Budowa włosa. Jak powstaje włos?

2019-05-16 15:23

Budowa włosa u każdego człowieka jest podobna, ale nie taka sama. Między nimi od niej i od składu chemicznego poszczególnych komórek zależy kondycja włosów. A przecież gęsta czupryna do dzisiaj jest synonimem zdrowia i piękna. Nic więc dziwnego, że powstają kolejne sposoby na to, aby poprawić stan włosów za pomocą kosmetyków lub wizyt u specjalistów. Dowiedz się, jak zbudowany jest twój włos.

Budowa włosa. Jak powstaje włos?
Autor: gettyimages.com Człowiek nie ma mieszków włosowych jedynie na dłoniach i podeszwach stóp.

Spis treści

  1. Gdzie powstaje włos?
  2. Budowa włosa
  3. Wzrost włosa
  4. Skład chemiczny i kolor włosa

Budowa włosa to nie tylko włos wyrastający z cebulki. Sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana. Budowa włosa dzieli się część chemiczną, biologiczną, budowę mieszków i budowę włosa już powstałego. Zachodzące tam procesy wpływają na finalny wygląd włosów i dzięki poznaniu "tajemnicy" włosów, można lepiej zrozumieć ich złożoność.

Gdzie powstaje włos?

Osławiona cebulka rzeczywiście jest miejscem, gdzie odbywają się narodziny włosa. Jest ona częścią mieszków włosowych - struktur, które można znaleźć na całym ciele. Mieszków nie ma jedynie na dłoniach i podeszwach stóp, gdzie ciało jest nieowłosione. Na samej głowie znajduje się aż 100-150 tysięcy mieszków i do końca życia człowieka ta ilość pozostaje biologicznie niezmieniona. Mieszki zbudowane są z części naskórkowej, gdzie znajduje się korzeń włosa, pochewka i gruczoł łojowy; części łącznotkankowej i mięśnia przywłosowego.

Czytaj też:

Jak myć włosy? Metody i częstotliwość

Co robić, żeby włosy szybciej rosły?

Jak określić porowatość włosów? Włosy nisko- i wysokoporowate

Budowa włosa

Zaczynając od wewnątrz (tzw. przekrój), anatomicznie włos składa się z rdzenia, kory oraz osłonki. Co ciekawe, rdzeń występuje jedynie w grubych włosach, dlatego nie każdy człowiek go posiada. Podstawą włosa u wszystkich jest kora zajmująca aż 80% masy włosa i zbudowana z grubych, zrogowaciałych komórek. Osłonka włosa zbudowana jest z łusek, czyli płaskich, bezbarwnych, cienkich komórek. To łuski chronią włosy przed wszelkimi uszkodzeniami i działaniem czynników pogodowych.

Kondycja osłonki odzwierciedla gęstość i połysk włosów. Włos pod kątem biologicznym składa się umownie z dwóch części i są to łodyga na powierzchni skóry oraz korzeń w skórze. Korzeń znajduje się w samym środku mieszka włosowego, a zakończony jest cebulką połączoną od dołu z brodawką włosa. Z cebulki wyrasta włos. Brodawka jest wyjątkowo istotną częścią łączącą tkanki, posiadającą naczynia krwionośne i nerwy. To właśnie ona transportuje substancje odżywcze do cebulki.

Zniszczenie brodawki równa się kompletnemu zniszczeniu włosa, ale już zniszczona łodyga (np. potocznie - obcięta w salonie fryzjerskim) odrasta. Nowy włos wyrasta z cebulki, ale jego prawidłowy wzrost następuje, kiedy komórki macierzyste i brodawka włosa współpracują ze sobą. Komórki macierzyste dają życie kolejnym włosom, a komórki z brodawki instruują je do prawidłowego zachowania.

Cykl włosowy

Kiedy włos jest w pełni wykształcony, zamienia się w twór złożony z martwych komórek, które żyją według tzw. cyklu włosowego, chociaż nie oddziałują już na nie procesy fizjologiczne. Wymienia się trzy postępujące po sobie chronologicznie fazy. Pierwsza to anagen, czyli faza aktywnego wzrostu włosa, trwająca od dwóch do sześciu lat. Druga to katagen, faza inwolucji trwająca od dwóch do czterech tygodni. Trzecia to telogen, czyli faza obumierania i wypadania włosów, trwająca od dwóch do czterech miesięcy. W ciągu życia człowieka cykl powtarzany jest około dwudziestu razy.

Wzrost włosa

Długość procesu wzrostu włosa może zdziwić niejedną osobę. To aż 7 lat, a przecież włos rośnie tak wolno, bo tylko 0,30-0,40 mm na dobę. Obserwuje się, że włosy najszybciej rosną latem, podczas snu i tuż po okresie dojrzewania. Na wzrost i poprawę kondycji włosa mają wpływ takie czynniki jak dieta, przyjmowane witaminy, hormony, białka cytokiny współodpowiedzialne za odporność organizmu. Ze względu na skomplikowaną budowę włosa próby zmiany tego, co dała matka natura, są wyjątkowo trudne. Warto sięgać nie tylko po kosmetyki działające na włos od zewnątrz, ale również po niekonwencjonalne metody jak masaże skóry włosów pobudzające komórki do pracy oraz leki i suplementy działające na włosy od wewnątrz.

Skład chemiczny i kolor włosa

Pod kątem składu chemicznego włos składa się z protein, wody, pigmentów, minerałów i lipidów. To w proteinach tworzy się keratyna twarda, którą w naskórku produkują komórki o nazwie keranocyty. W zależności od zawartości cysteiny w keratynie, włosy są proste, pofalowane lub kręcą się. Z kolei pigment nazywany melaniną, chociaż w porównaniu do reszty składników, jest zaledwie kilkuprocentową pozycją w składzie, to odpowiada za tak ważny dla ludzi czynnik, czyli oczywiście kolor włosów.

Melanina powstaje w macierzy włosa dzięki melanocytom (tak, znowu nazwy są do siebie wyjątkowo zbliżone). Istnieją dwa rodzaje melaniny, każda odpowiedzialna za inny kolor włosów. Eumelanina odpowiada za ciemny, czarny lub brązowy kolor, z kolei feomelanina za czerwony kolor. Dlatego u posiadaczy włosów rudych włosów przeważa feomelanina, u posiadaczy włosów czarnych eumelanina, a u blondynów występuje bardzo niska zawartość feomelaniny. Kiedy macierz przestaje produkować melaninę, włosy zaczynają siwieć.

O autorze
Katarzyna Zielińska
Katarzyna Zielińska
Dziennikarka związana z serwisem Poradnikzdrowie.pl jako współpracownik. Miłośniczka naturalnej pielęgnacji i kosmetyków kolorowych, a także ziołolecznictwa i zdrowego odżywiania. Współzałożycielka salonu kosmetycznego Naru w Warszawie.