Ból z tyłu głowy - rodzaje, przyczyny, leczenie
Ból z tyłu głowy może mieć różne nasilenie. Bywa, że ma charakter łagodny lub uniemożliwiający wstanie z łóżka. Bóle zlokalizowane w tylnej części głowy, mają wiele różnych możliwych przyczyn. Analiza objawów towarzyszących często umożliwia zidentyfikowanie pierwotnego źródła bólu. Trafne odnalezienie przyczyny ułatwia podjęcie skutecznego leczenia. O czym może świadczyć ból z tyłu głowy?
Ból z tyłu głowy może być objawem rozmaitych schorzeń. Źródło problemu może leżeć w chorobie układu ruchu lub naszej psychice. Czasami zdarza się, że znalezienie pierwotnej przyczyny dolegliwości jest bardzo trudne. Określenie rodzaju bólu, jego lokalizacji oraz objawów towarzyszących, pomogą lekarzowi zdiagnozować chorobę oraz rozpocząć adekwatne leczenie.
Spis treści
Ból z tyłu głowy - rodzaje
Napięciowy ból głowy
Najczęstszym rodzajem bólu z tyłu głowy jest ból napięciowy. Związany jest on z nadmiernym napięciem mięśni głowy i szyi. Doprowadza to do męczącego bólu z tyłu i po bokach głowy. Zazwyczaj jest to tępy i niepulsujący ból.
Napięciowy ból głowy nie wskazuje na inny problem medyczny. Mimo, że nie jest objawem niebezpiecznej choroby, może być bardzo bolesny.
Niektórzy pacjenci cierpiący na tą przypadłość, mówią, że mają uczucie ściskania głowy przez imadło. Ból napięciowy może trwać zaledwie 30 minut lub nawet 7 dni. Ruch i ćwiczenia fizyczne nie nasilają dolegliwości.
Można wyróżnić dwa typy napięciowych bólów głowy:
- Epizodyczny: związany ze stresem, zmęczeniem lub przygnębieniem;
- Przewlekły: ten rodzaj bólu głowy pojawia się prawie codziennie (przynajmniej 15 dni w miesiącu) i mogą mu towarzyszyć mdłości.
Leczenie napięciowego bólu głowy
Większość napięciowych bólów głowy można łagodzić dostępnymi bez recepty lekami przeciwbólowymi, takimi jak:
- paracetamol,
- ibuprofen
- czy aspiryna.
Jeżeli problem pojawia się często, warto udać się po pomoc do lekarza. W niektórych przypadkach może okazać się, że pomocne będzie przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych przypisanych przez psychiatrę.
Niefarmakologiczne metody leczenia napięciowego bólu głowy:
- techniki relaksacyjne,
- terapia poznawczo-behawioralna,
- masaż,
- fizjoterapia.
Neuralgia potyliczna
Neuralgia nazywana jest inaczej nerwobólem potylicznym. W schorzeniu tym ból jest bardzo silny, o charakterze palącym lub piekącym. Odczucia mogą budzić skojarzenia z porażeniem prądem.
Neuralgia potyliczna pojawia się, gdy uszkodzone są nerwy biegnące od rdzenia kręgowego do skóry głowy. Często mylona jest z migreną.
Ból rozpoczyna się z tyłu głowy, a następnie ciągnie w kierunku jej czubka. W tym przypadku ból głowy może pojawić się podczas wykonywania normalnych czynności, takich jak czesanie włosów lub układanie głowy na poduszce. Często ma charakter jednostronny. Neuralgia potyliczna może nasilać napady migreny.
Leczenie neuralgii potylicznej
W łagodzeniu dolegliwości mogą pomóc ciepłe okłady i delikatny masaż. Pomocne mogą być leki przeciwzapalne. W przypadku podejrzenia neuralgii potylicznej warto skonsultować się z lekarzem, który przypisze leki dostępne na receptę.
