Czy TABLETKI PRZECIWBÓLOWE mogą SZKODZIĆ?

2012-07-03 14:13

Po środki przeciwbólowe sięga niemal dwie trzecie Polaków, częściej kobiety. W wielu przypadkach leki te są bardzo pomocne. Ale trzeba wiedzieć, jak działają i kiedy mogą być wręcz niebezpieczne.

Czy TABLETKI PRZECIWBÓLOWE mogą SZKODZIĆ?
Autor: thinkstockphotos.com Po środki przeciwbólowe sięga niemal dwie trzecie Polaków, częściej kobiety.

Mamy na rynku mnóstwo środków przeciwbólowych – można je kupić w sklepie, kiosku, na stacji benzynowej. Ponieważ dopuszczono je do obrotu bez recepty, wydaje nam się, że są zupełnie bezpieczne. Gdy coś nas boli, chcemy szybko pozbyć się bólu i łykamy tabletkę. Zapominamy, że ona jedynie blokuje przyjmowanie przez mózg sygnałów, zmniejszając odczuwanie bólu, ale nie usuwa przyczyny dolegliwości, jaką może być choroba (angina, zapalenie wyrostka) albo uraz.

Tabletki przeciwbólowe - kiedy do lekarza

Dlatego jeśli po 3–4 dniach domowej kuracji ból nie ustąpi lub nawraca, trzeba iść do lekarza. Konsultacji wymaga ból, któremu towarzyszą sztywność lub obrzęk w stawach, temperatura, nudności, wymioty, zawroty głowy. Natychmiastowa pomoc jest potrzebna, gdy znienacka pojawi się silny ból w klatce piersiowej, głowy, ostry ból oka czy brzucha. Trzeba ustalić jego przyczynę i rozpocząć leczenie.

Ból - najpierw poznaj przyczynę

Ostry ból mija wraz z wyleczeniem choroby. Jeśli tak się nie stanie i ból utrzymuje się ponad 3 miesiące, mówimy o bólu przewlekłym (chronicznym). Towarzyszy wielu schorzeniom – przeciążeniom i zmianom zwyrodnieniowym stawów, chorobom reumatycznym, migrenie, neuralgiom. Może pojawiać się codziennie, parę razy w tygodniu albo w miesiącu. Zawsze pogarsza jakość życia. Wtedy trzeba walczyć z przyczyną i samym bólem.
Są różne sposoby łagodzenia dolegliwości, jednak z reguły osoby, którym ból uprzykrza życie, faszerują się tabletkami. Takie postępowanie jest najczęściej konsekwencją naszej niewiedzy, że możemy sobie zaszkodzić. Tymczasem według statystyk każdego roku tysiące osób doznaje uszczerbku na zdrowiu z powodu nadużywania leków przeciwbólowych. Dotyczy to też preparatów zwalczających objawy przeziębienia i grypy. Wybierając lek samodzielnie, trzeba pamiętać, że to, co pomogło komuś, nam może zaszkodzić. Aby lekarstwo było skuteczne i bezpieczne, powinno być indywidualnie dobrane przez lekarza.

Ważne

Tabletki przeciwbólowe - zanim zażyjesz

  • Dokładnie czytaj ulotkę. Dowiesz się, kiedy i jak zażywać lek, jakie są przeciwwskazania.
  • Nie przekraczaj zalecanej dobowej dawki. Większość leków osiąga efekt pułapowy, tzn. nawet po zażyciu większej dawki skuteczność nie rośnie.
  • Nie łącz różnych leków o takim samym działaniu, bo to zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek, wątroby, śluzówki przewodu pokarmowego.
  • Przestrzegaj czasu zażywania leku, by utrzymać jego stały poziom w organizmie.
  • Stosuj zgodnie z zaleceniem maści i żele łagodzące ból. Ich długotrwałe używanie może spowodować objawy uboczne.
  • Ustal z lekarzem, czy możesz stosować lek przeciwbólowy razem z innymi, które stale zażywasz.
  • Ogranicz alkohol. W połączeniu z lekami przeciwbólowymi zwiększa ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego i uszkodzenia wątroby i nerek.

