Na czym polegają antynowotworowe właściwości brokułów?
Wśród żywności funkcjonalnej brokuły odgrywają szczególną rolę - kolejne badania potwierdzają ich właściwości antynowotworowe, coraz częściej mówi się też o ich znaczeniu w profilaktyce miażdżycy i chorób układu krążenia. Skąd bierze się ta niezwykła "moc" brokułów? Na to pytanie odpowiada dr Elizabeth Jeffery, amerykańska specjalistka od żywności funkcjonalnej.
Spis treści
- Jakie składniki brokułów są szczególnie cenne?
- Czy najnowsze badania potwierdzają antynowotworowe właściwości brokułów?
- Profilaktyka antynowotworowa - co jeść? [#TOWIDEO]
- Czy jedzenie brokułów odgrywa rolę w profilaktyce innych chorób?
- W jakiej formie najlepiej jeść brokuły, żeby w pełni wykorzystać ich właściwości?
Jakie składniki brokułów są szczególnie cenne?
dr Elizabeth Jeffery: Jednym z kluczowych elementów składowych brokułów są glukozynolany, które występują głównie w roślinach z rodziny kapustowatych – m.in. brokułach, kalafiorze, brukselce czy kapuście. Wchodzą one w reakcję ze specjalnym enzymem, mirozynazą, dzięki czemu uwalniany jest aktywny czynnik, sulforafan. To on odpowiada za zdrowotne właściwości brokułu – zmniejsza prawdopodobieństwo zapadnięcia na chorobę nowotworową, choroby układu krążenia czy miażdżycę.
Czy najnowsze badania potwierdzają antynowotworowe właściwości brokułów?
E.J.: Sulforafan – aktywny czynnik zawarty w brokułach – pomaga w zapobieganiu stanom zapalnym w komórce. Pobudza produkcję enzymów, które niszczą obce, szkodliwe substancje chemiczne. Mówiąc o komórce, mam na myśli w pierwszej kolejności komórki ścianek jelita, przez które wchłania się pożywienie. W dobrej kondycji utrzymywana jest także wątroba, nerki i serce. Od niedawna wiemy też o pozytywnym oddziaływaniu sulforafanu na mózg.
W kontekście nowotworów brokuł ma działanie przede wszystkim prewencyjne. Nie zastępuje zatem leków w chorobie. W trakcie walki z nowotworem pacjent przyjmuje wiele leków i ich koncentracja w organizmie jest bardzo duża. Z czasem te leki są odstawiane i właśnie wtedy brokuły mogą pomóc w dojściu do dobrej formy. Poszczególne organy są bowiem osłabiane przez kolejne stany zapalne, a brokuły zapobiegają właśnie tym stanom.
Prowadzano dużo badań na temat przeciwnowotworowego oddziaływania brokułów. Okazało się na przykład, że prawdopodobieństwo nowotworu prostaty zmniejsza się nawet o 40%, gdy mężczyzna je brokuły od 3 do 5 razy w tygodniu. W podobnym stopniu brokuły zapobiegają nowotworowi jelita grubego.
Profilaktyka antynowotworowa - co jeść? [#TOWIDEO]
Czy jedzenie brokułów odgrywa rolę w profilaktyce innych chorób?
E.J.: Ponieważ brokuły są dużo bardziej skuteczne w zapobieganiu nowotworom niż wiele innych warzyw, badania naukowe nad brokułami prowadzono początkowo głównie w kontekście prewencji nowotworów. Ale coraz liczniej pojawiają się badania związane z innymi chorobami – np. dotyczące pozytywnego wpływu brokułów na układ krążenia. Wspomniany wpływ zawdzięczamy temu, że brokuły wzmacniają ogólną odporność organizmu.
W jakiej formie najlepiej jeść brokuły, żeby w pełni wykorzystać ich właściwości?
E. J.: Zawarty w brokułach sulforafan nie zacznie działać, jeśli utracimy zawarty w brokułach enzym. Ten enzym ginie, gdy wystawimy brokuł na bardzo wysoką temperaturę, np. w mikrofalówce albo w czasie gotowania. Rozwiązaniem jest przyrządzanie brokułu na parze przez max. 3-4 minuty. W takim wypadku enzym nie zostanie utracony, a brokuł zachowa swoje korzystne właściwości zdrowotne.
W razie utraty enzymu może nam pomóc pewna „sztuczka”. W pewnych okolicznościach nawet brokuł przygotowany w mikrofalówce lub ugotowany może niejako „odzyskać” swoje właściwości. Aby tak się stało, powinien zostać podany z surowym warzywem z rodziny kapustowatych. Nie potrzeba go wiele, by dostarczyć brokułowi utracony enzym. Badania pokazały, że w takim wypadku także dochodzi do uwolnienia aktywnego czynnika w brokule, a co za tym idzie, w pełni korzystamy z dobroczynnych właściwości tego warzywa.
Dr Elizabeth Jeffery - emerytowana profesor w Departamencie Nauk o Żywności i Żywieniu Człowieka, a także w Kolegium Medycyny i na Interdyscyplinarnym Wydziale Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Illinois w Urbana Champaign. Prowadzi badania w zakresie diety i zapobiegania chorobom. Pełniła funkcję dyrektora programowego międzystanowego programu badań nad bioaktywnymi składnikami żywności. Zajmuje się w szczególności żywnością funkcjonalną: przeciwnowotworowymi i przeciwzapalnymi właściwościami nieodżywczych składników pokarmowych, w tym izotiocyjanianów i indoli pochodzących z brokułów.
Polecany artykuł:
