Dieta przed operacją bariatryczną. Co i jak jeść przed operacją?

Właściwa dieta jest ważnym elementem procesu przygotowania do operacji bariatrycznej. Choremu na otyłość zaleca się wtedy przejście na dietę niskokaloryczną, aby zredukował masę ciała oraz odciążył wątrobę i serce. Podpowiadamy jakie produkty jeść, a jakich unikać, aby przygotować organizm do operacji bariatrycznej.

Spis treści

1. Dieta przed operacją bariatryczną: zalecenia ogólne
2. Dieta przed operacją bariatryczną: grupy żywieniowe
3. Węglowodany – produkty na 1 porcję:
4. Białko – produkty na 1 porcję:
5. Owoce – produkty na 1 porcję:
6. Warzywa – produkty na 1 porcję:
7. Mleko i jego przetwory – produkty na 1 porcję:
8. Dieta przed operacją bariatryczną: jadłospis na 1 dzień

Operacja bariatryczna to metoda leczenia otyłości III stopnia, przy której wskaźnik masy ciała (BMI) wynosi 40 i więcej, oraz otyłości II stopnia (BMI 35 i więcej), której towarzyszą schorzenia będące powikłaniami otyłości, np. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroba zwyrodnieniowa stawów, choroby serca i choroby układu krążenia.

Jedną z istotnych faz przygotowania pacjenta do operacji bariatrycznej jest wprowadzenie odpowiedniej diety. Dietetycy zalecają wtedy dietę niskokaloryczną. Przy otyłości II i III stopnia, wątroba chorego gromadzi tak duże zapasy glikogenu, wody i tłuszczy, że może znacznie powiększyć swój rozmiar. Im większa jest wątroba tym trudniej jest technicznie przeprowadzić operację bariatryczną. Chirurg nie może ominąć dużej wątroby i dostać się do żołądka. Przy powiększonej wątrobie, rośnie także ryzyko wystąpienia powikłań okołooperacyjnych. Jednym z głównych celów diety niskokalorycznej przed operacją jest więc zmniejszenie rozmiarów wątroby.

Przygotowujesz się do operacji bariatrycznej? Zgłoś się do dietetyka. Pomoże ci utrzymać dietę i modyfikować zalecenia żywieniowe.

- Dieta niskokaloryczna prowadzi jednak przede wszystkim do redukcji masy ciała co poprawia funkcjonowanie układu krążenia. Co więcej, modyfikacje diety wprowadzane przed operacją bariatryczną przygotowują pacjenta do zmian w żywieniu po zabiegu. Jeśli pacjent będzie rygorystycznie przestrzegał diety przedoperacyjnej, to dla chirurga bariatry i dietetyka sygnał, że jest duże prawdopodobieństwo, że dostosuje się także do nowych zasad żywienia po zabiegu. A to z pewnością przyczyni się nie tylko do lepszych, ale i dłuższych efektów leczenia - mówi dr inż Agata Gaździńska, specjalista ds. żywienia, psychodietetyk, która przygotowuje pacjentów z otyłością do operacji bariatrycznych.

Dieta przed operacją bariatryczną: zalecenia ogólne

1. Zaplanuj szczegółowo swoje posiłki. Jedz 4-5 razy dziennie, o stałych porach, z przerwami co 3-4 godziny. 2. Regularnie nawadniaj organizm. Im większa jest twoja masa ciała i im więcej się ruszasz, tym więcej potrzebujesz płynów. Pij min. 2 litry płynów dziennie. Najlepiej czystej wody. Po intensywnym wysiłku fizycznym możesz wypić wodę zmieszaną z sokiem naturalnym z pulpy owocowej (stosunek 1:1 – tyle samo wody co soku) oraz odrobiną soli. W ten sposób uzyskasz domowy napój izotoniczny, który lepiej nawodni organizm. Pamiętaj, aby płyny popijać małymi łykami, co kilka chwil, aby równomiernie uzupełnić zasoby wody w komórkach. 3. Bądź aktywna fizycznie, aby poprawić wydolność swojego układu krążenia. Zacznij od krótkich, a potem coraz dłuższych spacerów. Wzmocnisz swoją kondycję uprawiając także jazdę na rowerze, pływanie i nordic walking. Te sporty nie obciążą twoich stawów i kości, ale wzmocnią mięśnie. 4. Zrezygnuj z alkoholu. Pobudza apetyt, jest kaloryczny, obciąża wątrobę i może zniweczyć efekty diety redukcyjnej. 5. Przyjmuj systematycznie witaminy i mikroelementy zalecone przez chirurga. Pamiętaj: człowiek z otyłością, to nie znaczy dobrze odżywiony. Badania wskazują, że wielu chorych na otyłość jest niedożywionych. To znaczy, że brakuje im wielu składników odżywczych, które sprawiają, że ich organizmy działają prawidłowo, szczególnie witaminy D i witaminy B12, a także wapnia, magnezu i żelaza. Przed operacją twój chirurg na pewno zleci ci wykonanie badań, aby zbadać poziom tych składników we krwi i zalecić odpowiednią suplementację.

