Leczenie nadciśnienia - jak dobrać leki obniżające ciśnienie?
Leczenie nadciśnienia farmakologiczne nie jest tak skuteczne, jak powinno, mimo że leków hipotensyjnych, czyli obniżających ciśnienie tętnicze, nie brakuje. Skuteczność leczenia mogłaby być lepsza, gdyby leki na nadciśnienie zawsze były dobrze dobrane, a pacjent i lekarz ściśle z sobą współpracowali. Sprawdź, jak działają leki obniżające ciśnienie i jak je dobrać.
Spis treści
- Leczenie nadciśnienia - dopasowywanie leków na nadciśnienie
- Leki na nadciśnienie: jedna pigułka to wciąż marzenie
- Leczenie nadciśnienia - współpraca ułatwia kontrolę ciśnienia
- Poznaj domowe sposoby na obniżenie ciśnienia [WIDEO]
- Leczenie nadciśnienia a statyny
- Leczenie nadciśnienia - leki na nadciśnienie trzeba przyjmować regularnie i o właściwej porze
Leczenie nadciśnienia farmakologiczne nie jest tak skuteczne, jak powinno, mimo że leków hipotensyjnych, czyli obniżających ciśnienie tętnicze, nie brakuje. Skuteczność leczenia mogłaby być lepsza, gdyby leki na nadciśnienie zawsze były dobrze dobrane, a pacjent i lekarz ściśle z sobą współpracowali. Leki na nadciśnienie trzeba brać stale, by uniknąć powikłań, jakie może wywołać nadciśnienie pierwotne. Systematyczne przyjmowanie leków obniżających ciśnienie jest zatem sprawą ogromnej wagi. Jednakże równie istotne jest dobranie zestawu leków. Stosunkowo bowiem rzadko jest to tylko jeden preparat. W 80 proc. przypadków stosuje się 2 lub 3 medykamenty działające na różne mechanizmy powstawania nadciśnienia. Dodatkowo lekarz musi uwzględnić współistniejące z nim schorzenia, a także tryb życia pacjenta, a nawet płeć. Komponowanie zestawu preparatów hipotensyjnych przypomina więc trochę układanie puzzli. Poszczególne elementy układanki muszą do siebie pasować.
Leczenie nadciśnienia - dopasowywanie leków na nadciśnienie
W miarę możliwości lekarze starają się tak dobrać preparaty hipotensyjne, aby wystarczyło po nie sięgać raz lub dwa razy dziennie. Wiedzą bowiem, że pacjenci zapominają o przyjęciu leków w środku dnia. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy korzystniejsze jest rozłożenie dawek na kilka porcji, aby nie było dużych wahań ciśnienia w ciągu doby. Wówczas należy zażywać medykamenty trzy razy dziennie. Jeśli tak jest w twoim przypadku, postaraj się wypracować własny system przypominania sobie o dawce w środku dnia. Może to być np. alarm w telefonie komórkowym.
Lekarz, wybierając leki hipotensyjne, bierze pod uwagę to, że niektóre z nich tworzą idealne połączenia, inne zaś są niezalecane. Musi jednak uwzględnić też choroby przewlekłe współistniejące z nadciśnieniem, np. część beta-adrenolityków nie jest wskazana dla chorych na astmę. Mogą spowodować gwałtowny skurcz oskrzeli. Preparaty te nie są też dobrym wyborem w przypadku cukrzycy. Zwalniając tętno, maskują jeden z objawów hipoglikemii – przyśpieszenie pulsu. Diabetyk może więc nie zauważyć spadku stężenia glukozy we krwi i nie zareagować dostatecznie szybko. Istotną sprawą są również interakcje leków hipotensyjnych z innymi specyfikami przyjmowanymi przewlekle przez pacjenta, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, tabletki antykoncepcyjne i środki stosowane w hormonalnej terapii zastępczej osłabiają działanie preparatów obniżających ciśnienie, co lekarz musi uwzględnić, ustalając ich dawki.
Leczenie nadciśnienia: aspiryna ciągle ważna
Nie należy do leków hipotensyjnych, ale chroni przed najgroźniejszymi powikłaniami nadciśnienia – zawałem serca i udarem mózgu. To kwas acetylosalicylowy, czyli aspiryna, w kardiologicznych dawkach (75 mg). Zaleca się go osobom po 50. roku życia lub ze znacznym ryzykiem sercowo-naczyniowym, jeśli nie ma przeciwwskazań (np. astma, dna moczanowa). Aspiryna w przeciwieństwie do niesteroidowych leków przeciwzapalnych nie osłabia działania leków hipotensyjnych, ale można ją włączyć do terapii dopiero po unormowaniu ciśnienia.
