wałeczków - norma to od 2 tys. do 5 tys. wałeczków szklistych na dobę;
Spośród hormonów najczęściej określa się stężenie kortyzolu w moczu (norma 80-120 µg/24h).
SPRAWDŹ>>KORTYZOL powyżej i poniżej normy - interpretacja wyników
Spośród składników mineralnych najczęściej określa się poziom potasu (norma 25-100 mmol / 24h), sodu (norma 40-220 mmol/24 h) oraz wapnia (7,5 mmol/24 h).
Niektóre leki mogą mieć wpływ na wynik badania moczu. Na przykład kanabinoidy powodują wzrost stężenia mocznika oraz obniżenie stężenia kwasu moczowego.
Porady eksperta
