Olej z pestek winogron - właściwości i zastosowanie
Olej z pestek winogron pozyskuje się na drodze ekstrakcji z pokruszonych nasion, które stanowią produkt odpadowy przy produkcji wina. Czy zatem olej z pestek winogron jest zdrowy?
Spis treści
- Olej z pestek winogron – wartość odżywcza
- Olej z pestek winogron - właściwości
- Olej z pestek winogron a winogrona
- Olej z pestek winogron - negatywny wpływ na zdrowie
- Dlaczego warto się skusić na winogrona?
- Olej z pestek winogron - zastosowanie
Pestki winogron, które są surowcem do produkcji oleju, to produkt odpadowy powstający w wyniku wytwarzania wina gronowego. Przez wiele setek lat pestki nie były wykorzystywane. Obecnie nowoczesne technologie pozwalają na pozyskiwanie olejów nawet z tak mało oleistych nasion, jak pestki winogron i malin.
Olej pozyskuje się na drodze ekstrakcji z pokruszonych nasion winogron, najczęściej z użyciem wysokiej temperatury i rozpuszczalników organicznych, ponieważ samo mechaniczne wyciskanie jest zbyt mało efektywne. Za dużo cenniejsze dla zdrowia uznaje się oleje tłoczone na zimno z użyciem jedynie metod mechanicznych, jak oliwa z oliwek ekstra virgin lub nierafinowany olej kokosowy.
Olej z pestek winogron – wartość odżywcza
Olej z pestek winogron ma jasnożółtą barwę, jest przezroczysty, nie zawiera osadów. Ma bardzo łagodny smak, jest praktycznie bezsmakowy i bezzapachowy. Kaloryczność oleju z pestek winogron jest bardzo podobna do innych olejów roślinnych – 100 g dostarcza 880 kcal.
Olej z pestek winogron w blisko 100% składa się z tłuszczów:
- kwas linolowy (nienasycony z rodziny omega-6) – 69,6%,
- kwas oleinowy (nienasycony z rodziny omega-9) – 15,8%,
- kwas palmitynowy (nasycony) – 7%,
- kwas stearynowy (nasycony) – 4%,
- kwas palmitooleinowy (nienasycone z rodziny omega-7) – poniżej 1%,
- kwas alfa-linolenowy (nienasycony z rodziny omega-3) – 0,1%.
Pozostałe składniki oleju to od 0,8 do 1,5% substancji niezmydlających, w których skład wchodzą fenole (tokoferole) i sterole (kampesterol, beta-sitosterol i stigmasterol). Olej zawiera sporo witaminy E – 3,9 mg w łyżce stołowej, co pokrywa 19% dziennego zapotrzebowania. Obecność witaminy E i tokoferoli, które są przeciwutleniaczami, zapewnia olejowi stabilność i spowalnia procesy oksydacji pogarszające jakość tłuszczów.
Olej z pestek winogron - właściwości
Witamina E obecna w oleju z pestek winogron wpływa na regulację poziomu cholesterolu we krwi, jest przeciwutleniaczem i pomaga chronić organizm przed licznymi chorobami powodowanymi przez wolne rodniki, wpływa pozytywnie na układ nerwowy i równowagę organizmu, chroni komórki przed starzeniem i poprawia wygląd skóry. Olej z pestek winogron nie jest najbogatszym źródłem witaminy E, ale dostarcza jej spore ilości.
W przeciwieństwie do winogron, olej z pestek tych owoców nie ma tak wielu zdrowotnych właściwości. Ze względu na obecność bardzo dużych ilości kwasów tłuszczowych omega-6 i niekorzystny stosunek omega-6 do omega-3, olej ten nie jest polecany w zrównoważonej, prozdrowotnej diecie. Nadmierne spożycie kwasów tłuszczowych omega-6 przyczynia się do powstawania przewlekłych stanów zapalnych i zwiększa ryzyko wielu chorób.
Olej z pestek winogron a winogrona
Olej z pestek winogron bywa czasem porównywany pod względem właściwości zdrowotnych z winogronami, które są powszechnie znane z korzystnego wpływu na organizm. Porównanie to ma jednak niewiele wspólnego z rzeczywistością.
Resweratrol i inne przeciwutleniacze odpowiedzialne za wpływ winogron na zdrowie znajdują się w owocach, głównie w skórce i tuż pod nią. Pestki winogron zawierają wprawdzie duże ilości proantocyjanidyn o charakterze przeciwutleniaczy, ale nie znajdziemy ich w oleju, ponieważ się w nim nie rozpuszczają.
