Rycyna silną trucizną. Toksyczne właściwości rycyny i objawy zatrucia

Rycyna to białko pozyskiwane z rośliny przypominającej mlecz. Największe stężenie tej trującej substancji jest w nasionach. Zjedzenie kilku niepozornych ziarenek w krótkim czasie doprowadza do zniszczenia wszystkich najważniejszych narządów wewnętrznych, a co za tym idzie - do śmierci.

Spis treści

1. Rycyna a olej rycynowy
2. Jak można się zatruć rycyną?
3. Rycyna - jak działa toksyna?
4. Rycyna - objawy zatrucia
5. Objawy zatrucia rycyną zależą także od drogi jej podania
6. Rycyna - leczenie zatrucia

Rycyna, znana także jako toksoalbumina, to toksyczne białko zawarte w nasionach, łodydze i liściach rącznika pospolitego - rośliny dziko rosnącej w strefie subtropikalnej. Największą ilość rycyny można otrzymać z odpadów z nasion rącznika.

Rycyna a olej rycynowy

Olej rycynowy powstaje w wyniku wyciskania oleju z nasion rącznika pospolitego na zimno i wygotowywania wodą - wysoka temperatura pozwala na rozkład toksycznej rycyny. Tak powstały olejek może być stosowany w celu pielęgnacji skóry i leczenia różnych schorzeń, np. chronicznych zaparć.

Jak można się zatruć rycyną?

Rycyną można się zatruć poprzez:

• spożycie skażonego pokarmu,
• inhalację,
• wstrzyknięcie.

Śmiertelna dawka rycyny wynosi ok. 0,5 mg.

Rycyna - jak działa toksyna?

Rycyna hamuje działanie rybosomów - miejsca, gdzie wytwarzane są białka będące materiałem budulcowym komórek naszego ciała. Zahamowanie procesu produkcji białek prowadzi do upośledzenia funkcji ochronnej błony komórkowej. Bariera między komórką a środowiskiem zewnętrznym staje się coraz cieńsza, aż w końcu dochodzi do uszkodzenia DNA i apoptozy, czyli śmierci komórki - jej dezintegracji i usunięcia z organizmu. Skutkiem tego procesu są poważne stany zapalne, które prowadzą m.in. do:

• zmian wrzodziejących i krwotocznych układu pokarmowego,
• martwicy kanalików nerkowych,
• hipoglikemii (nagłego spadku poziomu glukozy),
• ropnego zapalenia płuc,
• owrzodzenia dróg oddechowych.

Rycyna - objawy zatrucia

• gorączka
• nadmierne pocenie się
• bóle mięśni
• nudności i wymioty
• odwodnienie
• bezmocz
• rozszerzenie źrenic
• halucynacje

Objawy zatrucia rycyną zależą także od drogi jej podania

• droga domięśniowa: ból skóry i mięśni w miejscu iniekcji, powiększenie węzłów chłonnych
• droga pokarmowa: krwawa biegunka, powiększenie wątroby, hipoglikemia, owrzodzenia przewodu pokarmowego
• droga oddechowa: obrzęk płuc, objawy alergii

Rycyna - leczenie zatrucia

Niestety nie istnieje antidotum na rycynę. Nieskuteczne są także próby usuwania rycyny z organizmu (np. za pomocą dializy). W związku z tym leczenie zatrutego pacjenta sprowadza się do:

• stałej obserwacji,
• łagodzenia objawów stanu zapalnego,
• leczenia niewydolności nerek i wątroby.

Monika Majewska