Kręgosłup - najczęstsze choroby kręgosłupa

2015-11-12 11:10

Choroby kręgosłupa są jedną z najczęstszych przyczyn wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Nic dziwnego, choroby kręgosłupa zwykle powodują dolegliwości, które ograniczają normalną aktywność. Najczęściej jest to ból kręgosłupa, choć mogą wystąpić także inne objawy. Sprawdź, jakie są najczęstsze choroby kręgosłupa.

Kręgosłup - najczęstsze choroby kręgosłupa
Autor: Thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Choroby kręgosłupa - zwyrodnienie kręgosłupa
  2. Choroby kręgosłupa - zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
  3. Choroby kręgosłupa - dyskopatia
  4. Choroby kręgosłupa - osteoporoza
  5. Choroby kręgosłupa - stenoza lędźwiowa
  6. Choroby kręgosłupa - lumbago
  7. Choroby kręgosłupa - rwa kulszowa

Choroby kręgosłupa to grupa schorzeń, z którymi zmaga się większość ludzi. Nic dziwnego, kręgosłup pełni bowiem ważną rolę - utrzymuje całe ciało w pozycji wyprostowanej. Niestety, z biegiem czasu nieubłaganie się zużywa. Procesowi temu podlegają także kości, stawy, więzadła i mięśnie. Wówczas najczęściej pojawia się ból kręgosłupa, choć mogą wystąpić także inne, poważniejsze objawy.

Choroby kręgosłupa - zwyrodnienie kręgosłupa

Zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa są spowodowane brakiem ruchu oraz nadwagą. Nie bez znaczenia są też skłonności genetyczne. Kości tworzące stawy kręgosłupa oddzielone są chrząstkami, działającymi podobnie do łożysk kulkowych. Podczas ruchu „smarowane” są przez płyn maziowy zapewniający im poślizg. Jeśli jednak spędzamy większość czasu w jednej pozycji, płyn zanika. Wtedy zwiększa się tarcie i dochodzi do mikrourazów chrząstki. Jej poszarpane krawędzie uszkadzają z kolei kości. Z czasem goją się, ale zostają blizny ograniczające elastyczność stawów. Pojawia się także ból, który sprawia, że staramy się oszczędzać kręgosłup i jak najmniej się ruszamy.

Przy zwyrodnieniu kręgosłupa należy zadbać o sen na twardym materacu. Z kolei osobom z ZZSK pomoże masaż, który rozluźni mięśni przykręgosłupowe i zmniejszy napięcie grzbietu.

A brak ruchu pociąga za sobą przykurcz więzadeł i zaniki mięśni stabilizujących kręgosłup. Z czasem trudno jest wykonywać najprostsze ruchy, np. wstawanie, siadanie.

Choroby kręgosłupa - zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa to choroba reumatyczna, której pierwsze objawy to poranna sztywność i bóle odczuwane w dolnej partii pleców. Z czasem obejmują one wyższe części kręgosłupa. Gdy docierają do szyi, stawy kręgosłupa zespalają się, więzadła i jądra miażdżyste twardnieją, a sam kręgosłup wygina się w łuk i sztywnieje. Nie można zapobiec tej chorobie, zaś celem leczenia jest jak najdłuższe utrzymanie elastyczności kręgosłupa.

Choroby kręgosłupa - dyskopatia

Popularnie nazywana także wypadaniem dysków, czyli płaskich, okrągłych poduszeczek oddzielających kręgi. Choć mówimy o wypadaniu dysków, w rzeczywistości nie wysuwają się one całe, tylko przemieszczają się częściowo. Zakłócają symetrię kręgosłupa i uciskają na nerwy przechodzące przez kanał kręgowy lub wychodzące z wychodzące z niego. Powoduje to silny ból. Czasem tak silny, że w ogóle nie można się poruszać. Dyskopatia dotyczy najczęściej szyjnego i lędźwiowego odcinka kręgosłupa – zwykle przesuwa się krążek znajdujący się pomiędzy 4. a 5. kręgiem lędźwiowym. Przyczyną kłopotów z dyskami są zbyt słabe mięśnie grzbietowe, pogłębiające się wady postawy, mechaniczne urazy kręgosłupa oraz znaczna nadwaga i otyłość.

Kobiety z dyskopatią powinny unikać wysokich obcasów. Z kolei osoby chore na osteoporozę powinny pokochać mleko i słońce.

