Te czynniki mają wpływ na kondycję skóry. Co najbardziej szkodzi?

Na skórze odbija się historia całego naszego życia. Bezlitośnie obnaża stres, nieodpowiedzialne plażowanie, częste wizyty w solarium i choroby. Często zdradza też wiek. Jednak możesz oszukać metrykę, odpowiednio dbając o skórę i unikając tego, co jej szkodzi.

Na stan skóry ma wpływ wiele czynników: styl życia, dieta, korzystanie ze słońca lub solarium, palenie papierosów, przyjmowanie leków, przebyte choroby. Dużą rolę odgrywają także predyspozycje genetyczne i indywidualne skłonności.

Spis treści

1. Skóra zmienia się z wiekiem
2. Wpływ stresu na skórę
3. Pamiątki młodości
4. Nadmiar słońca szkodzi skórze
5. Problemy ze skórą mogą być oznaką wielu groźnych chorób
6. Wrażliwy problem

Skóra zmienia się z wiekiem

Z wiekiem nasze doskonałe „opakowanie” się zmienia – i to zarówno na powierzchni, jak i w warstwach położonych głębiej. Jeśli skóra jest łojotokowa, dłużej zachowuje młody wygląd, bo jest grubsza i bardziej natłuszczona. Skóra cienka i wrażliwa szybciej pokrywa się drobnymi zmarszczkami – zarówno mimicznymi, jak i typowymi zmarszczkami grawitacyjnymi.

Jednak bez względu na rodzaj skóry po trzydziestce zmarszczki mimiczne zaczynają powoli przechodzić w trwałe, a po 40. roku życia są coraz głębsze. W następnych latach skóra na całym ciele staje się mniej elastyczna, bardziej wysuszona, gdyż ubywa z niej wody, a gruczoły potowe i łojowe działają mniej sprawnie. Staje się coraz delikatniejsza, naskórek jest cieńszy, skóra właściwa mniej sprężysta, a na powierzchni pojawiają się przebarwienia oraz zmiany naczyniowe.

Jeśli skóra jest stale narażona na kontakt z czynnikami zaburzającymi jej normalne funkcjonowanie (zwłaszcza słonce, ekstremalne temperatury, wiatr), proces starzenia się przebiega szybciej. Można je nieco zwolnić, np. unikając nadmiernego opalania czy palenia papierosów oraz umiejętnie pielęgnując skórę.

Jednak wpływ na starzenie mają też zmiany hormonalne, szczególnie w okresie menopauzy, gdyż oprócz mniejszej ilości hormonu kobiecości (estrogenu) niekiedy osłabiona jest również psychika. A to uwidacznia się i na twarzy (pogłębiają się „linie smutku”), i w postawie ciała (zgarbiona).

Wpływ stresu na skórę

Nerwowa praca, życie w ciągłym biegu, zmęczenie i masa problemów sprawiają, że zapominasz o pielęgnacji skóry. Staje się ona matowa, szara, mniej jędrna, uwidaczniają się na niej drobne zmarszczki. U osób z tłustą skórą stres zwiększa wydzielanie łoju, czego efektem są pojawiające się krostki. Cera sucha zaś szybciej się przesusza i jest skłonna do podrażnień.

Stres bywa też przyczyną chorób dermatologicznych (chorób skóry), np. łysienia plackowatego, bielactwa . Mogą one ujawnić się lub nasilić po bardzo silnym przeżyciu emocjonalnym. Stresujące sytuacje mogą również zaostrzać zmiany skórne, tak dzieje się np. w atopowym zapaleniu skóry, łojotokowym zapaleniu skóry czy łuszczycy. Staraj się kontrolować stres, nie zapominaj o relaksie i wysypiaj się – skóra to prawdziwy barometr twojego nastroju.

Nadmiar słońca szkodzi skórze

Ma ono dobroczynny wpływ na nasz organizm, ale dozowane nierozsądnie może być przyczyną posłonecznych uszkodzeń skóry, nieestetycznych „pamiątek” – m.in. przebarwień pod wpływem niektórych zażywanych leków (np. hormonalnych) czy stosowanych ziół (np. dziurawca), widocznych piegów i wyraźnie zarysowanych zmarszczek.

Częste kąpiele słoneczne i wizyty w solarium powodują, że na skórze pojawia się dużo brodawek łojotokowych. Na początku wyglądają one jak płaskie plamy, lekko beżowe, które z czasem stają się bardziej wypukłe, mają brodawkowatą powierzchnię i stopniowo wykruszają się z nich czopy rogowo-łojowe. 

Pod wpływem słońca powstają także tzw. zmiany naczyniowe. Mogą one wystąpić tylko na twarzy, ale także na bocznych powierzchniach szyi i dekolcie. W obrębie trójkąta podżuchwowego (tam, gdzie pada cień od brody) skóra pozostaje prawidłowo zabarwiona. Sieć grubych splątanych ze sobą naczyń krwionośnych oraz stale obecny rumień (zwłaszcza na policzkach) odejmują nam urody.

