ODMROŻENIA i hipotermia: jak ich uniknąć?

2019-01-10 9:49

Odmrożenia i hipotermia kojarzą się z silnym mrozem, ale mogą dokuczyć nawet wtedy, gdy termometr za oknem nie wskazuje termperatury niższej niż zero. Jak się przygotować i zabezpieczyć, by nie ucierpieć z powodu oddziaływania niskich temperatur? Oto sposoby na uniknięcie odmrożenia i hipotermii.

ODMROŻENIA i hipotermia: jak ich uniknąć?
Autor: Getty Images

Odmrożenia i hipotermia są niebezpieczne, ale stosunkowo łatwo jest ich uniknąć. Dla zdrowego dorosłego człowieka godzinny spacer, nawet w kilkunastostopniowym mrozie, nie stanowi zagrożenia, pod warunkiem, że jesteś bardzo dobrze przygotowana. Warto jednak wiedzieć, że długie przebywanie na mrozie może doprowadzić do zagrażającej życiu hipotermii.

Odmrożenia - uchronią cię czapka i skarpety

Strój na mróz powinien się składać z kilku warstw. Musi dobrze izolować, a jednocześnie pozwalać na odparowanie potu, gdyż wilgoć jest jednym z ważniejszych czynników zwiększających ryzyko odmrożenia. Idealne zimowe buty mają szeroki nosek, niski obcas i są o rozmiar większe od butów letnich. Ten zapas pozwoli w razie potrzeby na założenie dodatkowej warstwy ciepłych skarpet. Ale najważniejsza jest czapka. Skóra głowy jest  bardzo dobrze unaczyniona, dlatego tą drogą tracisz najwięcej ciepła.

Chcesz uniknąć odmrożenia? Ruszaj się!

Jeśli z jakiegoś powodu musisz przebywać na mrozie dłużej niż planowałaś - nie stój w bezruchu. Ogrzewaj się ruchem. Przechadzaj się, podskakuj, poruszaj rękoma i palcami nóg. Nacieraj dłońmi (suchymi i bez rękawiczek) nos, poprawiając tym samym jego ukrwienie. Jeśli to możliwe, zrób kilka skłonów i przysiadów. W chłodne dni nie wybieraj się na duże zakupy. Noszenie ciężkich siatek (nawet w krótkim czasie) może doprowadzić do niedokrwienia i w konsekwencji odmrożenia palców dłoni.

Ochrona przed mrozem tkwi w kremie

Lekarze przypominają - smaruj skórę twarzy ochronnymi kremami. Najlepiej takimi, które są przeznaczone do ochrony skóry przed działaniem mrozu. Pamiętaj, że innej gęstości krem sprawdzi się przed wyjściem na spacer, a kompletnie inny preparat, zachowujący właściwości ochronne, będzie się nadawał do stosowania pod makijaż.

Alkohol kategorycznie zakazany

Podczas kuligu czy zimowych wypraw z przyjaciółmi, nierzadko sięgamy po łyk alkoholu, który sprawia wrażenie trunku rozgrzewającego. Ale to tylko wrażenie. Po pierwszym odczuciu ciepła, będącego efektem podniesionego ciśnienia, następuje ogólne wychłodzenie.

Objawy odmrożenia

Jeśli wydaje ci się, że doszło do odmrożeń - nie panikuj. Trudno będzie ci ocenić, czy to tylko wychłodzenie czy już odmrożenie. Najpierw przyjrzyj się skórze:

  • Najpierw delikatnie ogrzej podejrzane o odmrożenie miejsce i dopiero wtedy spróbuj ocenić, jak poważne jest uszkodzenie.
  • Skóra wychłodzona zareaguje na ciepło silnym bólem, natomiast odmrożenia - nawet ciężkie - nie sprawiają bólu.

Jak działać, by zminimalizować skutki mrozu:

  • Zdejmij ubranie, szczególnie jeśli jest przemoczone.
  • Natychmiast rozpocznij rozgrzewanie.
  • Zastosuj sprawdzoną metodę - skóra do skóry - jeśli wychłodzenie dotyczy palców dłoni, po prostu włóż ręce pod pachy. Zazwyczaj odmrożenia są powierzchowne i w takiej sytuacji samo przejście w ciepłe miejsce przywraca prawidłową ciepłotę i ukrwienie skóry.
  • Pij ciepłe płyny z dużą ilością cukru (nie alkohol!)
  • Weź ciepłą kąpiel - pod warunkiem że na skórze nie pojawiły się rany. Temperatura wody nie powinna na początku wynosić więcej niż 25-30 st. C. Po kilkunastu minutach można dodać wodę o wyższej temperaturze, ale nieprzekraczającej 40 st.

Jeśli skóra jest poważniej uszkodzona, należy jak najszybciej wezwać lekarza. Przy poważniejszych odmrożeniach konieczne jest podanie surowicy przeciwtężcowej.

Uwaga na hipotermię

Hipotermia to ogólne wyziębienie organizmu. Taki spadek ciepłoty doprowadza do ospałości, trudności z koordynacją ruchów, splątania, drażliwości, zwolnienia oddechu i w końcu akcji serca. Zanikają wszystkie odruchy obronne organizmu, mające na celu spowolnienie wychładzania - nie ma już gęsiej skórki ani dreszczy. Hipotermia jest poważnym stanem, w skrajnych przypadkach zagrażającym życiu. Hipotermia wymaga natychmiastowej pomocy lekarza.

Ważne

W odmrożeniu obszar uszkodzony jest biały, pozbawiony czucia i zimny. W zależności od stopnia urazu zmiany mogą cofnąć się całkowicie lub nasilić się, aż do wystąpienia martwicy. Wyróżnia się cztery stopnia nasilenia odmrożeń:
1. stopień - przynajmniej kilka razy w życiu doświadczył go każdy z nas. Ten typ odmrożenia polega na przejściowym zaburzeniu krążenia krwi w wyziębionym obszarze i objawia się między innymi bólem, zaczerwienieniem lub bladością, mrowieniem i lekkim obrzękiem. Jest to proce odwracalny, dotyczący tylko naskórka i nie powoduje powstawania żadnych trwałych zmian.
2. stopień - na powierzchni skóry pojawiają się pęcherze z płynem surowiczym, dodatkowo jest ona sina i mocno obrzęknięta. Uszkodzona sięga do głębszych partii naskórka.
3. stopień - zniszczenia dotyczą naskórka, skóry właściwej, a niekiedy też tkanek położonych głębiej. Skóra ulega martwicy, staje się purpurowa.
4. stopień - właściwie nie występuje w warunkach miejskich, może się zdarzyć się np. w przypadku zgubienia się na górskim szlaku bez odpowiedniego przygotowania. Odmrożenia dotyczą całych części ciała, np. palca, w tym również kości. Są na tyle poważne, że uszkodzony narząd nie zawsze da się uratować.