PRENATALPROJEKT – kontynuacja programu z szerszym pakietem badań

Program skutecznej profilaktyki niewydolności łożyska realizowany w Klinice Położnictwa i Ginekologii szpitala klinicznego nr 2 w Szczecinie zdobył finansowanie na kontynuację jego realizacji i szerszy zakres badań prenatalnych. Dzięki nim przyszłe mamy mają szansę na donoszenie ciąży jak najdłużej i urodzenie zdrowego dziecka.

PRENATALPROJEKT to program badań prenatalnych w zakresie niewydolności łożyska, dzięki którym w odpowiednim momencie ciąży można wdrożyć profilaktykę, która pozwoli uniknąć przedwczesnego porodu, a co za tym idzie, daje kobiecie szansę na urodzenie zdrowego dziecka. Podstawowy cel to: diagnostyka, wczesne leczenie i edukacja w zakresie patologii związanych z niewydolnością łożyska.

Pomysłodawcą programu jest dr. hab. n. med. Sebastian Kwiatkowski, zastępca lekarza kierującego Kliniką Położnictwa i Ginekologii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie, jeden z dwóch specjalistów w dziedzinie perinatologii w województwie zachodniopomorskim. Na kontynuację realizacji PRENATALPROJEKT w roku 2020 dr Kwiatkowski pozyskał środki, które pozwalają na wykonywanie szerszego zakresu badań.

Projekt realizowany jest od 2018 roku. Kobietom uczestniczącym w programie wykonywane jest w 1. trymestrze ciąży badanie USG, mierzone ciśnienie oraz badane są trzy substancje, które pozwalają zdiagnozować funkcjonowanie łożyska i wykryć ewentualne patologie. Standardowe badania prenatalne, poza PRENATALPROJEKT, obejmują badanie tylko dwóch substancji i nie dają wystarczająco miarodajnych i pewnych wyników co do prawidłowości funkcjonowania łożyska.

W 2. trymestrze ciąży wykonywane jest już samo USG oraz badane ciśnienie. W przypadku wykrycia nieprawidłowości ciężarna zostaje objęta szczególną opieką i monitoringiem. W specjalnie utworzonej aplikacji, którą pobiera na telefon i z której korzysta także jej ginekolog położnik, podaje mierzone kilka razy dziennie ciśnienie oraz wagę. Lekarz badań prenatalnych, biorący udział w programie decyduje o podjęciu leczenia.

W przypadku niewydolności łożyska jest nim podanie 150 mg terapeutycznej dawki aspiryny dziennie. Zwyklej aspiryny. Dlatego metoda diagnostyki i leczenia w PRENATALPROJEKT jest zaskakująco prosta, a do tego skuteczna. Kobieta przyjmuje aspirynę pod kontrolą lekarza do 36. tygodnia ciąży, który określany jest jako bezpieczny dla rozwoju dziecka, a rozwiązanie ciąży nie stanowi dla niego już takiego ryzyka.

W województwie zachodniopomorskim programem zostało objętych do tej pory 350 kobiet ciężarnych. U ok. 10% z nich stwierdzono podwyższone ryzyko wystąpienia niewydolności łożyska (stan przedrzucawkowy oraz ewentualne ograniczenia wzrastania płodu).

Zastosowano u nich kwas acetylosalicylowy, czyli właśnie aspirynę. Pierwsze formalne wyniki realizacji programu zostaną ogłoszone w kwietniu na VI Kongresie Ultrasonografii w Położnictwie i Ginekologii w Arłamowie. Całościowe wyniki PRENATALPROJEKT zaprezentujemy na konferencji, którą organizujemy w Szczecinie 15-17 października.

Do tego czasu będziemy w stanie ocenić wszystkie pacjentki, które zostały włączone do programu skryningowego – mówi dr Kwiatkowski. Udoskonaleniom poddawana jest też obecna aplikacja na telefon. Już niedługo pojawi się jej nowsza wersja. Szukamy także partnera strategicznego do prac nad nią, tak by profesjonalnie zająć się usprawnieniami w zakresie informatycznym – dodaje dr Kwiatkowski.

Samo leczenie jest stosunkowo tanie. Zasadnicze koszty, które ponoszone są w trakcie realizacji programu, to koszty diagnostyki – wykonywania badań prenatalnych. Pozwalają one jednak odpowiednio wcześnie wykryć nieprawidłowe funkcjonowanie łożyska, wdrożyć leczenie i jak pokazują wyniki realizacji programu - urodzić zdrowe dziecko w odpowiednim, bezpiecznym tygodniu ciąży.

Diagnostyka i leczenie jednej ciężarnej w ramach PRENATALPROJEKT to ok. 700 złotych. Tymczasem średni koszt opieki nad wcześniakiem ze skrajnie niską masą urodzeniową (500-700 g) to ok. 100 000 złotych.

Skryningiem prenatalnym w zakresie niewydolności łożyska powinna być więc objęta każda kobieta w ciąży, a szczególnie ta, która jest w niej po raz pierwszy (w Polsce jako obowiązkowe badania prenatalne zaleca się kobietom w ciąży po 35. roku życia). Wystarczy do tego badanie USG i pobranie krwi.

PRENATALPROJEKT rozwija również inne działania. To nie tylko diagnostyka i leczenie, ale i budowanie świadomości zdrowia swojego i swojego dziecka wśród ciężarnych. Uzyskaliśmy oficjalną afiliację Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, i jesteśmy jedyną jak dotąd oficjalną agendą, która edukuje nie tylko lekarzy, ale także pacjentki – mówi dr Kwiatkowski.

Zgodnie z otrzymaną rekomendacją PTGP lekarze z PRENATALPROJEKT proponują pacjentkom poszerzony program badań prenatalnych, zapobiegających powikłaniom w drugiej połowie ciąży i związanym z tym zagrożeniom dla dziecka.

Na obecnym etapie realizacji programu lekarze skupiają się na niebezpiecznym dla kobiet w ciąży nadciśnieniu, stanie przedrzucawkowym i hypotrofii. W planach jest objęcie badaniami także cukrzycy ciążowej, a w przyszłości także być może dzieci kobiet uczestniczących w programie.