Czosnek – właściwości, działanie, wartości odżywcze i przeciwwskazania. Czy czosnek jest zdrowy?

2023-08-01 16:46

Czosnek to absolutny lider w świecie leczniczych roślin: jest naturalnym antybiotykiem, hamuje rozwój bakterii, zwalcza infekcje, obniża ciśnienie krwi. Nawet te osoby, które nie lubią specyficznego zapachu czosnku, nie mogą mu odmówić niezwykłych właściwości. Ile dziennie można jeść czosnku?

Czosnek: naturalny antybiotyk. Właściwości lecznicze czosnku
Autor: thinkstockphotos.com Czosnek to jeden z nasilniejszych naturalnych antybiotyków.

Spis treści

  1. Czosnek – wartości odżywcze, witaminy i minerały
  2. Czosnek - właściwości
  3. Czosnek jako naturalny antybiotyk pomaga zwalczyć infekcję
  4. Czosnek chroni przed zawałem i udarem
  5. Czosnek wspomaga trawienie
  6. Czosnek niszczy pasożyty jelit
  7. Czosnek a ciśnienie 
  8. Czosnek na cholesterol
  9. Czosnek hamuje rozwój bakterii
  10. Czosnek działa antynowotworowo
  11. Czosnek - właściwości odmładzające
  12. Czosnek a dna moczanowa 
  13. Czosnek a rak prostaty 
  14. Czosnek na szumy w uszach i ból ucha
  15. Czosnek a ból zęba 
  16. Czosnek w ciąży
  17. Czosnek a karmienie piersią
  18. Ile czosnku dziennie można jeść? Czy można przedawkować czosnek?
  19. Czosnek – przeciwwskazania
  20. Czy czosnek szkodzi na wątrobę?
  21. Jedzenie czosnku na noc. Czy to dobry pomysł?

Czosnek – wartości odżywcze, witaminy i minerały

Dlaczego czosnek cieszy się nieustannie powodzeniem? Wystarczy zjadać tylko jeden ząbek czosnku dziennie, by w krótkim czasie odczuć jego zbawienny wpływ na zdrowie.

W tym niewielkim ząbku kryje się bowiem cała apteka:

Ale najcenniejsze w czosnku są olejki eteryczne bogate w siarczki i allicynę, związek o charakterystycznym ostrym zapachu. Najzdrowszy jest czosnek surowy, lecz ze względu właśnie na jego specyficzny zapach, nie przez wszystkich akceptowany, rzadko jadamy go w tej postaci.

Na szczęście jako alternatywę mamy wiele bezwonnych preparatów zawierających czysty czosnek liofilizowany lub w postaci maceratu olejowego, a także wiele preparatów, w których czosnek jest jednym z głównych składników.

Czosnek - właściwości

Na co pomaga czosnek? Do jego właściwości leczniczych zalicza się:

  • zwalczanie infekcji,
  • chronienie przed zawałem i udarem,
  • wspomaganie trawienia,
  • niszczenie pasożytów jelit,
  • obniżanie ciśnienia krwi,
  • hamowanie rozwój bakterii,
  • działanie antynowotworowe,
  • działanie odmładzające.

Czosnek jako naturalny antybiotyk pomaga zwalczyć infekcję

Badania wykazały, że czosnek bardzo skutecznie zapobiega infekcjom wirusowym układu oddechowego i je zwalcza. To zasługa lotnych związków siarkowych i olejków eterycznych. Dlatego w okresie jesienno-zimowym czosnek powinien na stałe zagościć w naszym menu.

Czosnek na ból gardła i przeziębienie

Podobnie podczas przeziębienia czy grypy – ciepłe mleko ze zmiażdżonym ząbkiem czosnku ułatwia odkrztuszanie, rozgrzewa, wzmaga potliwość, obniżając gorączkę, i udrażnia drogi oddechowe.

Czosnek na zatoki

Właściwości czosnku sprawiają, że stosujemy go jako środek, gdy dopada nas infekcja lub chcemy wzmocnić odporność. Wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwwirusowe, a także ma zbawienny wpływ na układ oddechowy. Łagodzi uczucie duszności oraz ułatwia odkrztuszanie. Czosnek może być również pomocny w radzeniu sobie z nieprzyjemną dolegliwością, jaką jest zapalenie zatok. Nalewka z czosnku i kwiatów dziewanny udrażnia zatoki, działa bakteriobójczo i wspomaga regenerację błony śluzowej górnych dróg oddechowych.

Czosnek na zapalenie krtani

Czosnek jako jeden z najbardziej skutecznych antybiotyków roślinnych pomaga zwalczać rozwój bakterii i likwidować zakażenia. Stanowi także świetne panaceum na zapalenie krtani, nazywane także ostrym nieżytowym zapaleniem krtani. Ta częsta infekcja górnych dróg oddechowych objawia się najczęściej chrypką, utratą głosu, kaszlem. Niekiedy też może wystąpić gorączka.

Czosnek chroni przed zawałem i udarem

Czosnek ma właściwości przeciwzakrzepowe podobne do aspiryny – znacząco zmniejsza lepkość krwi. Ale to nie wszystko – działa także na śródbłonek naczyniowy, powodując rozkurcz naczyń krwionośnych, co w efekcie może zapobiec zawałowi serca i udarowi mózgu.

Dodatkowo zaś zmniejsza zmiany miażdżycowe. Badania wykazały, że regularne jedzenie czosnku poprawia elastyczność ścian naczyń krwionośnych, dzięki czemu usprawnia się przepływ krwi.

Czosnek wspomaga trawienie

Czosnek bardzo korzystnie wpływa na pracę układu pokarmowego – przyśpiesza i nasila wydzielanie żółci, usprawnia pracę jelit i tym samym zapobiega powstawaniu nieprzyjemnych wzdęć. Dlatego jest doskonałym dodatkiem nie tylko do mięs, ale też do wielu innych potraw tłustych i ciężkostrawnych.

Czosnek niszczy pasożyty jelit

Dzięki wyjątkowo silnemu działaniu bakteriobójczemu czosnek jest bardzo skuteczną bronią przeciw pasożytom układu pokarmowego: owsikom, glistom czy nawet tasiemcom.

W przypadku podejrzenia o taką przypadłość należy przez kilka tygodni codziennie na czczo wypijać nalewkę z czosnku moczonego w szklance wody przez całą noc, zjadać kilka ząbków surowego czosnku lub wypijać mleko zagotowane z czosnkiem.

Czytaj też: Pasożyty układu pokarmowego

Czosnek a ciśnienie 

Czosnek nie tylko działa na śródbłonek naczyniowy, powodując rozkurcz naczyń krwionośnych, ale jeszcze hamuje enzym ACE, zaangażowany w regulację ciśnienia krwi.

Prowadzone w wielu ośrodkach naukowych badania wykazały, że regularne spożywanie czosnku może obniżyć ciśnienie tętnicze nawet o 10 proc. i w ten sposób zapobiec zawałowi serca. Dotyczy to zwłaszcza osób ze stwierdzoną miażdżycą naczyń wieńcowych, które już przebyły jeden zawał.

Czosnek na cholesterol

Czosnek na cholesterol? Włączenie tej rośliny do codziennej diety może być jednocześnie bezpiecznym i skutecznym sposobem na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (tzw. "złego cholesterolu") oraz trójglicerydów i glukozy we krwi. Cenne właściwości tego warzywa zostały potwierdzone w licznych badaniach naukowych.

Sprzymierzeniem w walce ze złym cholesterolem jest nalewka czosnkowa. Działa też przeciwmiażdżycowo oraz pomaga przy bólach reumatycznych. Oto jej receptura:

  1. 100 g rozdrobnionego czosnku zalej 1/2 litra czystej wódki.
  2. Odstaw naczynie w ciepłe miejsce na 10 dni i co pewien czas wstrząśnij.
  3. Przecedź, przechowuj nalewkę w lodówce.
  4. Dwa razy dziennie zażywaj 10-20 kropli w 1/4 szklanki wody jako środek na obniżenie ciśnienia krwi i cholesterolu.

Po miesięcznej kuracji należy zrobić kilkutygodniową przerwę.

Czytaj też: Kiszony czosnek - antybiotyk i probiotyk w jednym

Czosnek hamuje rozwój bakterii

Zawarte w czosnku olejki eteryczne bogate w związki siarki są doskonałym naturalnym antybiotykiem, silniejszym nawet od penicyliny. Hamują one rozwój najbardziej niebezpiecznych bakterii – gronkowca złocistego, paciorkowca, pałeczek okrężnicy, otoczkowców – które stają się coraz bardziej odporne na działanie antybiotyków. Jednocześnie, co potwierdzają badania kliniczne, czosnek nie ma działań ubocznych, typowych dla chemicznych antybiotyków – nie niszczy naturalnej flory bakteryjnej.

