Dieta ketogeniczna, czyli dieta niskowęglowodanowa

Dieta ketogeniczna (ketogenna) zaliczana jest do diet wysokotłuszczowych i niskowęglowodanowych. Jeśli chcesz się czuć wyjątkowo lekko i mieć znakomite samopoczucie, wyłącz z codziennego menu węglowodany i zastąp je tłuszczami. Tę metodę stosuje się m.in. w leczeniu padaczki lekoopornej u dzieci. Przeczytaj albo posłuchaj i dowiedz się, na czym polega dieta ketogeniczna.

Spis treści:

1. Dieta ketogeniczna (ketogenna) - wskazania
2. Dieta ketogeniczna (ketogenna) w padaczce
3. Dieta ketogeniczna (ketogenna) na raka?
4. Dieta ketogeniczna (ketogenna) na odchudzanie
5. Dieta ketogeniczna (ketogenna) - skutki uboczne

Dieta ketogeniczna (ketogenna) to dieta wysokotłuszczowa i niskowęglowodanowa. W codziennej diecie spożywa się około 35 proc. tłuszczów, 50 proc. węglowodanów i 15 proc. białek. W diecie ketogennej tłuszcz może stanowić 80-90 proc. dostarczanej energii, a pozostałe 10-20 proc. to łącznie białko i węglowodany.

Głównym źródłem energii organizmu są węglowodany. Gdy ich brakuje, organizm zaczyna szukać innego "paliwa". Są nimi tłuszcze, a konkretnie powstające w procesie rozpadu tłuszczów ciała ketonowe (tzw. ketoza). Jednak dostarczają one orgiazmowi tylko 70 proc. potrzebnej energii, jest więc niedożywiony.

Po kilku dniach stosowania diety ketogenicznej człowiek wchodzi w stan euforyczny (tak oddziaływanie ketonów określają lekarze) – ma doskonałe samopoczucie, jest wesoły, lekki. Po 2-3 miesiącach wszystko mija. Pojawiają się utrata apetytu, senność i zaparcia, zapachu potu, moczu i oddechu zmienia się, narasta pragnienie.

Dieta ketogeniczna (ketogenna) - wskazania

Dieta ketogenna znalazła zastosowanie w leczeniu padaczki opornej na leki u dzieci oraz w niektórych wrodzonych błędach metabolizmu (np. wrodzony brak białka transportującego glukozę GLUT-1).

Są także inne wskazania do jej stosowania, takie jak zespół Retta, zespół Dravet, padaczka z napadami miokloniczno-astatycznymi (zespół Doose), stwardnienie guzowate. Rozważa się także leczenie wspomagające dietą ketogenną w autyzmie, chorobie Alzheimera, Parkinsona, innych typach padaczek czy niektórych encefalopatiach.

Z diety ketogennej nie mogą korzystać osoby z chorą wątrobą, nerkami i trzustką i z cukrzycą.

Dieta ketogeniczna (ketogenna) w padaczce

Do tej pory nie wyjaśniono, dlaczego dieta ketogenna zmniejsza częstość napadów padaczkowych. Wysoka podaż tłuszczów przy znikomej ilości węglowodanów w diecie prowadzi do zmian w metabolizmie tłuszczów, podobnie jak w czasie głodzenia. Z tłuszczu powstają w wątrobie ciała ketonowe: aceton, acetooctan i kwas betahydroksymasłowy, które przenikają do ośrodkowego układu nerwowego i stanowią zastępczy, wobec braku glukozy, materiał energetyczny dla neuronów.¹ We krwi i moczu pacjenta obserwuje się ketozę, czyli wysoką koncentrację ciał ketonowych. Jednak odpowiadają one za działanie przeciwdrgawkowe tylko pośrednio. Podejrzewa się, że ciała ketonowe:

• powodują wzrost aktywności enzymów syntetyzujących kwas γ-aminomasłowy (inaczej GABA - pełni funkcję głównego neuroprzekaźnika o działaniu hamującym w całym układzie nerwowym), co wyhamowuje pobudzenie neuronów
• aktywują receptor potasowy K2P i pompę sodowo-potasową, co podnosi próg drgawkowy

Poza tym ciała ketonowe mogą chronić komórki nerwowe, m.in. przed uszkodzeniem przed wolnymi rodnikami (ograniczają stres oksydacyjny).

Czytaj też:

• Dieta niskowęglowodanowa - jadłospis na tydzień
• Niskowęglowodanowa dieta dla diabetyka: 6 ważnych zasad

Polecamy

Autor: Time S.A

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci schudnąć, utrzymać wagę lub zapobiec chorobom dietozależnym, a przy tym jeść zdrowo i smacznie. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się świetnie dobranym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Dowiedz się więcej

Obecnie w leczeniu padaczki lekoopornej wyróżnia się kilka wersji diety ketogenicznej:

• tradycyjną, opartą o krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe
• opartą o tłuszcze bogate głównie w średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT)
• zmodyfikowaną dietę Atkinsa

W tradycyjnej diecie ketogennej na ogół stosuje się dietę 4:1 lub 3:1, tzn. na 4 lub 3 g tłuszczu przypada 1 g białka i węglowodanów łącznie. Płyny w diecie ogranicza się do 60-665 ml/kg m.c./d. Dietę rozpoczyna się w szpitalu, pod kontrolą lekarza i dietetyka, poprzedzając jej rozpoczęcie 1-2-dniową głodówką. Potem stopniowo zwiększa się ilość podawanej energii i składników odżywczych aż do wartości ustalonych wg założeń diety. Dalsze leczenie przebiega w domu i trwa na ogół 2-3 lata. W tym czasie należy ściśle przestrzegać zasad diety, gdyż każde odstępstwo od normy może sprzyjać napadom padaczkowym.

Dieta ketogeniczna (ketogenna) na raka?

Niektórzy przekonują, że dieta katogeniczna może być stosowana w leczeniu otyłości, cukrzycy, chorób układu krążenia, przewlekłego zmęczenia, nadciśnienia, a nawet raka. Jednak specjaliści podkreślają, że nie ma żadnych dowodów potwierdzających skuteczność stosowania diety ketogenicznej u osób zmagających się z nowotworami złośliwymi.

Co więcej, przejście na dietę katogeniczną w czasie choroby nowotworowej możne skutkować powikłaniami, wynikającymi ze zwiększonej ilości produktów przemiany materii w organizmie.

Dieta ketogeniczna (ketogenna) na odchudzanie

W czasie diety ketogennej organizm nie czerpie energii z węglowodanów, lecz ze spożywanych i własnych tłuszczów i białka, co wykorzystują osoby chcące się pozbyć zbędnych kilogramów. Poza tym ciała ketonowe hamują uczucie głodu.

Dieta ketogeniczna (ketogenna) - skutki uboczne

W czasie stosowania diety ketogenicznej mogą pojawić się objawy niepożądane. Na początku pacjent może skarżyć się zaparcia lub biegunki, wymioty, bóle brzucha, które z reguły ustępują po zaadaptowaniu się organizmu do diety. Objawami towarzyszącymi są zmęczenie, senność, utrata apetytu, uczucie pragnienia.

Przy dłuższym okresie stosowania diety ketogenicznej może wystąpić kamica moczanowa i hiperurykemia (zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi).