Tagatoza - zdrowy słodzik. Właściwości i zastosowanie tagatozy

2016-05-25 17:39

Tagatoza to słodzik, który ma prawie 3 razy mniej kalorii niż tradycyjny cukier i niski indeks glikemiczny, dzięki czemu jest polecany jako zdrowy zamiennik cukru. Zaletą tagatozy jest też to, że może być stosowana do wypieku ciast, w tym drożdżowych. To słodzik polecany chorym na cukrzycę, a badania wykazują, że ma właściwości lecznicze.

Tagatoza - zdrowy słodzik. Właściwości i zastosowanie tagatozy
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Właściwości tagatozy
  2. Właściwości lecznicze tagatozy
  3. Naturalne cukry - gdzie ich szukać? Zobacz! [#TOWIDEO]
  4. Dostępne słodziki to nie czysta tagatoza
  5. Tagatoza - zastosowanie w kuchni
  6. Czy warto słodzić tagatozą?

W czasach epidemii otyłości i mody na zdrowe odżywianie coraz częściej w sklepach możemy kupić niskokaloryczne słodziki, które zastępują cukier. Jednym ze stosunkowo nowych produktów na rynku jest tagatozasłodzik, który jest blisko 3 razy mniej kaloryczny niż tradycyjny cukier, może ułatwić kontrolowanie wagi, a przy tym wykazuje działanie prozdrowotne.

Właściwości tagatozy

Tagatoza należy do grupy cukrów prostych podobnie jak glukoza i fruktoza. Jest prawie tak słodka jak sacharoza (czyli główny składnik cukru buraczanego i cukru trzcinowego) – wykazuje 92 proc. jej słodkości. Dostarcza przy tym dużo mniej kalorii. 100 g tagatozy to 150 kcal, natomiast tradycyjnego cukru – 400 kcal. Charakteryzuje się również niskim indeksem glikemicznym (IG=7,5), nie podnosi gwałtownie poziomu cukru we krwi, dlatego jest polecana osobom chorym na cukrzycę oraz odchudzającym się.

100 g tagatozy to 150 kcal, natomiast tradycyjnego cukru – 400 kcal.

Tagatoza budową bardzo przypomina fruktozę, jednak jest od niej dużo mniej kaloryczna. Wszystko dlatego, że organizm człowieka nie jest przystosowany do trawienia tagatozy i metabolizuje ją w niewielkim stopniu. Jedynie około 20 proc. tagatozy wchłaniane jest w jelicie cienkim do krwiobiegu, z czego zdecydowana większość wydalana jest w niezmienionej postaci z moczem, a tylko kilka procent podlega metabolizowaniu podobnie do fruktozy. 80 proc. tagatozy przechodzi do jelita grubego, gdzie wykorzystywana jest jako prebiotyk, czyli pożywka dla dobroczynnej mikroflory jelitowej. W jelicie grubym fermentowana jest przez bakterie do postaci krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które są następnie metabolizowane i wchłaniane. Tagatoza działa zatem dobroczynnie na skład i odżywienie mikroflory jelitowej, hamuje namnażanie bakterii chorobotwórczych, poprawia funkcjonowanie pracy jelit, a także działanie układu odpornościowego ściśle powiązanego ze stanem mikroflory jelitowej. W przeciwieństwie do alkoholi wielowodorotlenowych wykorzystywanych do słodzenia, jak popularny ksylitolerytrytol, tagatoza nie powoduje biegunek.

Tagatoza nie jest fermentowana przez bakterie jamy ustnej, dlatego nie powoduje próchnicy. Może być wykorzystywana w produkcji gum do żucia, past do zębów i płynów do płukania ust.

Właściwości lecznicze tagatozy

Badania kliniczne potwierdzają duży potencjał tagatozy do wykorzystania w przemyśle farmaceutycznym. Szczególne nadzieje wiąże się z zastosowaniem tagatozy w leczeniu cukrzycy typu 2 – choroby, która w Polsce dotyka około 2 milionów ludzi i najczęściej powiązana jest z otyłością. Tagatoza zwiększa ilość fibrynogenu i erytrocytów we krwi – może być wykorzystana w leczeniu anemii i hemofilii. Podczas badań na zwierzętach stwierdzono, że cukier ten zwiększa płodność i wpływa pozytywnie na rozwój płodu. Rozważa się też możliwość wykorzystania tagatozy w transplantologii w płynach do przechowywania organów, ponieważ tagatoza cechuje się silnym działaniem antyoksydacyjnym i ochronnym dla komórek.

Naturalne cukry - gdzie ich szukać? Zobacz! [#TOWIDEO]

Cukry proste w diecie
Warto wiedzieć

Dostępne słodziki to nie czysta tagatoza

W przyrodzie tagatozę można spotkać bardzo rzadko. Naturalnie występuje w drzewach Sterculia setigera rosnących na terenie Afryki Południowej, w niewielkich ilościach w mleku UHT, niektórych serach i jogurtach. Na potrzeby przemysłowe nie wykorzystuje się jednak tych źródeł do produkcji tagatozy. Można ją wytwarzać metodami chemicznymi bądź enzymatycznymi. Oba sposoby są bardzo kosztowne, wieloetapowe i często produkcja tagatozy okazuje się nieopłacalna. W Katedrze Mikrobiologii Politechniki Gdańskiej opracowano jednoetapową biotechnologiczną metodę wytwarzania tagatozy, która ogranicza koszty produkcji.

We wszystkich sposobach wytwarzania tagatozy produktem wyjściowym jest laktoza – cukier mleczny złożony z glukozy i galaktozy – pozyskana z serwatki czyli odpadu przemysłu mleczarskiego. W wyniku skomplikowanych transformacji chemicznych lub enzymatycznych galaktoza przekształcana jest w tagatozę – produkt finalny. Produkcją tagatozy zajmują się nieliczne firmy ze względu na kosztowność procesu. Na terenie Unii Europejskiej można kupić „Tagatesse” - słodzik belgijskiej firmy, która od 2006 roku jako jedyna w Europie wytwarza tagatozę. „Tagatesse” to jednak nie czysta tagatoza, a mieszanka słodzików o składzie: tagatoza, izomalt, actilight®, błonnik spożywczy: inulina, oligosacharydy, sukraloza.

Tagatoza - zastosowanie w kuchni

Tagatozę można wykorzystywać w kuchni do słodzenia napojów i deserów, ciepłych sosów i musów owocowych lub czekoladowych, karmelizowania warzyw i owoców oraz jako dodatek do ciast, również drożdżowych. Cukier ten jest odporny na wysokie temperatury, a w przeciwieństwie do takich naturalnych słodzików jak stewia i ksylitol, ulega karmelizowaniu i fermentuje, czyli może stanowić pożywkę do wzrostu drożdży podczas wypieku ciasta. Producent na opakowaniu słodzika "Tagatesse", czyli na razie jedynego dostępnego na polskim rynku produktu słodzącego z tagatozą, zaleca pieczenie ciast z jego dodatkiem nieco dłużej i w niższej temperaturze – do 170°C. W związku z dłuższym czasem pieczenia na ostatnie 10 minut warto przykryć ciasto folią aluminiową, aby zbytnio nie zbrązowiało.

Ważne

Warto pamiętać, że „Tagatesse” to nie czysta tagatoza a mieszanka słodzików - jego słodkość jest dwukrotnie wyższa niż słodkość cukru. Słodzik występuje w kilku postaciach: kryształków, kostek i tabletek. Korzystając z kryształków, należy używać ich o połowę mniej niż cukru, natomiast jednej łyżeczce cukru odpowiada jedna kostka lub tabletka słodziku.

Czy warto słodzić tagatozą?

Podsumowując - o tagatozie można powiedzieć, że to kolejna zdrowa alternatywa dla tradycyjnego cukru: niskokaloryczna, o bardzo szerokich możliwościach zastosowania, a przede wszystkim polecana osobom chorującym na cukrzycę. Jej spożycie daje nie tylko przyjemność płynącą ze słodkiego smaku, ale także korzyści zdrowotne, szczególnie wspomagające funkcjonowanie mikroflory jelitowej. Niestety do wyboru mamy produkty tylko jednego producenta, które w dodatku nie zawierają czystej tagatozy, co dla wielu osób może być wadą.

Wadą jest też dość wysoka cena tagatozy. Półkilogramowe opakowanie słodzika „Tagatesse”, który zawiera ok. 40 proc. tagatozy, kosztuje 30-40 zł.