Wartość odżywcza produktu na opakowaniu: nowe przepisy dotyczące etykiet

2017-01-18 15:53

13 grudnia 2016 roku w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej wprowadzono nowe przepisy, dotyczące etykiet na produktach. Zobowiązują one producentów do podawania na opakowaniach żywności informacji o jej wartości odżywczej.

Wartość odżywcza na opakowaniu: w życie weszły nowe przepisy dotyczące etykiet
Autor: thinkstockphotos.com Informacje umieszczona na żywności muszą być widoczne, nieusuwalne i napisane czcionką w rozmiarze co najmniej 1,2 mm.

Spis treści

  1. Czytelność etykiet
  2. Jakie informacje znajdziemy na etykietach produktów spożywczych?
  3. Polacy nie czytają etykiet

Nowe przepisy wchodzą w życie na mocy opublikowanego już 25 października 2011 roku Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/20111. Dzięki wprowadzeniu nowych regulacji konsumenci będą lepiej poinformowani o właściwościach zdrowotnych produktów.

Od 13 grudnia 2016 producenci żywności muszą umieszczać na etykietach dwie ważne informacje:

  • o wartości energetycznej produktu, podawanej w kJ (kilodżulach) i w kcal (kilokaloriach);
  • o zawartości węglowodanów, cukrów, soli, białka, tłuszczu i kwasów tłuszczowych nasyconych - w przeliczeniu na 100 g, 100 ml produktu lub na podstawie wielkości opakowania bądź średniego spożycia porcji na dorosłą osobę.

Środki spożywcze, które zostały wprowadzone na rynek przed 13 grudnia 2016 i nie mają jeszcze takich informacji umieszczonych na opakowaniu, mogą pozostać w obrocie aż do wyczerpania zapasów. Odpowiedzialność za stosowanie przepisów ponosi firma, pod nazwą której dany produkt funkcjonuje na rynku bądź - jeśli jest to podmiot spoza Unii europejskiej - importer żywności.

To ci się przyda

Czytelność etykiet

Producenci muszą również przestrzegać regulacji dotyczących czytelności informacji na żywności. Powinny być one widoczne, nieusuwalne i wyraźne - z użyciem czcionki w rozmiarze nie mniejszym niż 1,2 mm - umieszczone bezpośrednio na opakowaniu lub na dołączonej etykiecie. Co więcej, informacja musi być napisana w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów w danym kraju.

Specjalne obostrzenia dotyczą informacji o zawartych w żywności alergenach. Musi być ona podkreślona, napisana innym stylem lub kolorem czcionki bądź umieszczona na wyróżnionym tle.

Jakie informacje znajdziemy na etykietach produktów spożywczych?

Warto dodać, że choć producenci muszą informować o wartości odżywczej produktu od grudnia 2016, część regulacji z rozporządzenia z 2011 roku weszła w życie już w 2014 roku. Zgodnie z nimi producenci mogą, ale nie muszą informować o obecności w produkcie:

  • jednonienasyconych kwasów tłuszczowych
  • wielonienasyconych kwasach tłuszczowych
  • polioli (alkoholi wielowodorotlenowych)
  • skrobi
  • błonnika
  • niektórych witamin (witaminy: A, D, E, K, C, B6, B12, tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy, biotyna, kwas pantotenowy) i składników mineralnych (potas, chlor, wapń, fosfor, magnez, żelazo, cynk, miedź, mangan, fluor, selen, chlor, molibden, jod), jeśli w produkcie znajduje się ich znacząca ilość (czyli 15 procent referencyjnych wartości spożycia, zawartych w 100 g lub 100 ml produktu w przypadku produktów innych niż napoje; 7,5 procent referencyjnych wartości spożycia, zawartych w 100 ml produktu w przypadku napojów; 15 procent referencyjnych wartości spożycia, w przeliczeniu na porcję, jeśli dane opakowanie zawiera wyłącznie jedną porcję).

Ustalono również listę produktów-wyjątków, na których nie musi się znaleźć informacja o wartości odżywczej. Są to: produkty nieprzetworzone, zioła, drożdże, przyprawy, napoje alkoholowe, sól i żywność w opakowaniach, których największa powierzchnia jest mniejsza niż 25 cm2.

Podsumowując, na podstawie przepisów, które weszły w życie w 2014 i 2016 roku, obowiązkowe informacje na temat żywności, które muszą znaleźć się na etykiecie produktu, to:

  • nazwa żywności
  • nazwa i adres producenta
  • kraj pochodzenia żywności
  • wykaz składników
  • ilość konkretnych składników i ich kategorii
  • wszystkie substancje pomocnicze w przetwórstwie
  • wartość odżywcza
  • informacja o alergenach
  • ilość netto żywności
  • warunki przechowywania
  • instrukcja użycia
  • data ważności

Polacy nie czytają etykiet

Nowo wprowadzone przepisy mogą pozwolić konsumentom dokonywać bardziej świadomych wyborów żywieniowych, choć, jak wynika z badań konsumenckich przeprowadzonych przez Instytut Żywności i Żywienia, Polacy nie czytają informacji na etykietach produktów. Jak zaznacza w rozmowie z PAP Magdalena Siuba-Strzelińska2, koordynatorka prowadzonego przez IŻŻ projektu Zachowaj Równowagę, mającego zwiększyć świadomość Polaków w zakresie zdrowego odżywiania, jeśli w ogóle zwracamy uwagę na informację na opakowaniu, to na tę o dacie przydatności do spożycia, część z nas czyta, jakie składniki dany produkt zawiera, ale prawie nikt nie zwraca uwagi na wartości odżywcze. Tymczasem powinniśmy unikać żywności z dużą ilością soli, cukrów prostych, tłuszczów i substancji dodatkowych.

Źródła:

1. Pełna treść rozporządzenia dostępna jest na stronie: http://gis.gov.pl/images/bz/prawo/2011-1169_pl_znakowanie_copy.pdf

2. Informacja Polskiej Agencji Prasowej dostępna na stronie: http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,410811,instytut-zywnosci-i-zywienia-polacy-nie-czytaja-etykiet-produktow-spozywczych.html [dostęp z dn. 19.01.2017]