Martwicze zapalenie powięzi: przyczyny, objawy i leczenie

Martwicze zapalenie powięzi to ciężkie zakażenie, które w szybkim czasie prowadzi do rozległej martwicy skóry, tkanki podskórnej i przedziałów powięziowych, a także do wystąpienia objawów wstrząsu toksycznego. Według badań, w 20-30 proc. przypadków nie udaje się powstrzymać rozwoju choroby, czego konsekwencją jest śmierć pacjenta. Jakie są przyczyny i objawy martwiczego zapalenia powięzi? Jak przebiega leczenie tej choroby?

Martwicze zapalenie powięzi to ostre zakażenie skóry, podskórnej tkanki łącznej i przedziałów powięziowych - błony, której zadaniem jest zewnętrzna osłona poszczególnych mięśni, grup mięśniowych i całej warstwy (są to m.in. torebki stawowe ścięgna i więzadła). Zakażenie szybko prowadzi do stanu zapalnego skóry, tkanki podskórnej i powięzi, a dalej do zapalenia naczyń i ich zakrzepicy, a w konsekwencji do niedokrwienia tkanek i ich martwicy.

Martwicze zapalenie powięzi - rodzaje i przyczyny

Martwicze zapalenie powięzi może wystąpić w każdym miejscu na skórze w wyniku zakażeń powierzchownych skóry, infekcji w jamie ustnej spowodowanej nieprawidłową higieną, urazów otwartych, w tym ran kłutych (np. samodzielnego przekłucia uszu domowymi sposobami) i chirurgicznych.

• Martwicze zapalenie powięzi - typ I

Jest to zapalenie wielobakteryjne, w którym dominują bakterie tlenowe i beztlenowe. Zakażenie często jest skutkiem urazu lub procesów inwazyjnych (np. operacji).

• Martwicze zapalenie powięzi - typ II

Ten typ choroby wywołany jest przez paciorkowca beta-hemolizującego (Streptococcus pyogenes), należącego do grupy A. Typ II nazywa się paciorkowcową zgorzelą hemolityczną lub "chorobą jedzącą mięso".

• Martwicze zapalenie powięzi - typ III

Jest wywołane przez laseczkę zgorzeli gazowej (Clostridium perfringens), w związku z tym jest nazywane zgorzelą gazową.

Czytaj też: Co to jest powięź i jak zrobić masaż powięzi?

Martwicze zapalenie powięzi - czynniki ryzyka

W grupie ryzyka znajdują się osoby z chorobami układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą oraz poddane immunosupresji (osłabieniu układu odpornościowego), np. w wyniku zakażenia wirusem HIV. Czynnikami wyzwalającymi zakażenie są także nowotwory, leki (przeciwnowotworowe i przeciwzapalne). Alkoholizm i narkomania równie znajdują się na tej liście.

Martwicze zapalenie powięzi - objawy

Pierwsze objawy martwiczego zapalenia powięzi to:

• obrzęk
• niewielki rumień
• bolesność

Bardzo szybko (w przeciągu kilku godzin) dochodzi do:

• zaniesienia skóry
• powstania pęcherzy
• martwiczych strupów skóry, które przypominają oparzenia II i III stopnia
• postępującej utraty czucia w miejscach dotkniętych chorobą

Ponadto pojawiają się objawy ogólne, takie jak wysoka gorączka, tachykardia (przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę), hipotonia (stan zmniejszonego napięcia mięśniowego), zaburzenia świadomości.

W dalszej kolejności można zaobserwować objawy rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, niewydolność wielonarządową, co w przypadku nie podjęcia leczenia prowadzi do śmierci.

Martwicze zapalenie powięzi - diagnoza

Diagnozę stawia się na podstawie objawów, wyników badań krwi (często dochodzi do leukocytozy, spadku stężenia sodu) i badania bakteriologicznego.

Martwicze zapalenie powięzi - leczenie

Pierwszym etapem leczenia jest wycięcie martwych tkanek, co często wiąże się z amputacją. Rany nie są zamykane, lecz do czasu zahamowania postępu choroby pozostawione otwarte. Przez ten czas pacjent znajduje się w izolatce, a lekarz codziennie płucze i oczyszcza rany. Gdy rozprzestrzenianie się zmian martwiczo-zapalnych zostanie ograniczone, można je zamknąć. Ponadto stosuje się tzw. antybiotykoterapię empiryczną, tzn. podaje się pacjentowi kombinację 2-3 antybiotyków. Pomocna jest także terapia tlenem hiperbarycznym.

Monika Majewska