Leki na nadciśnienie: jedna pigułka to wciąż marzenie
Prosty schemat leczenia sprzyja przestrzeganiu zaleceń terapeutycznych. Przed kilku laty powstała w związku z tym idea polypill – pigułki wieloskładnikowej, która zawierałaby w sobie 4, nawet 5 leków o długotrwałym działaniu. Łatwiej bowiem pamiętać o jednej tabletce przyjmowanej rano niż o garści pigułek zażywanych w różnych porach dnia.
Na razie nie możesz liczyć na takie uproszczenie terapii, bo firmy farmaceutyczne nie wykazały zainteresowania tym pomysłem ze względów ekonomicznych. Dodatkowo pojawiły się zastrzeżenia, że jeśli po zażyciu takiej pigułki wystąpią działania niepożądane, trudno będzie określić, który składnik je spowodował.
Ale powstały preparaty złożone, na ogół łączące w sobie leki z dwóch grup (np. beta-adernolityk z antagonistą wapnia lub z inhibitorem konwertazy) i długodziałające. Zwiększają one skuteczność leczenia, bo je upraszczają.
Leczenie nadciśnienia - współpraca ułatwia kontrolę ciśnienia
Lekarz nie stworzy farmaceutycznej układanki bez współdziałania z twojej strony. Poinformuj go o wszystkich swoich schorzeniach i przyjmowanych przewlekle specyfikach, a także o trybie życia. Na początku terapii mierz ciśnienie tętnicze dwa razy dziennie (rano i wieczorem) i notuj jego wartości. Pozwoli to ocenić, czy kombinacja leków na nadciśnienie jest właściwa, czy też należy w niej coś zmienić. Niezwykle istotną sprawą jest stosowanie się do zaleceń terapeutycznych.
Zapytaj lekarza, co masz zrobić, gdy ciśnienie będzie za niskie lub nagle wzrośnie. Poinstruuje cię, dawki których specyfików możesz zmniejszyć lub zwiększyć, a których nie wolno ci zmieniać. Samodzielnie nigdy ich nie modyfikuj!
Postaraj się zmienić styl życia zgodnie ze wskazówkami lekarza i systematycznie przyjmuj przepisane przez niego leki. Nie rezygnuj z terapii, jeśli pojawią się działania niepożądane, np. senność, bóle głowy, uczucie gorąca, suchy kaszel. Powiedz o nich doktorowi. Może zmienić dawkę specyfiku lub zamienić go na inny.
Nie odstawiaj leków, gdy ciśnienie się unormuje. Świadczy to nie o wyleczeniu, tylko o skuteczności terapii. Jeśli będziesz współpracować z lekarzem, jej efekty powinny być zauważalne już po dwóch tygodniach.
Poznaj domowe sposoby na obniżenie ciśnienia [WIDEO]
Leki na nadciśnienie - 6 głównych grup leków hipotensyjnych
- Inhibitory konwertazy angiotensyny – poprzez złożone procesy biochemiczne obniżają ciśnienie. Ponadto poprawiają wydolność serca (polecane są więc po zawale, szczególnie przy uszkodzeniu mięśnia sercowego) i zazwyczaj nie wpływają niekorzystnie na męską potencję. Jednak preparaty z tej grupy u części pacjentów powodują suchy kaszel.
- Antagoniści receptora angiotensyny II – mają podobne działanie, ponieważ "spokrewnione" są z inhibitorami konwertazy. Nie powodują kaszlu.
- Leki moczopędne, czyli diuretyki – uwalniają z organizmu sód, a wraz z nim wodę. Podaje się je nie tylko w nadciśnieniu, ale i przy niewydolności serca, gdy występują obrzęki. Większość diuretyków obniża poziom potasu we krwi, w związku z czym niedobory tego składnika mineralnego trzeba uzupełniać, co oznacza przyjmowanie dodatkowego preparatu. Nieliczne działają odwrotnie – podnoszą poziom potasu.
- Antagoniści wapnia – hamują napływ jonów wapnia do komórek mięśniowych, co w efekcie powoduje obniżenie ciśnienia. Część z nich zwalnia tętno, część zaś je przyśpiesza lub nie ma na nie wpływu.
- Beta-adrenolityki, zwane też beta-blokerami – obniżają ciśnienie i zwalniają tętno. W związku z tym można je łączyć z lekami, które je przyśpieszają.