Migreny
Migrena jest schorzeniem przejawiającym się nawracającym bólem głowy o natężeniu od umiarkowanego do silnego. Epizody migreny dotyczą zazwyczaj jednej strony głowy. Ból migrenowy jest pulsacyjny i trwa od kilku godzin do trzech dni.
Objawami towarzyszącymi są nudności, wymioty i światłowstręt. Dolegliwość zazwyczaj pojawia się w dzieciństwie i nasila wraz z wiekiem. Największe nasilenie epizodów migreny pojawia się u kobiet między 35 a 45 rokiem życia.
Typowe objawy migreny:
- pulsujący silny ból po jednej stronie głowy,
- nudności i wymioty,
- zaburzenia widzenia,
- wysoka wrażliwość na światło, hałas i zapachy,
- bolesność mięśni,
- nadwrażliwość skóry,
- aktywność fizyczna nasila dolegliwość.
Migrenę może poprzedzać „aura”. Osoba jej doświadczająca widzi migające światła, tęcze lub ma inne zaburzenia widzenia.
Czynniki wyzwalające napady migreny
Istnieje wiele czynników, które mogą wyzwalać epizody migrenowe. Często są one specyficzne dla danego pacjenta. Wyzwalaczami są zarówno bodźce emocjonalne, jak i fizyczne. Również niektóre pokarmy i leki stymulują pojawianie się napadów migreny.
Częste czynniki wyzwalające napady migreny:
- lęk, stres i depresja;
- migające i jasne światła, głośne dźwięki, silne zapachy;
- głód, np. dieta odchudzająca;
- zbyt krótki sen;
- ser, czekolada i kofeina;
- zmiany hormonalne, np. ciąża czy menopauza;
- antykoncepcja hormonalna.
Leczenie migreny
Dolegliwości migrenowe łagodzą leki przeciwbólowe, takie jak aspiryna lub paracetamol. Pomocny jest odpoczynek w zaciemnionym pomieszczeniu. Jeżeli podstawowe metody łagodzenia objawów nie pomagają, lekarz może przypisać leki przeciwmigrenowe, czyli tryptany.
Zapobieganie epizodom migreny:
- ćwiczenia relaksacyjne;
- fizjoterapia;
- unikanie wyzwalaczy, np. stresu i niektórych pokarmów.
Klasterowe bóle głowy
Klasterowy ból głowy to zaburzenie neurologiczne przejawiające się nawracającymi silnymi bólami głowy po jednej jej stronie, zwykle wokół oka. Ból z tyłu głowy może się pojawiać w trakcie leżenia. Klasterowe bóle głowy są rzadkie, jednak niezwykle bolesne.
Objawami towarzyszącymi są:
- łzawienie oczu,
- przekrwienie błony śluzowej nosa,
- obrzęk wokół jednego oka.
Pacjenci z klasterowymi bólami głowy doświadczają powtarzających się ataków bólu. Leczenie dolegliwości wymaga pomocy lekarza specjalisty, który przedstawi możliwe strategie terapii.
Ból z tyłu głowy - przyczyny
Zapalenie stawów
Ból z tyłu głowy, któremu towarzyszy ból szyi, może wskazywać na zapalenie stawów. W tym przypadku ruch i ćwiczenia fizyczne wywołują nasilenie odczuwania dolegliwości. Odróżnia to ból związany z zapaleniem stawów od napięciowego bólu głowy. Najczęstszą pierwotną przyczyną jest reumatoidalne zapalenie stawów lub choroba zwyrodnieniowa stawów.
W przypadku bólu głowy związanego z zapaleniem stawów najlepiej skonsultować się z lekarzem odnośnie najlepszego sposobu leczenia.
Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne dostępne bez recepty mogą przynieść chwilową ulgę, jednak jest to rozwiązanie krótkodystansowe.
Podciśnienie śródczaszkowe
Ból głowy może być jednym z objawów zespołu podciśnienia śródczaszkowego. Jest on wynikiem obniżonego ciśnienia śródczaszkowego, będącego konsekwencją pourazowego lub samoistnego wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego.
