Czy erytrytol (słodzik) jest zdrowy? Ile kalorii ma erytrytol?
Erytrytol (inaczej erytrol) to bardzo zdrowy słodzik. Jego indeks glikemiczny wynosi zero, dzięki czemu jest bezpieczny dla cukrzyków. Poza tym pozwala ograniczyć rozwój próchnicy zębów i chroni organizm przed działaniem wolnych rodników. Erytrytol jest także dobry na odchudzanie, gdyż praktycznie nie zawiera kalorii, przy czym jest prawie tak samo słodki jak zwykły cukier. Jakie jeszcze właściwości ma erytrytol i jakie mogą być skutki uboczne jego stosowania?
Erytrytol (inaczej erytrol) to słodzik, który - podobnie jak ksylitol, sorbitol, mannitol - należy do grupy alkoholi polihydroksylowych (cukrowych). Są to związki, które odznaczają się niską wartością energetyczną oraz tym, że nie podnoszą poziomu glukozy we krwi. W związku z tym erytrytol jest uważany za bardzo zdrowy zamiennik cukru.
Erytrytol - występowanie i pozyskiwanie
Erytrytol w naturze występuje w pyłkach kwiatów, owocach (gruszkach, melonach, winogronach), grzybach kapeluszowych, owocach morza, fermentowanych napojach, takich jak wino, a także w porostach i algach morskich. Jednak erytrytol dostępny w sklepach nie jest pozyskiwany z tych produktów. Słodzik ten najczęściej jest syntezowany przez drożdże Yarrowia lipolytica Wratislavia z gliceryny odpadowej. Drożdże te występują w glebie i niektórych produktach spożywczych, m.in. olejach roślinnych, margarynie, majonezie i serach z przerostem pleśniowym. Z kolei gliceryna odpadowa powstaje m.in. przy wytwarzaniu biopaliw. Dawniej erytrytol był pozyskiwany z glukozy lub hydrolizatów skrobiowych dzięki innym gatunkom drożdży, m.in. Candida magnoliae czy Torula. Jednak cena gliceryny jest dużo niższa niż cena glukozy, dlatego pozyskiwanie erytrytolu z tej pierwszej stało się bardziej opłacalne.
Erytrytol - jak smakuje?
Erytrytol wygląda jak cukier spożywczy, jednak jest trochę mniej słodszy od niego. Ma on słodycz równą 60-70 proc. słodyczy cukru stołowego (sacharozy), co oznacza, że dla uzyskania słodkości powodowanej przez 5 g cukru trzeba spożyć około 6,5-7 g erytrytolu. Dodatkowo słodzik ten wywołuje przyjemne uczucie chłodu w ustach. Poza tym, w odróżnieniu od pozostałych tego typu substancji, nie pozostawia obcych posmaków. Z tego powodu bardzo często łączy się go z innymi słodzikami (np. z aspartamem), aby zamaskować ich niepożądany smak i poprawić słodkość.
Erytrytol jest bardzo zdrowy
Erytrytol, w przeciwieństwie do cukru i innych słodzików, nie jest metabolizowany przez ludzki organizm, lecz jest z niego wydalany w niezmienionej formie wraz z moczem. Wszystko dlatego, że nie zawiera enzymów odpowiedzialnych za jego rozpad w organizmie.
Erytrytol nie wpływa na poziom glukozy i insuliny we krwi, ponieważ jego indeks glikemiczny wynosi zero. W związku osoby chore na cukrzycę mogą po niego sięgać bez obaw o swoje zdrowie.
Słodzik ten może także ograniczyć rozwój próchnicy zębów, ponieważ ma zdolności do hamowania procesu fermentacji niektórych cukrów przez bakterie w jamie ustnej, głównie tych z rodzaju Streptococcus, które są odpowiedzialne m.in. za ubytki.
Erytrytol pełni także funkcję antyoksydacyjną, dzięki czemu łączy się z wolnymi rodnikami i chroni w ten sposób organizm przed ich szkodliwym działaniem.
Erytrytol a odchudzanie. Ile kalorii ma erytrytol?
Erytrytol ma niską wartość energetyczną, dlatego innym efektem jego spożywania jest spadek masy ciała. 1 g tego słodziku dostarcza niewiele, bo 0,2-0,4 kcal (z tego powodu wielu producentów na opakowaniach pisze, że jest to słodzik bezkaloryczny). Dla porównania - 1 g cukru stołowego dostarcza 4 kcal. Tym samym erytrytol jest najmniej kaloryczną substancją słodzącą.
Erytrytol - skutki uboczne
Jak wynika z badań, erytrytol nie jest szkodliwy, nawet spożywany w bardzo dużych ilościach. Potwierdziła to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w swoim specjalnym oświadczeniu, w którym uznała erytrytol za całkowicie bezpieczny dodatek do żywności.
Erytrytol - zastosowanie
W związku z tym, że erytrytol jest niemalże tak samo słodki jak cukier stołowy, z powodzeniem może być dodawany do kawy, herbaty czy domowych wypieków. Z kolei w przemyśle spożywczym może być stosowany jako substancja słodząca od 2006 roku w UE, a od 2008 roku w Polsce. Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia erytrytol może być stosowany jako dodatek m.in. do lodów, dżemów, galaretek, marmolad i owoców kandyzowanych, różnego rodzaju wyrobów cukierniczych, gum do żucia, a także musztard, sosów, czy suplementów diety. Warto wiedzieć, że w Stanach Zjednoczonych i w Azji Południowo-Wschodniej erytrytol może być również stosowany jako zamiennik substancji słodzących w napojach i jogurtach, jednak Unia Europejska nie wyraziła zgody na takie zastosowanie słodzika.
Erytrytol to dodatek do żywności o numerze E968
Dzięki zastąpieniu tradycyjnych substancji słodzących erytrytolem obniża się wartość energetyczna produktów. Na przykład, dodanie erytrytolu do czekolady obniża jej kaloryczność o 34 proc, ciasta biszkoptowego o 25 proc., a twardych karmelków - aż o 90 proc.
Erytrytol pełni nie tylko funkcję słodzącą. Może być stosowany także jako m.in. wzmacniacz aromatu, substancja zapobiegająca zmianom smaku, konsystencji i barwy produktu, a także przy zagęszczeniu produktu.
Co ciekawe, erytrytol może znaleźć zastosowanie także w kosmetyce, m.in. jako zamiennik gliceryny (aby ochronić kosmetyki przed zepsuciem). Z kolei w przemyśle chemicznym stosowane są głównie pochodne w celu produkcji tworzyw sztucznych, m.in. żywic epoksydowych będących składnikami farb.
Bibliografia:
Marcinkiewicz M., Biosynteza erytrytolu z glicerolu przez drożdże Yarrowia lipolytica, praca doktorska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Nauk o Żywności, Wrocław 2011. [online], [dostęp: 3 września 2015], Dostępny w Internecie: http://www.dbc.wroc.pl/Content/13384/Marcinkiewicz_M_doktor_027_DBC.pdf?handler=pdf
