Cukrzycowy obrzęk plamki (DME) - makulopatia cukrzycowa

Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia cukrzycowa) to druga po AMD (zwyrodnienie plamki związane z wiekiem) pod względem częstości występowania choroba oczu, która jest przyczyną trwałego i poważnego upośledzenia wzroku. Chorujesz na cukrzycę i pogarsza ci się wzrok? Może to być cukrzycowy obrzęk plamki. Sprawdź, jakie są dokładne objawy choroby i na czym polega leczenie.

Spis treści

1. Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia) - przyczyny
2. Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia) - objawy
3. Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia) - diagnostyka
4. Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia)

Cukrzycowy obrzęk plamki (DME - diabetic macular edema lub makulopatia cukrzycowa) w przeciwieństwie do AMD, czyli zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, dotyka w większości ludzi aktywnych zawodowo. Tylko wczesne rozpoznanie i leczenie  może uratować wzrok. Cukrzycowy obrzęk plamki to choroba oczu, polegająca na zmianach, obejmujących najważniejsze dla widzenia rejony oka, związane z czytaniem, dostrzeganiem szczegółów i widzeniem kolorów.

Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia) - przyczyny

Cukrzycowy obrzęk plamki spowodowany jest zgromadzeniem się płynu w centralnej części siatkówki, czyli plamce. Obecność płynu jest efektem jego przenikania z uszkodzonych w przebiegu cukrzycy drobnych naczyń siatkówki i naczyniówki – dwóch najważniejszych warstw wewnątrz oka.

Cukrzycowy obrzęk plamki to jedno z wielu niebezpiecznych powikłań cukrzycy.

U chorych na cukrzycę, z powodu niedotlenienia komórek, produkowany jest w nadmiarze specjalny czynnik - VEGF, który uszkadza barierę między krwią a siatkówką. Składniki krwi przeciekają do siatkówki, a wtedy zaczyna gromadzić się płyn, powodujący obrzęk czyli uniesienie siatkówki.

Aby nie dopuścić do pojawienia się zmian na dnie oczu w cukrzycy, w tym DME, kontroluj stężenie glukozy we krwi, poziom cholesterolu i pozostałych lipidów, mierz ciśnienie tętnicze i lecz się, jeśli wystąpią jakiekolwiek nieprawidłowości w badaniach. Stosuj zbilansowaną dietę oraz systematycznie ćwicz. A co najważniejsze  - zgłaszaj się na regularne badania okulistyczne!

Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia) - objawy

Pierwszymi objawami cukrzycowego obrzęku plamki są:

• pogorszenie ostrości wzroku
• falowanie, łamanie się linii prostych (jak w przypadku AMD)
• widzenie plamy przed okiem, która pozostaje nieruchoma podczas poruszania okiem

Na DME szczególnie narażeni są chorzy z długo trwającą lub niewyrównaną cukrzycą, z wysokim lub skrajnie niskim poziomem cukru we krwi, z nadciśnieniem tętniczym oraz cukrzycy z zaburzeniami gospodarki tłuszczowej. Do czynników ryzyka rozwoju tego schorzenia należy także niewydolność nerek związana z cukrzycą oraz ciążą.

Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia) - diagnostyka

Pierwsze profilaktyczne badanie okulistyczne z oceną dna oczu po rozszerzeniu źrenicy należy przeprowadzić w momencie rozpoznania cukrzycy, zwłaszcza cukrzycy typu 2 (cukrzyca dorosłych). W cukrzycy typu 1 bardzo rzadko spotyka się zmiany w ciągu pierwszych 5 lat choroby, potem niestety mogą już rozprzestrzeniać się bardzo szybko. DME można szybko zdiagnozować dzięki badaniu OCT (tomografia optyczna - obrazowanie centralnej siatkówki). Jest to krótkie i bezbolesne badanie, które pokazuje lekarzowi centralną część siatkówki (plamkę) w kilkunastu skanach i pozwala ocenić czy występuje uniesienie siatkówki i jak jest wysokie. W niektórych przypadkach konieczne jest uzupełnienie badania za pomocą angiografii fluoresceinowej, czyli badania z podaniem kontrastu do żyły pacjenta.

Cukrzycowy obrzęk plamki (DME, makulopatia)

DME można leczyć przy zastosowaniu kilku metod. Podstawową metodą leczenia tego schorzenia jest fotokoagulacja laserowa. Ma ona za zadanie nie dopuścić do dalszego rozwoju zmian i w konsekwencji do utraty widzenia. Laseroterapia obniża także stężenie VEGF i hamuje rozwój DME. Wiązka lasera (o średnicy 1/10 mm) zostaje skierowana na zmienione obszary siatkówki. Samo centrum widzenia zostaje pominięte. Leczenie jest bezbolesne. Po zabiegu ryzyko dalszego pogorszenia wzroku zostaje zredukowane o połowę.

W bardzo zaawansowanym stadium, laseroterapię trzeba uzupełnić o podanie specjalnego zastrzyku do wnętrza oka z substancją hamującą powstawanie niekorzystnego czynnika VEGF. Lek podaje się w znieczuleniu miejscowym bardzo cienką i krótką igłą do wnętrza oka pacjenta. Zwykle podaje się trzy dawki wysycające w odstępach co miesiąc, choć czasami potrzeba jest większej ilości zastrzyków. Pacjent po zabiegu wraca do domu.

Zdarza się jednak i tak, że DME może być spowodowane pociągnięciem siatkówki przez znajdujące się wewnątrz oka ciało szkliste. Wówczas jedyną metodą leczenia pozostaje witrektomia – operacja usuwająca ciało szkliste i uwalniająca zlepioną z nim siatkówkę.