CUKRZYCA nie musi oznaczać rezygnacji z pracy

2008-03-03 1:30

Dla osób chorych na cukrzycę zalecana jest raczej praca umysłowa, natomiast niewskazana nadmierna praca fizyczna. Ważne, by diabetyk w miejscu pracy miał możliwość sprawdzenia poziomu cukru we krwi i w przypadku niedocukrzenia wykonania iniekcji insuliny czy zjedzenia przekąski.

CUKRZYCA nie musi oznaczać rezygnacji z pracy
Autor: Thinkstockphotos.com CUKRZYCA nie musi oznaczać rezygnacji z pracy

Liczba chorych na cukrzycę stale rośnie. Są to przeważnie ludzie, którzy ze względu na swój wiek mogą, a nawet powinni pracować zawodowo. Niestety, badania wykazują, że mają oni problem ze znalezieniem satysfakcjonującego zajęcia – 16% chorych pracowników, bojąc się dyskryminacji, ukrywa fakt swojej choroby. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, opracowując zalecenia dotyczące aktywności zawodowej pacjentów z cukrzycą, uznało, że poza nielicznymi, ściśle określonymi sytuacjami nie ma powodu, by osoby te nie pracowały. Inaczej do wyboru rodzaju zatrudnienia podchodzi osoba młoda, która choruje na cukrzycę od dziecka, a inaczej ktoś, u kogo chorobę zdiagnozowano już w wieku dojrzałym, kiedy okazuje się, że z powodów zdrowotnych nie będzie mógł wykonywać dotychczasowego zajęcia. Istnieją bowiem zawody, w których epizody hipoglikemii (niedocukrzenia organizmu) mogą, ze względu na ryzyko utraty świadomości, narazić chorego lub osoby z jego otoczenia na poważne niebezpieczeństwo. Ograniczenia mogą też wynikać z późniejszych powikłań cukrzycy, np. niedowidzenia czy utraty wzroku.

Miejsce pracy dla osób z cukrzycą

Dla osób z cukrzycą zalecane są raczej zajęcia związane z pracą umysłową. Miejsce pracy powinno spełniać pewne wymagania – chory powinien mieć możliwość sprawdzenia poziomu cukru we krwi, wykonania iniekcji insuliny czy zjedzenia przekąski w razie potrzeby. Ważne jest też, by był ktoś, kto w razie ewentualnego wystąpienia epizodu ciężkiej hipoglikemii mógłby mu pomóc. Stąd warto poinformować pracodawcę o swoim schorzeniu.

Zdrowo Odpytani: Co Polacy wiedzą o cukrzycy? Sprawdza diabetolog Anna Jeznach
Tego nie rób

Zawody, których nie powinna wykonywać osoba z cukrzycą:

  • zawodowe kierowanie pojazdami: pojazdy ciężarowe (typu TIR), przewozy pasażerskie, kierowanie pociągami naziemnymi i kolei podziemnej (metro), kierowca zawodowy, taksówkarz
  • przewóz niebezpiecznych substancji lub dużych ładunków
  • lotnictwo cywilne: piloci i inżynierowie lotnictwa, personel pokładowy, kontroler ruchu lotniczego
  • służby państwowe i ratownicze: siły zbrojne, żegluga morska, straż pożarna, ratownictwo, policja, służba więzienna, służby ochroniarskie
  • zawody niebezpieczne: platformy wiertnicze, kopalnie, praca przy maszynach w ruchu, przy piecach, w wysokiej temperaturze, spalarniach, hutach itp., na torach kolejowych, w górnictwie, na wysokościach (rusztowania, dźwigi)
  • kucharz, cukiernik, piekarz
  • praca w odosobnieniu.