Samoistne niedociśnienie wewnątrzczaszkowe jest często nazywane bólem głowy z powodu niskiego ciśnienia. Jego objawem jest silny ból tylnej części głowy i szyi, nasilający się podczas stania i siedzenia.
Dolegliwość zwykle ustępuje po 30 minutach leżenia. Osoby cierpiące na to schorzenie często budzą się z bardzo łagodnym bólem, który nasila się w trakcie dnia.
Jeżeli podejrzewasz u siebie samoistne podciśnienie śródczaszkowe koniecznie skonsultuj się z lekarzem, który skieruje cię na odpowiednie badania.
Zła postawa ciała
Ból z tyłu głowy i szyi może być konsekwencją złej postawy ciała. Dolegliwość może pojawić się u osób, które mają tendencję do garbienia się podczas siedzenia lub stania. W tym przypadku pacjent może czuć tępy, pulsujący ból u podstawy czaszki.
Jest to związane z tym, że złe ułożenie ciała wywołuje napięcie w plecach, ramionach i szyi. Napięcie to stanowi źródło bólu. W tym przypadku najlepiej skoncentrować się na wyeliminowaniu pierwotnej przyczyny dolegliwości, ograniczając przyjmowanie leków przeciwbólowych.
Praca nad postawą ciała może złagodzić ból. Pomocne są ćwiczenia wzmacniające plecy. Dobrym pomysłem jest skorzystanie z pomocy fizjoterapeuty. Doraźnie ból mogą złagodzić dostępne bez recepty leki przeciwbólowe.
Przepuklina kręgosłupa szyjnego
Przepuklina kręgosłupa szyjnego może być przyczyną bólu z tyłu głowy i odczuwalnego napięcia w obrębie szyi. Ból może być także odczuwalny w rejonie skroni lub za oczami.
Charakterystyczny jest również dyskomfort w obrębie ramion. W tym przypadku ból głowy będzie nasilał się w trakcie leżenia. Pacjenci z przepukliną kręgosłupa szyjnego często budzą się w nocy, ponieważ dolegliwość zakłóca ich sen.
Jeżeli podejrzewasz u siebie to schorzenie, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Leczenie przepukliny kręgosłupa szyjnego może mieć różny charakter.
Czasami konieczna jest operacja chirurgiczna. Większość pacjentów może złagodzić ból dzięki dobrze dobranemu zestawowi ćwiczeń. Dobrym pomysłem jest udanie się po pomoc do fizjoterapeuty.
Doraźnie ból może złagodzić przyjmowanie leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty oraz unikanie podnoszenia ciężarów.
Nadużywanie leków przeciwbólowych
Bóle z tyłu głowy mogą mieć swoje źródło w nadużywaniu leków przeciwbólowych. Często określa się tą przypadłość jako ból głowy z odbicia.
Sporadyczne przyjmowanie środków przeciwbólowych nie nasila występowania bólów głowy. Jednak, gdy pacjent stosuje je dwa lub trzy razy w tygodniu przez dłuższy okres, może pojawić się u niego ból głowy z odbicia.
Objawy bólu głowy związanego z nadużywaniem leków:
- codzienne bóle głowy,
- ból głowy po przebudzeniu,
- ból głowy po odstawieniu leków,
- nudności,
- niepokój,
- drażliwość,
- brak energii,
- trudności z koncentracją,
- depresja.
Najlepszym sposobem leczenia bóli głowy z odbicia jest całkowite zaprzestanie przyjmowania leków przeciwbólowych. Bóle głowy na początku nasilą się, jednak szybko ustąpią.
W przypadku niektórych leków, takich jak opioidy, zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki. W przypadku poważnych problemów należy zgłosić się do lekarza. W odstawianiu leków przeciwbólowych czasami konieczna jest pomoc psychoterapeuty.
Czytaj też:
- Polekowy ból głowy: przyczyny, objawy, leczenie
- Ból głowy - przyczyny i rodzaje
- Dlaczego codziennie boli głowa? Przewlekły ból głowy: przyczyny, zapobieganie, leczenie
Porady eksperta