Kolejnym „chwytem marketingowym” jest przedstawianie oleju z pestek winogron jako świetnego źródła wielonienasyconych kwasów tłuszczowych NNKT, których dostarczanie jest konieczne wraz z dietą. Jest to prawda, jednak nie wspomina się, że olej ten zawiera prawie wyłącznie kwasy omega-6 (ok.70%) przy znikomej ilości omega-3 (0,1%) lub błędnie podkreśla się rolę omega-6 dla zdrowia.
Zarówno kwasy tłuszczowe omega-6, jak i omega-3 są ważne dla organizmu, ale współczesna dieta dostarcza zbyt dużo kwasów omega-6 przy jednoczesnych niedoborach omega-3. Rekomendowane przez specjalistów proporcje spożycia omega-6 do omega-3 wynoszą od 1:1 do 10:1, natomiast w oleju z pestek winogron wynosi ona 700:1.
Aby uniknąć problemów zdrowotnych związanych z niedoborami kwasów tłuszczowych omega-3, należy ograniczyć w diecie źródła omega-6, ponieważ oba kwasy tłuszczowe konkurują o te same szlaki metaboliczne, nadmiar omega-6 uniemożliwia wykorzystanie omega-3 i kluczowa jest równowaga między nimi w organizmie.
Czytaj też: Kwasy tłuszczowe omega-3, 6, 9: działanie i źródła w żywności
Autor: Time S.A
Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!
Olej z pestek winogron - negatywny wpływ na zdrowie
W związku z niekorzystną proporcją kwasów tłuszczowych omega-6 do omega-3 spożywanie oleju z pestek winogron może się przełożyć negatywnie na stan zdrowia. Ryzyko zdrowotne związane z przyjmowaniem z dietą zbyt dużej ilości kwasów omega-6 to:
- upośledzanie działania układu odpornościowego i nasilanie procesów zapalnych, czego skutkiem jest m.in. wzrost ryzyka chorób serca, miażdżycy, nowotworów, szybsze starzenie się i większa podatność na infekcje;
- niekorzystny wpływ na profil lipidowy;
- zaburzenia równowagi hormonalnej i pracy tarczycy, do czego prowadzi przewlekły stan zapalny. Wysoki poziom omega-6 przyczynia się do zakłócania wytwarzania hormonów płciowych, hormonów odpowiedzialnych za dobry nastrój i wpływa negatywnie na pracę tarczycy;
- wpływ na wzrost masy ciała poprzez przewlekły stan zapalny i wywoływanie zaburzeń hormonalnych.
Korzyści związane z obecnością witaminy E w oleju z pestek winogron są dużo mniejsze niż ryzyko wynikające z przyjmowania w diecie nadmiaru kwasów tłuszczowych omega-6. Olej z pestek winogron nie jest polecanym tłuszczem do stosowania w zdrowej diecie, tym bardziej, że witaminę E można pozyskać z licznych innych źródeł.
Dlaczego warto się skusić na winogrona?
Olej z pestek winogron - zastosowanie
Olej z pestek winogron nie nadaje się do smażenia mimo wysokiej temperatury dymienia (216 st. C). Odpowiada za to skład kwasów tłuszczowych. Olej ten zawiera przede wszystkim wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które bardzo źle reagują na wysoką temperaturę i dostęp powietrza – ulegają utlenianiu i przemianom, w wyniku których powstają szkodliwe dla zdrowia związki.
Tłuszcze do smażenia powinny zawierać maksymalnie 15% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, a w oleju z pestek winogron jest ich blisko 70%. Teoretycznie można używać go na zimno jako dodatek do sałatek, jednak ze względu na niekorzystny dla zdrowia skład kwasów tłuszczowych olej z pestek winogron nie jest polecany do spożycia.
Niewielkie ilości oleju z pestek winogron nie powinny wywołać negatywnych skutków zdrowotnych, jednak tłuszczu tego należy używać jedynie jako dodatku, a nie podstawowego oleju w diecie.
Olej z pestek winogron używany jest często w kosmetologii. Świetnie nadaje się do nawilżania skóry, pomaga zmniejszyć zmarszczki i pozbyć się wyprysków, a w postaci maski poprawia kondycję przesuszonych i łamliwych włosów.