Godziny pracy osób z chorych na cukrzycę

Najlepiej, żeby godziny pracy były regularne, znacznie łatwiej wtedy kontrolować poziom cukru. Jednak praca zmianowa lub nienormowany jej czas nie stanowi dla tych chorych przeciwwskazania – w tych przypadkach trzeba po prostu wszystko dobrze zaplanować. Tryb pracy osoby z cukrzycą powinien też rzutować na wybór przez lekarza preparatu insuliny, np. zamiast insulin klasycznych może przepisać analogi insuliny. Analogi poprawiają bowiem jakość życia – pozwalają zmniejszyć liczbę posiłków czy zjeść ciastko, bez ryzyka wystąpienia hipoglikemii; ponadto są wygodne w stosowaniu, bardzo szybko się wchłaniają i można je wstrzykiwać bezpośrednio przed posiłkiem (nie jest konieczne, jak w przypadku insuliny ludzkiej, zachowanie 30–45-minutowej przerwy między wstrzyknięciem a początkiem posiłku).

Posiłki poza domem spożywane przez chorych na cukrzycę

Chorzy na cukrzycę niekiedy muszą bazować na posiłkach z bufetu pracowniczego czy okolicznych barów lub firm cateringowych – należy wówczas:

  • zamawiać posiłki gotowane, grillowane lub pieczone
  • wybierać dania dietetyczne
  • unikać spożywania posiłków typu fast food
  • unikać mięsa tłustego i smażonego
  • pytać o składniki serwowanych dań
  • pamiętać o przeliczaniu wymienników węglowodanowych.

Niezbędnik chorego na cukrzycę w szufladzie biurka

W pracy każdy chory powinien mieć swój „niezbędnik” konieczny do codziennej kontroli cukrzycy – paski testowe do glukometru, zapas igieł, glukagon (hormon ratunkowy), insulinę, leki przeciwcukrzycowe (jeżeli są stosowane). Należy też pamiętać o przekąskach: kostkach cukru, cukierkach, ciastkach. W pracy niekiedy trzeba się liczyć się z dodatkowym wysiłkiem fizycznym. Należy wówczas często mierzyć poziom cukru we krwi i dostosowywać dawkę insuliny oraz leków do jego poziomu. Także dieta powinna zostać zmodyfikowana w zależności od intensywności wysiłku fizycznego.

Niedocukrzenie w pracy

Stres czy zwiększony wysiłek mogą doprowadzić do hipoglikemii. Dobrze wyedukowany pacjent z reguły wie, jak temu zapobiec. W pewnych okolicznościach może się jednak zdarzyć ciężkie niedocukrzenie z utratą świadomości. Ponieważ stanowi ono zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia chorego, dlatego warto by w pracy była osoba, która umie udzielić choremu pomocy: poda glukagon w zastrzyku, zaś gdy po wstrzyknięciu hormonu pacjent w ciągu 10 minut nie odzyska przytomności wezwie pogotowie. Ciężka hipoglikemia – poniżej 2,2 mmol/l (40 ml/dl) – wymaga natychmiastowej hospitalizacji. Objawy silnego niedocukrzenia w cukrzycy typu 1:

  • drżenie mięśni
  • uczucie głodu
  • ziewanie i senność
  • ociężałość myślenia
  • zawroty głowy
  • nerwowość i agresywność
  • obfite poty
  • osłabienie
  • zaburzenia pamięci
  • zaburzenia widzenia
  • utrata przytomności
  • drgawki
  • hipotermia.

Objawy niedocukrzenia w cukrzycy typu 2:

  • bladość
  • rozdrażnienie, nadpobudliwość
  • senność
  • zawroty głowy
  • trudności z koncentracją
  • drżenie mięśni
  • osłabienie
  • ból brzucha
  • przyśpieszenia tętna.
Zrób to koniecznie

Kiedy osoba z cukrzycą źle się czuje i podejrzewa, że ma niedocukrzenie, a nie może zmierzyć poziomu cukru, powinna zjeść coś słodkiego, np. kawałek czekolady, wypić szklankę soku czy dobrze osłodzoną herbatę.

Problemy z pracą osób chorych na cukrzycę

Mimo że chorzy są zdolni do wykonywania wielu zawodów, często mają problem ze znalezieniem pracy. Z kolei ci, którzy pracują, nierzadko boją się utraty zajęcia ze względu na powszechnie panujące, a nieprawdziwe przekonanie dotyczące ich częstszej absencji w pracy czy niższej wydajności – z badań wynika bowiem, że prawidłowo leczeni chorzy nie mają poważnych powikłań i jako pracownicy są tak samo efektywni, jak ludzie zdrowi.