Skutki uboczne leków przeciwbólowych

Problemy z przewodem pokarmowym, niewydolność nerek, wątroby, dolegliwości ze strony układu krążenia – to tylko niektóre skutki przedawkowania NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym oraz przeciwzapalnym). Mogą powodować bóle brzucha, zgagę, nudności, wymioty, niewielkie krwawienia z przewodu pokarmowego, które prowadzą do niedokrwistości.
Szczególnej ostrożności wymaga kwas acetylosalicylowy – przyjmowany przez dłuższy czas lub/i w dużych dawkach częściej niż inne NLPZ niszczy śluzówkę żołądka i dwunastnicy i może przyczynić się do powstania owrzodzenia. Ponadto zaburza krzepnięcie krwi, więc zażywanie go zwiększa ryzyko wystąpienia krwawień z dziąseł, nosa, układu moczowego.
Leki przeciwbólowe czasem wywołują reakcje alergiczne – pokrzywkę, wysypkę, rumień. Osoby nadwrażliwe na salicylany po zażyciu aspiryny mogą dostać napadów duszności, astmy oskrzelowej aż do wstrząsu anafilaktycznego.  
Długotrwałe stosowanie leków przeciwbólowych może prowadzić do martwicy brodawek nerkowych, śródmiąższowego zapalenia i niewydolności nerek, a także upośledzić pracę wątroby. Nawet paracetamol, który jest uważany za lek bezpieczny i niedrażniący błony śluzowej żołądka, zażywany w nadmiarze wywołuje nudności, wymioty, senność i może uszkodzić wątrobę. Dlatego należy pamiętać, żeby w czasie przeziębienia nie zażywać naraz kilku preparatów z paracetamolem, bo w ten sposób kumuluje się działania uboczne.

Środki przeciwbólowe - groźne przyzwyczajenie

Nadmierne przyjmowanie leków przeciwbólowych, również tych bez recepty, jest prostą drogą do uzależnienia. Organizm przyzwyczaja się do preparatu, zmniejsza się siła jego działania i aby uzyskać oczekiwany efekt, trzeba brać coraz większe dawki, a to prowadzi do nasilenia objawów ubocznych.
Niektóre osoby cierpiące na choroby przewlekłe sięgają po leki z przyzwyczajenia, nie dlatego, że akurat boli, dodatkowo sobie szkodząc.

To ci się przyda

Metody naturalne zamiast tabletki

Gimnastyka – ćwiczenia relaksujące, rozciągające, rozluźniające, wzmacniające mięśnie dobrane przez specjalistę rehabilitacji. Bierną formą gimnastyki jest terapia manualna – terapeuta wprawia w ruch stawy i mięśnie. Kinezyterapia zwiększa siłę i zmniejsza napięcie mięśni, poprawia zakres ruchu i działanie układu nerwowego (bóle kręgosłupa, stawów, głowy).
Fizykoterapia wykorzystuje różne bodźce fizyczne (prądy impulsowe oraz prąd stały, pole magnetyczne, ciepło, zimno, właściwości fizyczne wody, promieniowanie świetlne), by poprawić ukrwienie, zmniejszyć napięcie mięśni i uśmierzyć ból. Zabiegi wybiera lekarz (bóle przeciążeniowe, zwyrodnieniowe, reumatyczne kręgosłupa i stawów, mięśniowe, nerwobóle, urazy). Ulgę przyniesie ciepła kąpiel w wannie, jacuzzi, seans w saunie.
Terapia plastrami (kinesiotaping) – nowa metoda. Przeszkolony terapeuta okleja wybrane miejsca taśmami o specjalnej strukturze, które oddziałują na receptory bólu, układ limfatyczny, mięśnie, stawy (przynosi ulgę przy każdym bólu z powodu dysfunkcji układu mięśniowo-stawowego).
Aromaterapia – najlepsze efekty daje stosowanie mieszanek olejków do masaży i kąpieli, a w bólach miejscowych przykładanie kompresów. Bóle głowy i migreny leczy się inhalacjami, w bólach kręgosłupa, mięśni pomoże ciepła kąpiel z olejkiem rozmarynowym, majerankowym, w nerwobólach – z olejkiem geraniowym, bazyliowym, na migrenę – inhalacje z olejkiem bazyliowym, grejpfrutowym, lawendowym, a na napięciowe bóle głowy – inhalacje z olejkiem lawendowym i eukaliptusowym.
Ziołolecznictwo – napary łagodzą skurcze naczyń, mają działanie uspokajające, rozluźniające (bóle miesiączkowe – kozłek lekarski, mięta, nagietek, rozmaryn, bóle brzucha – korzeń mniszka lekarskiego, ziele dziurawca, bóle mięśniowe – imbir, migrena – złocień maruna, nerwobóle – papryka).
Joga przynosi wewnętrzną harmonię, rozluźnia, uśmierzając ból (menstruacyjny, reumatyczny, ból głowy).
Medytacja zwalnia metabolizm, osłabia napięcie mięśniowe, relaksuje (bóle głowy, twarzy, pleców, szyi, ramion, brzucha).

miesięcznik "Zdrowie"