- Alfa-adrenolityki – rozszerzają tętnice. Obecnie rzadziej stosowane, najczęściej przepisuje się je mężczyznom, u których nadciśnienie współistnieje z łagodnym przerostem prostaty, ponieważ dodatkowo poprawiają przepływ moczu.
Leczenie nadciśnienia a statyny
Statyny, wastatyny, to grupa leków przeciwmiażdżycowych, obniżających stężenie cholesterolu we krwi. Czasem jedynym wyjściem jest przyjmowanie statyn. Bez zwłoki podaje się je także osobom, które przeszły zawał serca lub udar albo u których z powodu wysokiego stężenia cholesterolu doszło do uszkodzenia nerek. Zażywanie statyn poprawia profil lipidowy, czyli obniża poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, podwyższa HDL oraz umiarkowanie obniża stężenie trójglicerydów. Daje to wymierne efekty dla zdrowia. Niestety, statyny mogą mieć działania niepożądane, które występują głównie podczas przewlekłego leczenia dużymi dawkami.
Polecany artykuł:
Uważaj na potas
Najważniejszą funkcją potasu jest regulowanie gospodarki wodnej w organizmie, kontrolowanie ciśnienia krwi i pracy nerek. Tymczasem preparaty odwadniające sprawiają, że wraz z moczem wydalamy więcej potasu, niż dostarczamy w normalnym jedzeniu. Ale wśród leków na nadciśnienie są też lekarstwa, które „oszczędzają” potas, a nawet podnoszą jego stężenie (np. inhibitory enzymu konwertującego, antagoniści aldosteronu, sartany). Dlatego podczas kuracji lekarz kontroluje poziom pierwiastka we krwi i w razie potrzeby zaleca uzupełnienie go za pomocą odpowiedniej diety czy preparatów. O niedoborze mogą świadczyć obrzęki, skurcze mięśni, zmęczenie. Preparatów z potasem nie wolno jednak zażywać na własną rękę. Gwałtowny wzrost poziomu tego pierwiastka we krwi w połączeniu z niektórymi lekami na nadciśnienie może poważnie zaburzyć pracę serca.
Leczenie nadciśnienia - leki na nadciśnienie trzeba przyjmować regularnie i o właściwej porze
Od tego zależy skuteczność leczenia nadciśnienia. Pierwszą dawkę leków przyjmij rano, bezpośrednio po przebudzeniu. O tej porze ciśnienie tętnicze jest najwyższe, a zatem szczyt ciśnienia tętniczego w ciągu doby spotyka się ze szczytem działania leku. Zażywaj specyfiki przed jedzeniem, bo wówczas lepiej są wchłaniane z przewodu pokarmowego. Możesz to zrobić ewentualnie w trakcie posiłku, jeśli powodują dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Popijaj tabletki niegazowaną wodą (to ważne, bo np. sok grejpfrutowy może zmieniać działanie niektórych leków). Przyjmuj preparaty obniżające ciśnienie tętnicze w ustalonych przez lekarza odstępach czasu. A co zrobić, gdy zapomnisz o kolejnej porcji? Spóźnienie w granicach 1-2 godzin na ogół nie ma znaczenia, a w przypadku preparatów zażywanych raz na dobę może wynosić i kilka godzin.
Ale uwaga: nie należy kumulować dawek, bo następstwem może być zasłabnięcie, a nawet utrata przytomności. Mniej działań niepożądanych wystąpi przy pominięciu pojedynczej dawki niż jej zdublowaniu, aczkolwiek bywają one nieprzyjemne (np. przyspieszenie pulsu w przypadku zapomnienia o zażyciu beta-adrenolityków).
Pamiętaj o skutkach ubocznych przyjmowania leków na nadciśnienie
Kaszel może być skutkiem przyjmowania np. inhibitorów konwertazy. Suchy męczący kaszel to najczęstsze działanie uboczne tych preparatów. Zwykle pojawia się na początku kuracji, ale może też wystąpić w trakcie leczenia – często wyzwala go infekcja górnych dróg oddechowych. Problem w tym, że takiego kaszlu trudno się pozbyć. Zamiast czekać, aż sam minie, lepiej skontaktować się z lekarzem. Być może trzeba odstawić lekarstwo (objaw ten dotyczy całej grupy preparatów, więc zmiana leku na inny preparat z tą samą substancją czynną najczęściej nic nie daje).
Polecany artykuł:
miesięcznik "Zdrowie"
Porady eksperta
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
