Badanie słuchu dziecka - wrodzone i nabyte wady słuchu u dzieci

Coraz więcej dzieci ma wrodzone wady słuchu. Część z nich dziedziczymy po przodkach, a inne są związane z przebiegiem ciąży. Sprawdź, jakie są przyczyny wad słuchu u dzieci i jak bada się słuch u dziecka.

Spis treści

1. Przebieg ciąży a wady słuchu u dziecka
2. Przyczyny problemów ze słuchem w dzieciństwie
3. Zabiegi przywracające dzieciom słuch

miesięcznik "Zdrowie"

Co trzeci Polak ma kłopoty ze słuchem. Prawie połowa osób poniżej 40. roku życia ma niedosłuch. Największym zagrożeniem dla prawidłowego funkcjonowania narządu słuchu jest obecnie hałas. Warto dodać, że każde nasilenie dźwięków przekraczające 85 decybeli (dB) jest szkodliwe dla słuchu. Ale jest też wiele innych przyczyn tego zjawiska.

Przebieg ciąży a wady słuchu u dziecka

Największym zagrożeniem dla rozwijającego się u płodu narządu słuchu jest różyczka. Dlatego właśnie kobiety, które nie są pewne, czy jako 13-letnie dziewczynki były szczepione na różyczkę, przed planowaną ciążą powinny się zaszczepić. Wada słuchu u dziecka może się rozwinąć także wtedy, gdy matka w czasie ciąży zażywa antybiotyki lub leki z grupy salicylanów (popularna aspiryna). Przyczyną niedosłuchu lub częściowej głuchoty mogą być również obrażenia okołoporodowe, wcześniactwo lub żółtaczka.

Przyczyny problemów ze słuchem w dzieciństwie

• Płyn w uchu

Najczęstszą przyczyną zaburzeń słuchu jest przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego. Ta choroba dotyka 80 procent dzieci do 4. roku życia, a powyżej 4 lat staje się problemem co szóstego dziecka. Schorzenie polega na gromadzeniu się płynu w przestrzeniach ucha środkowego, co prowadzi do częściowego unieruchomienia kosteczek słuchowych i błony bębenkowej, a w konsekwencji zaburza przewodzenie dźwięków (niedosłuch przewodzeniowy). Wśród przyczyn wysiękowego zapalenia ucha wymienia się m.in.: częste infekcje górnych dróg oddechowych, przedłużające się katary bezgorączkowe, stany zapalne uszu, alergie (wziewna, pokarmowa), przerost migdałka gardłowego, refluks przełykowo-gardłowy. Te schorzenia są związane z niedrożnością trąbki słuchowej, dlatego leczenie ma na celu zmniejszenie jej obrzęku. Stosuje się leki (przeciwobrzękowe, czasem antybiotyki i leki immunostymulujące), wentyluje się i przedmuchuje trąbkę słuchową. Jeśli nie przynosi to efektów, trzeba założyć dren wentylacyjny do błony bębenkowej, a często również usunąć migdałek gardłowy.

• Przerośnięty migdał

U nieco starszych dzieci przyczyną niedosłuchu lub głuchoty mogą być choroby zakaźne, np. odra, lub powtarzające się często infekcje górnych dróg oddechowych. Nieleczone lub źle leczone choroby uszu, zapalenie zatok, gardła, krtani mogą na tyle osłabić słuch, że konieczne będzie noszenie aparatu słuchowego.

Migdałek gardłowy (nazywany trzecim) wraz z podniebiennymi to pierwsza linia obrony układu odpornościowego. Najbardziej rozwinięty jest u małych dzieci (z wiekiem zanika). Jeśli maluch często łapie infekcje (wirusowe i bakteryjne) albo jest alergikiem, trzeci migdałek zaczyna przerastać, powodując zwężenie dróg oddechowych i zatykając ujścia trąbek słuchowych. Konsekwencja tego może być m.in. niedosłuch, bezdechy nocne, chrapanie czy wady zgryzu. Nierzadko jednocześnie dochodzi do przerostu migdałków podniebiennych, co potęguje problemy z oddychaniem i przełykaniem.Jedną z metod leczenia jest stosowanie leków (przeciwalergicznych, przeciwzapalnych, szczepionek podnoszących odporność). Jeśli jednak okaże się to nieskuteczne albo gdy objawy są bardzo nasilone, wskazane jest usunięcie migdałka gardłowego. W przypadku, gdy przerośnięte są też wtedy migdałki podniebienne, częściowo usuwa się także ich tkankę.

Zabiegi przywracające dzieciom słuch

Niedosłyszące lub głuche dziecko powinno być zoperowane między 18. a 24. miesiącem życia. Niedosłyszące dziecko można, podobnie jak dorosłego, wyposażyć w aparat słuchowy. Jeśli wada dotyczy ucha środkowego, przeprowadza się rekonstrukcję brakującej lub uszkodzonej części, wykorzystując materiał pobrany od pacjenta, sztuczny, bądź wszczepia do ucha odpowiednie urządzenie. Gdy to nie wystarcza lub gdy dziecko jest głuche od urodzenia – konieczny jest implant ślimakowy.

Anna Jarosz

Konsultacja: dr n. med. Michał Michalik , otolaryngolog, specjalista leczenia zaburzeń snu, Centrum Medyczne MML w Warszawie