Choroby kręgosłupa - osteoporoza

Wraz z wiekiem nasze kości stopniowo tracą wapń. Stają się porowate, kruche i łamliwe. Proces ten dotyczy przede wszystkim kręgów kręgosłupa, kości udowych i przedramion. Efektem osteoporozy jest nadmierna skłonność do łamania się kości oraz zmniejszenie wzrostu (czasem nawet ponad 10 cm!). Podobnie jak zmiany zwyrodnieniowe, osteoporoza jest częścią naturalnego procesu starzenia się organizmu, ale może postępować znacznie szybciej, gdy w naszej diecie jest za mało wapnia, nadużywamy alkoholu i nałogowo palimy, u kobiet kiedy wchodzą w okres menopauzy i tracą estrogeny korzystnie wpływające na układ kostny.

Choroby kręgosłupa - stenoza lędźwiowa

Stenoza lędźwiowa może mieć charakter wrodzony, ale pojawia się też na skutek urazu, stanów zapalnych tkanek miękkich stawów lub zwyrodnienia kręgosłupa. Przyczyną  dolegliwości jest zwężenie kanału, którym biegnie rdzeń kręgowy. W rezultacie dochodzi do ucisku odchodzących od niego nerwów i do stałego bólu krzyża lub ataków podobnych do rwy kulszowej. Dolegliwości nasilają się w czasie stania i schodzenia ze schodów, maleją zaś po kilkugodzinnym leżeniu w łóżku. Zwykle towarzyszą im skurcze łydek.

Choroby kręgosłupa - lumbago

Lumbago to nagły i ostry ból w dolnej części pleców. Nazwa lumbago pochodzi z języka łacińskiego - lumbalis, czyli lędźwiowy. O tej przypadłości potocznie mówi się też postrzał. Powód urazu jest zazwyczaj ten sam - zwykle przeszywający ból pojawia się podczas wykonywania czynności, w której nadmiernie przeciążamy kręgosłup, np. przy wyjmowaniu ciężkiej torby z bagażnika samochodu. Wówczas zdarza się, że krążek międzykręgowy pęka i część miąższu „wysuwa się” do tyłu lub na bok. Wybrzuszenie to, czyli przepuklina jądra miażdżystego, uciska na leżące w pobliżu nerwy, powodując silny ból w krzyżu, a nawet w nogach. Uraz zwykle dotyczy części lędźwiowej kręgosłupa, lecz może też objąć fragmenty położone wyżej. Jego objawy to:

  • ostry, uporczywy ból w plecach lub krzyżu;
  • ból promieniujący do bioder i mięśnia czworogłowego uda (położonego ponad kolanem);
  • sztywność całego tułowia;
  • uczucie mrowienia w stopach;
  • drętwienie nóg

    Ból atakuje przy każdej próbie schylenia się, skręcenia ciała, a nawet przy zmianie pozycji.

    Choroby kręgosłupa - rwa kulszowa

    Nerw kulszowy jest jednym z najdłuższych w naszym ciele. Odchodzi od rdzenia kręgowego na wysokości bioder i biegnie w dół przez tylne partie uda i łydki aż do śródstopia. Najczęściej ucisk na niego spowodowany jest przepukliną jądra miażdżystego powstałą w dolnym odcinku kręgosłupa, obrzękiem lub zwyrodnieniem stawu w kręgosłupie. Na tę dolegliwość czasem skarżą się również kobiety w zaawansowanej ciąży - ciężar dziecka zmusza je do zmiany postawy ciała, co może wpłynąć na inne ustawienie kręgów i ucisk na nerw. Ból typowy dla rwy kulszowej jest bardzo ostry, przenika ciało od dolnej części pleców i promieniuje na całą nogę, docierając nawet do pięty. Towarzyszy mu często uczucie mrowienia i drętwienia kończyny, czasem jej bezwładność. Niekiedy dolegliwości odczuwa się tylko w dolnych partiach nóg. Nieleczona rwa kulszowa może spowodować zanik mięśni unerwianych przez nerw kulszowy. Grozi to utratą sprawności i nawracającymi, bolesnymi atakami.

    Ważne

    Z wizytą u specjalisty nie należy zwlekać, gdy:

    • ból jest wyjątkowo dokuczliwy i uniemożliwia swobodne oddychanie
    • ostre i silne dolegliwości utrzymują się kilka godzin
    • ból promieniuje do klatki piersiowej i kończyn
    • tracimy czucie w rękach oraz nogach
    • występują problemy z trzymaniem moczu lub kału
    • ból nie mija pomimo przyjmowania środków przeciwbólowych

    Jaka to choroba?

    Pytanie 1 z 12
    Co dolega temu dziecku?
    niemowle