Przeczytaj także: Operacja bariatryczna: sprawdź jak wprowadzić nowe zasady żywienia

Dieta przed operacją bariatryczną: grupy żywieniowe

Dieta redukcyjna przed operacją bariatryczną, to dieta niskotłuszczowa, niskowęglowodanowa oraz tzw. normobiałkowa, co znaczy, że od 15 do 20 proc. składników energetycznych w tej diecie pochodzi z białka. Wartość kaloryczna diety przed operacją bariatryczną wynosi od 800 do 1000 kcal na dzień.

W diecie przed operacją bariatryczną występuje 5 grup produktów żywieniowych. Znając grupy żywieniowe i ilość przypadających dla nich porcji, łatwo przygotujesz zbilansowaną dietę na okres przedoperacyjny.

Grupy żywieniowe i ilość porcji na 1 dzień: - węglowodany – 3 porcje - białko – 2 porcje - owoce – 2 porcje - warzywa – od 3 do 5 porcji - mleko i jego przetwory – 2 porcje

Węglowodany – produkty na 1 porcję:

- 1 średnia kromka chleba pełnoziarnistego - 1 tost pełnoziarnisty z odrobiną masła - 3 łyżki stołowe otrąb pszennych - 1,5 wafla zbożowego - 3 łyżki stołowe otrębów lub płatków owocowych z błonnikiem - 3 łyżki stołowe suchej kaszki owsianej - 1 naleśnik - 2 kromki pieczywa chrupkiego - 2 łyżki stołowe ugotowanego ryżu (brązowego lub dzikiego) - 3 łyżki stołowe ugotowanego makaronu razowego - 1 ciasteczko zbożowe - 2 małe ciastka owsiane - 2 herbatniki - 0,5 bułki pszennej „kajzerki” - 1 mała pita lub ½ dużej pity

Białko – produkty na 1 porcję:

- 100 g chudego, gotowanego mięsa (cielęcina, drób, królik) - 1 mała pierś z kurczaka bez skóry - 2 łyżki stołowe niskotłuszczowego serka do smarowania - 4 plastry niskotłuszczowego sera żółtego - 2/3 opakowania niskotłuszczowego serka wiejskiego lekkiego - 100 g ugotowanej białej ryby - 3 łyżki tuńczyka w sosie własnym - 2 średniej wielkości jajka (maksymalnie 6 jaj tygodniowo) – gotowane na miękko, twardo, w postaci jajecznicy - 4 łyżki stołowe ugotowanego grochu, soczewicy, fasoli lub innych roślin strączkowych - 40 g tofu

Owoce – produkty na 1 porcję:

- 1 średniej wielkości owoc, np. jabłko, brzoskwinia, gruszka - 2 małe owoce, np. śliwki, mandarynki - 1 garść winogron lub owoców jagodowych, np. borówek, malin - 1 mała szklanka (150 ml) soku owocowego W diecie przed operacją bariatryczną zaleca się owoce o niskiej zawartości cukru, np. grejfruty, mandarynki, jabłka, truskawki, maliny, porzeczki, jagody, borówki. Unikaj winogron, bananów i czereśni.

Warzywa – produkty na 1 porcję:

- 3 czubate łyżki stołowe ugotowanych warzyw - 1 główka sałaty - 1 pomidor duży lub 7 pomidorów koktajlowych - 1 szklanka (200 ml) soku pomidorowego lub innego warzywnego Zalecane warzywa w diecie przedoperacyjnej: brokuł, cukinia, szpinak, seler, ogórek, grzyby, papryka, rzodkiewka, cebula, kapusta, buraki, bakłażan, sałata, koper, por, brukiew, rzeżucha, pomidory.

Mleko i jego przetwory – produkty na 1 porcję:

- 200 ml chudego lub półtłustego mleka (do picia lub jako dodatek do płatków zbożowych) - 1 mały kubeczek chudego jogurtu - 1 mały kefir, maślanka (200 g) - pół opakowania sera białego chudego (100g)

Dieta przed operacją bariatryczną: jadłospis na 1 dzień

Śniadanie: 3 łyżki stołowe płatków zbożowych z mlekiem lub 1 kromka tostu pełnoziarnistego z cienką warstwą niskotłuszczowego serka do smarowania Przekąska poranna: 1 jabłko Lunch: 100 g chudej szynki z mixem sałat (bez ograniczeń) oraz 2 pomidory wielkości jajek Obiad: 100 g pieczonego kurczaka (bez skóry), dowolne warzywa oraz 2 łyżki ugotowanego ryżu Przekąska popołudniowa: 150 g truskawek lub 2 śliwki Kolacja: jogurt naturalny

O autorze

Magdalena Gajda

Specjalistka ds. choroby otyłości i dyskryminacji osób chorób na otyłość. Prezes Fundacji Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA, Społeczny Rzecznik Praw Osób Chorych na Otyłość w Polsce oraz przedstawicielka Polski w Europejskiej Koalicji na Rzecz Osób Żyjących z Otyłością. Z zawodu – dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a także specjalistka PR, komunikacji społecznej, storytellingu i CSR. Prywatnie – od dzieciństwa chora na otyłość, po operacji bariatrycznej w 2010 r. Waga wyjściowa – 136 kg, waga obecna – 78 kg.

Magdalena Gajda

Konsultacja: Agata Gaździńska