Czosnek na opryszczkę

Czosnek można stosować w celu złagodzenia objawów opryszczki, określanej inaczej "zimnem" lub "febrą". Wystarczy jedynie pokroić ząbek warzywa na cienkie plasterki i jeden z nich przyłożyć do zmian wokół ust. Warto jednak pamiętać, aby okład trzymać kilka minut ze względu na działanie podrażniające czosnku.

Czosnek na grzybicę paznokci

Powszechnie występującym problemem estetycznym jest grzybica paznokci. Jednym z domowych sposobów na grzybicę paznokci – jeśli nie jest jeszcze bardzo zaawansowana - może być kuracja czosnkiem, która stanowi uzupełnienie leczenia środkami z apteki. Pastę z kilku wyciśniętych ząbków czosnku i dodatkiem oliwy z oliwek można nałożyć na paznokcie zmienione chorobowo i pozostawić na 30 minut. Następnie należy ją zmyć wodą i dokładnie osuszyć paznokcie.

Czosnek na kurzajki 

Czosnek ze względu na wyjątkowe właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe może także pomóc z kurzajkami, które pojawiają się na różnych częściach ciała. Do jednych z najprostszych domowych sposobów jest nacieranie czosnkiem tych zmian skórnych wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego. Można również rozgnieciony ząbek przyłożyć do brodawki i owinąć bandażem. Tego typu okład (stosowany kilka razy) może zwalczyć wirusa HPV.

Czosnek na odciski

Czosnek sprawdzi się również przy odciskach na stopach czy palcach. Do przygotowania pasty potrzebne są rozgnieciony ząbek czosnku i kilka kropel cytryny lub łyżeczka oliwy z oliwek. Wysmarować mieszanką miejscowe zmiany chorobowe skóry, zabandażować i zostawić na noc. Kuracja ta wykazuje działanie nie tylko przeciwzapalne i zmiękczające, ale także nawilżające.

Czosnek działa antynowotworowo

Czosnek niszczy tak odporne na działanie rozmaitych substancji bakterie, jak bytujące w żołądku Helicobacter pylori, odpowiedzialne za raka tego narządu. To również zasługa dużej ilości i różnorodności silnych przeciwutleniaczy, które nie tylko hamują procesy karcinogenezy, ale też pobudzają układ immunologiczny do zwalczania komórek nowotworowych.

W rezultacie – czego dowiodły badania – regularne spożywanie czosnku lub zażywanie jego ekstraktów może znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka żołądka, raka okrężnicy i raka jelita grubego.

Czosnek - właściwości odmładzające

Dzięki obfitości antyutleniaczy czosnek nie tylko zwalcza wolne rodniki, ale i hamuje powstawanie nowych, co opóźnia procesy starzenia się organizmu, w tym oczywiście i skóry. Dostarcza też wielu witamin i minerałów ważnych dla ładnego wyglądu skóry. Korzystnie działa na naczynka krwionośne i poprawia krążenie krwi, co zapobiega powstawaniu żylaków i pojawianiu się pajączków na skórze.

Właściwości odkażające czosnku sprawiają, że przepłukiwanie wodą, w której moczone były zmiażdżone ząbki, pomaga leczyć wypryski czy zmiany grzybicze.

Czosnek a dna moczanowa 

Dna moczanowa jest najczęstszą formą zapalenia stawów wywołaną przez nadmiar kwasu moczowego w organizmie. Obejmuje w większości przypadków duże palce u stóp. Objawia się atakami bardzo silnego bólu, obrzękiem czy ograniczeniem ruchomości zajętego stawu. Jednym z warzyw, które można spożywać w przebiegu tej przypadłości, jest czosnek. W jego składzie znajdują się niewielkie ilości puryny oraz wiele cennych witamin (A, B1, B2, C, PP) i minerałów (np. wapń czy potas) sprzyjających zdrowiu stawów. To warzywo nie podnosi stężenia moczanu sodu, jednak należy uważać na to, jakie produkty się nim przyprawia. Mięso i buliony mięsne nie powinny królować w menu osób, które zmagają się z tą przypadłością.

Czosnek a rak prostaty 

Nie wszyscy przepadają za smakiem czosnku, lecz nie można mu odmówić licznych właściwości prozdrowotnych. Jak dowiedli badacze z Chin, roślina ta może mieć swój udział w zapobieganiu raka prostaty (nowotworu gruczołu krokowego). Dlatego, że w swoim składzie zawiera allicynę, która ma zdolność szybkiego przekształcania się w związki o charakterze przeciwnowotworowym takie jak: ajoen, siarczek diallilu (DAS) czy di siarczek diallilu (DADS). Związki te są uwalniane w momencie krojenia lub wyciskania czosnku.

