Brukiew - właściwości odżywcze i zastosowanie

2018-03-20 13:29

Brukiew to warzywo, którego właściwości lecznicze i wartości odżywcze jeszcze do niedawna ne były w Polsce doceniane. Jednak niedawno brukiew wróciła do łask. Coraz częściej gości na naszych stołach, nie tylko ze względu na walory kulinarne, lecz także właściwości zdrowotne - brukiew to skarbnica wielu witamin, składników mineralnych i nie tylko. Sprawdź, jakie działanie ma brukiew, ile ma kalorii i kto nie powinien jej spożywać.

Brukiew - właściwości odżywcze i zastosowanie
Autor: Thinkstockphotos.com Brukiew - właściwości odżywcze i zastosowanie

Spis treści

  1. Brukiew ma właściwości przeciwnowotworowe
  2. Brukiew na problemy żołądkowe
  3. Brukiew na kaszel
  4. Brukiew na piękne i mocne włosy
  5. Brukiew na odchudzanie
  6. Brukiew - przeciwwskazania
  7. Brukiew - zastosowanie w kuchni

Brukiew, inaczej karpiel, korpiel, kwacek lub kwaczek, to roślina korzeniowa z rodziny kapustowatych (krzyżowych), której właściwości lecznicze i wartości odżywcze nie są powszechnie doceniane. Przez wieki brukiew uważana była za jedzenie biedoty. Nie budzi też najlepszych skojarzeń z powodu II wojny światowej - w obozach koncentracyjnych była podstawowym składnikiem zupy. Jednak teraz wraca do łask i znów docenia się smak i właściwości zdrowotne brukwi.

Brukiew ma właściwości przeciwnowotworowe

Brukiew zawiera glukozynolany - związki chemiczne o właściwościach antynowotworowych. Glukozynolanom przypisuje się rolę wspomagającą syntezę enzymów odtruwających, odpowiedzialnych za szybkie wydalanie z organizmu substancji  rakotwórczych.

Badania naukowe wykazały, że glukozynolany obniżają ryzyko wystąpienia raka płuc, piersi, prostaty, żołądka i jelita grubego. Warto wiedzieć, że największe stężenie tych substancji zawiera nać brukwi.

Brukiew na problemy żołądkowe

Brukiew to środek pobudzający pracę jelit oraz drogi żółciowe. Spożywanie brukwi zalecane jest przy zaparciach.

Brukiew na kaszel

Brukiew ma także działanie wykrztuśne. Aby pozbyć się uporczywego kaszlu, warto pić sok z brukwi. Brukiew obieramy, kroimy na małe kawałki i przekładamy do kielicha blendera. Następnie miksujemy.

Gotową papkę przekładamy na sitko o drobnych oczkach umieszczone nad miską i przy pomocy łyżki odciskamy z niej sok. Całość należy odstawić jeszcze na kilka minut, by reszta soku spłynęła i ponownie odciskamy przy pomocy łyżki. Odciśnięty sok należy przelać do szklanek i pić małymi łykami kilka razy dziennie.

Brukiew na piękne i mocne włosy

Brukiew, dzięki obecności związków siarkowych, jest pomocna w chorobach skóry. Pozwala również zachować piękną cerę, lśniące włosy, a także mocne i zdrowe paznokcie. Związki siarkowe są podstawowym składnikiem keratyny – białka skóry, włosów i paznokci oraz kolagenu warunkującego ich prawidłowy stan, wygląd i elastyczność.

Brukiew na odchudzanie

Brukiew jest bardzo sycąca i niskokaloryczna (37 kcal w 100 g), polecana więc jest dla osób na diecie odchudzającej.

Warto wiedzieć

Brukiew - wartości odżywcze (w 100 g)Wartość energetyczna - 37 kcalBiałko ogółem - 1.08 gTłuszcz - 0.16 gWęglowodany - 8.62 g (w tym cukry proste 4.46 g)Błonnik - 2.3 gWitaminyWitamina C - 25.0Tiamina – 0.090 mgRyboflawina – 0.040 mgNiacyna - 0.700 mgWitamina B6  - 0.100 mgKwas foliowy -  21 µgWitamina A – 2 IUWitamina E – 0.30 mgWitamina K - 0.3 µgMinerałyWapń – 43 mgŻelazo - 0.44 mg Magnez - 20 mgFosfor - 53 mg Potas - 305 mgSód – 12 mg Cynk - 0.24 mg

Kwasy tłuszczowe

nasycone - 0.027 gjednonienasycone - 0.025 g    wielonienasycone - 0.088 gŹródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference

Brukiew - przeciwwskazania

Brukwi nie należy jeść zbyt często, ponieważ może to doprowadzić do niedoczynności tarczycy. Cyjanki zawarte w brukwi przekształcane są w tiocyjanki hamujące transport jodu w tarczycy. Osoby z chorobami tarczycy powinny mocno ograniczyć ilość brukwi w diecie.

Brukiew nie jest także zalecana także osobom z przewlekłymi stanami zapalnymi przewodu pokarmowego (w połączeniu z biegunką), a także w przypadku ostrych schorzeń żołądka i jelit.

Brukiew - zastosowanie w kuchni

Brukiew nie rośnie dziko, jest warzywem wyłącznie uprawnym. Wygląda jak krzyżówka rzepy i kapusty. W smaku zbliżona jest do połączenia kalarepy z rzodkiewką, z kapuścianym posmakiem w tle.

Brukiew może być składnikiem zup, razem z ziemniakami i marchewką. Kiedyś popularną zupą z brukwi była jaroszka. Oprócz brukwi składnikami zupy były buraki i lebioda. Jadano ją szczególnie często w Wielkopolsce. Brukiew poddawano również kiszeniu.

Dawniej brukiew pieczoną także jak chleb, który miała zastąpić. Dziś podawana jest na ciepło i najczęściej stanowi dodatek do potraw mięsnych. Jej gorzki posmak wzmacnia smak potraw i nadaje im wyrazistości.

W Finlandii brukiew jada się pieczoną jako dodatek do dań z mięs. Używana jest też jako wzmacniacz smaku w zupach.

Z kolei roztarta razem z gotowaną marchewką i ziemniakami, z dodatkiem masła oraz śmietaną lub mlekiem, stanowi dodatek do wielu świątecznych potraw.

Warto wiedzieć

Brukiew a rzepa

Jaka jest różnica między brukwią a rzepą? Brukiew jest blisko spokrewniona z rzepą, uważa się, że to skrzyżowanie rzepy i kapusty. Brukiew jest większa i ma twardą, grubą, pomarszczoną skórę. Rzepa jest mniejsza i ma gładką skórę.

Oba warzywa mają także inną barwę. Brukiew ma barwę szaro-zieloną lub fioletową. Korzeń rzepy w dolnej części jest zwykle jasny, a w górnej - czerwony, ciemnoczerwony lub prawie czarny.

Korzeń brukwi ma kształt kulisty, spłaszczony lub wydłużony, a po przekrojeniu pojawia się kremowo-żółty miąższ. Korzeń rzepy może mieć kształt walcowaty, a miąższ ma biały kolor.

Brukiew jest twardsza niż rzepa i ma wyrazisty, ostry, gorzkawy smak i charakterystyczny zapach. Rzepa jest chrupka, lekko pikantna, a nawet słodkawa, przypominająca w smaku kalarepę.