Aby naprawić uszkodzoną przez słońce skórę, warto poddać się zabiegom rewitalizującym, odmładzającym (Rejuvenation), a także laserowemu usuwaniu przebarwień oraz zamykaniu rozszerzonych naczynek krwionośnych. Niestety, takie zmiany to nie jedyne skutki oddziaływania słońca. Pod jego wpływem u osób, które dawniej dużo się opalały, może rozwinąć się nowotwór skóry – rak, m.in. czerniak.

Bardzo ważna jest więc niezwłoczna konsultacja z dermatologiem w przypadku stwierdzenia nowej, szybko rosnącej zmiany skórnej. Analogicznie trzeba postąpić, gdy zauważysz jakiekolwiek różnice w obrębie znamion barwnikowych – zmiana koloru (ciemnienie, rozjaśnianie się, odcień różowy, niebieskawy), kształtu, wielkości, konturów.

Skutkiem nadmiernego opalania jest również tworzenie się na skórze wielu skupionych na bardzo małej powierzchni tzw. zaskórników olbrzymich. Czasami powstają z nich grudki lub guzki wypełnione masami kaszowatymi (znajdują się tuż pod powierzchnią skóry). Zwykle jest ich sporo na skroniach, policzkach, przy nosie, pojedynczo występują na tułowiu.

Schorzenie to jest skutkiem dużego uszkodzenia włókien sprężystych i elastycznych w skórze właściwej. W ten sposób mieszki włosowe przekształcają się w struktury gromadzące złuszczający się naskórek i łój. Oczyścić takie zmiany może kosmetyczka, ale konieczna jest wcześniejsza konsultacja z dermatologiem. Długa ekspozycja na słońce może powodować także rogowacenie słoneczne.

To plamy rumieniowe, które na powierzchni mają ostrą w dotyku, szorstką łuskę i łatwo krwawią. Mogą pojawić się w każdym miejscu wystawianym na słońce. Jeśli zauważysz takie zmiany, jak najszybciej idź do dermatologa, bo jest to stan przednowotworowy raka kolczystokomórkowego (rozwija się u kilku proc. osób z takimi zmianami). Niemniej jednak bardzo ważne jest wówczas stosowanie kremów z wysokim filtrem (powyżej SPF 30) codziennie, przez cały rok, gdyż znacznie zmniejszają ilość już powstałych ognisk zrogowacenia posłonecznego i zapobiegają tworzeniu się kolejnych.

Na skórze mogą także pojawić się zmiany guzkowe, łatwo krwawiące. Mogą to być nowotwory skóry. Jeśli je zauważysz (albo jakiekolwiek niepokojące zmiany na skórze), nie zwlekaj z wizytą u lekarza dermatologa. Tylko w ten sposób przekonasz się, czy nie są one objawem poważnej choroby. Sprawdzać należy również ciemnobrązowe, wręcz czarne przebarwienia.

Problemy ze skórą mogą być oznaką wielu groźnych chorób

Skóra zdradza stan naszego zdrowia. Niekiedy ujawnia pierwsze objawy schorzenia, którego źródło tkwi gdzie indziej. U osób chorych na żółtaczkę skóra ma charakterystyczną barwę. Natomiast problemy z tarczycą objawiają się suchą, złuszczającą się skórą, której najczęściej towarzyszy świąd.

Niekiedy swędząca skóra może wskazywać też na inne schorzenia, np. cukrzycę, niewydolność wątroby czy nerek, choroby hematologiczne. Często jednak powodem świądu skóry jest zakażenie grzybicze lub reakcja alergiczna (np. na pokarmy, ukąszenie owadów, leki).

Z wieloma problemami skórnymi wiąże się też cukrzyca. Nieraz na podstawie wyglądu pewnych zmian skórnych dermatolog kieruje pacjenta na badanie poziomu cukru we krwi. Chorzy na cukrzycę muszą bardzo dbać o właściwą pielęgnację skóry, uważnie pilnować, by w miejscach fałdów skórnych (pod pachami, biustem, w pachwinach) oraz między palcami rąk czy częściej stóp nie dochodziło do maceracji naskórka i zakażeń bakteryjno-grzybiczych, do których diabetycy mają szczególną skłonność. Powinni także zwracać uwagę na swoje stopy, ponieważ mają zaburzone krążenie (tzw. makro-angiopatię, czyli miażdżycę, i mikroangiopatię – zmiany chorobowe w drobnych naczyniach), a także unerwienie (tzw. neuropatię cukrzycową polegającą na zaburzeniu czucia temperatury, dotyku, bólu), mogą nie odczuć skaleczenia, stanu zapalnego, co nierzadko doprowadza do powstania tzw. stopy cukrzycowej.

Schorzenie objawia się głębokimi owrzodzeniami obejmującymi dużą powierzchnię stopy, które w części przypadków mogą skończyć się jej amputacją.Osoby z nadciśnieniem tętniczym mają nieprawidłowy poziom cholesterolu i jego frakcji (tzw. lipidogram).

U części pacjentów widoczne są tzw. kępki żółte, czyli złogi cholesterolu w skórze powiek, inni mają żółtawy rąbek wokół tęczówek oczu. Nadciśnieniowcy zażywają wiele różnych leków, dlatego powinny bardzo ostrożnie dawkować sobie kąpiele słoneczne.

miesięcznik "Zdrowie"