Naukowcy wysunęli wniosek, że mężczyźni, którzy dziennie spożywają ponad 10 g roślin z rodziny czosnkowatych, są mniej narażeni na raka prostaty niż ci, którzy spożywają mniej czosnku.

Czosnek na szumy w uszach i ból ucha

Powszechnie panuje przekonanie, że jak włoży się czosnek do ucha, to zwalczy on między innymi ból czy szumy uszne. Działanie lecznicze tej domowej metody nie zostało naukowo potwierdzone. Coraz więcej lekarzy, w tym laryngologów, ostrzega przed stosowaniem tego typu sposobu na ból ucha. Takie postępowanie może prowadzić do przykrych konsekwencji – do przebicia błony bębenkowej lub innych uszkodzeń w obrębie przewodu słuchowego.

Czosnek a ból zęba 

Ból zęba w nocy może dać mocno w kość. Niezwykle ważne jest wówczas, by jak najszybciej złagodzić dolegliwości. Aby ulżyć sobie w cierpieniu, można sięgnąć po czosnek. Jak dowiedziono w badaniach naukowych, ta roślina hamuje aktywność szkodliwych bakterii w jamie ustnej, a co za tym idzie, przynosi chwilową ulgę w bólu. Co należy zrobić? Można przyłożyć lekko rozgnieciony czosnek do bolącego zęba albo wypić mieszankę składającą się z ciepłego mleka i 3-4 wyciśniętych ząbków czosnku. Ta kuracja ma działanie tymczasowe, wizyta u dentysty jest nieodzowna.

Czosnek w ciąży

W trakcie ciąży spożywanie czosnku w umiarkowanych ilościach jest zdrowym dodatkiem do diety ze względu na właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Należy jednak pamiętać, żeby nie przesadzić z jego ilością, ponieważ może nasilić wzdęcia i prowadzić do przykrych objawów zgagi – powszechnej dolegliwości w trzecim trymestrze ciąży.

Czosnek a karmienie piersią

Powszechnie utarło się przekonanie, że smak czosnku przenika do mleka, przez co maluszek nie będzie chciał ssać piersi. Zdarza się tak, ale dość sporadycznie. Czy karmiąca mama zatem może jeść czosnek? Tak, ale w umiarkowanych ilościach, szczególnie w pierwszych miesiącach karmienia piersią.

Ile czosnku dziennie można jeść? Czy można przedawkować czosnek?

Aby najlepiej wykorzystać zdrowotne walory czosnku, wystarczy spożywać od 1 do 3 ząbków dziennie. Większa dawka może przynieść więcej szkody niż pożytku, doprowadzając między innymi do podrażnienia błony śluzowej żołądka i wystąpienia nieprzyjemnych objawów zgagi. Do możliwych skutków zalicza się także nasilenie dolegliwości żołądkowych i uszkodzenie wątroby.

Czosnek – przeciwwskazania

Czosnek jest jedną z najzdrowszych roślin, lecz nie każdy może po niego sięgać. Kto powinien unikać czosnku w diecie? Do tej grupy zalicza się:

  • osoby, które borykają się z dolegliwościami ostrego nieżytu żołądka i jelit,
  • osoby cierpiące na choroby wątroby,
  • osoby z nasiloną hipotonią.

Spożywanie czosnku jest też niewskazane dla osób z niskim ciśnieniem i chorobą zakrzepową.

Czy czosnek szkodzi na wątrobę?

Spożywanie zbyt dużej ilości czosnku może obciążać wątrobę. To dlatego, że świeża główka czosnku zawiera 2,3 proc. organicznych związków siarki. Zalecana dzienna dawka czosnku to 1-3 ząbki.

Niektórzy powinni warzywo wyłączyć ze swojego menu, szczególne osoby, które skarżą się na dolegliwości ostrego nieżytu żołądka i jelit oraz ci, którzy cierpią na choroby wątroby i nasiloną hipotonię (tzw. niedociśnienie tętnicze krwi).

Jedzenie czosnku na noc. Czy to dobry pomysł?

Czosnek na noc - jeść czy nie jeść? Nie zaleca się spożywania czosnku w porze nocnej, ponieważ ma działanie moczopędne. Częste wizyty w toalecie zaburzają sen i regenerację sił. Ponadto czosnek działa stymulująco na układ nerwowy, więc mogą pojawić się problemy z zaśnięciem.

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7
Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:
Lawenda
Polecamy
jesz co lubisz kulinaria

Autor: Time S.A

Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!