Uciążliwe KOMARY, PSZCZOŁY, OSY, MESZKI - jak się chronić przed gryzącymi OWADAMI?

Komary, osy, pszczoły i meszki mogą obrzydzić najmilszy wyjazd za miasto - szczególnie osobom mającym skłonność do alergii. Jak się bronić przed gryzącymi owadami i na co zwrócić uwagę? Jak zmniejszyć ból i obrzęk po ukąszeniu?  

Spis treści

1. Dlaczego jad małych owadów jest tak niebezpieczny dla człowieka?
2. Czy wszyscy ludzie jednakowo silnie reagują na jad owadów?
3. Co robić w przypadku ukąszenia przez komary i meszki?
4. Jak chronić się przed komarami?
5. Jak zmniejszyć ból i obrzęk po ukąszeniu przez owada?
6. Żądlące owady w akcji

W polskiej strefie klimatycznej żyje ponad 100 tys. gatunków owadów, które gryzą, żądlą, kąsają. Ale tylko dwie rodziny - osowate i pszczołowate - mogą zagrażać naszemu życiu. Ich jad ma silne właściwości uczulające. Jest szczególnie groźny dla osób ze skłonnością do alergii, choć również u pozostałych może wywołać niebezpieczne dla zdrowia reakcje. Żądła tych owadów są zbudowane z dwóch szczecin, które wbijają się w ciało.

Budowa żądła pszczoły powoduje, że pozostaje ono w miejscu ukąszenia (osy robią tylko "zastrzyk") wraz z aparatem kłującym, gruczołem jadowym i zwojem nerwowym. Owad ginie. Jednak z pozostawionego w ciele woreczka jadowego toksyczna substancja może być dostrzykiwana jeszcze przez kilka minut na skutek regularnych skurczów aparatu kłującego. Dlatego tak ważne jest szybkie usunięcie żądła. W czasie jednego użądlenia pszczoła wstrzykuje 50-100 µg (mikrogramów), a osa 2-10 µg jadu.

Dlaczego jad małych owadów jest tak niebezpieczny dla człowieka?

Najlepiej poznany jest jad pszczół. Zawiera on peptydy o działaniu cytotoksycznym: mellitynę i apaminę, a także peptyd degranulujący komórki tuczne. Jad trzmieli ma zbliżony skład do jadu pszczół. Jad os jest słabiej poznany. Wiadomo, że poza aminami biogennymi zawiera enzymy alergizujące. Reakcje alergiczne na ukąszenia są prawdopodobnie spowodowane działaniem kinin. Podobny skład ma jad szerszeni. Wszystkie te substancje są silnie toksyczne i mają właściwości uczulające.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Czy wszyscy ludzie jednakowo silnie reagują na jad owadów?

Nie. Normalną reakcją na użądlenie jest pojawienie się bolesnego, swędzącego bąbla o średnicy kilku centymetrów. Po paru godzinach powinien zniknąć. Jak zmniejszyć ryzyko użądlenia? Gdy zauważysz pszczołę czy osę, siedź spokojnie. Nie wykonuj żadnych gwałtownych ruchów, bo odbierze to jako atak i będzie się bronić. Jeśli to możliwe, wejdź do ciemnego pomieszczenia. Owady te nie lubią ciemności i pozostaną na zewnątrz. Szczególną czujność zachowaj, gdy w pobliżu ktoś został już użądlony. Inne owady mogą przybyć na pomoc swojemu kuzynowi. Dlatego w takiej sytuacji trzeba zabrać dzieci w miejsce oddalone o co najmniej 50 metrów.

Co robić w przypadku ukąszenia przez komary i meszki?

Jad tych owadów nie jest niebezpieczny, choć skutki pokąsania mogą być równie nieprzyjemne jak w przypadku pszczół i os. Jeśli pogryzą nas komary, ranki należy zdezynfekować spirytusem salicylowym. By zmniejszyć swędzenie, użyjmy np. Fenistilu w żelu, Autanu czy Sarnolu - działających znieczulająco i ochładzająco, lub homeopatycznego żelu Dapis. Żel chłodzący i łagodzący skutki ukąszeń komarów Moustidose może być stosowany także u niemowląt. Jeżeli rozdrapiemy swędzące miejsca, najlepiej posmarować je gencjaną, aby nie dopuścić do zainfekowania.

Jak chronić się przed komarami?

Warto używać specjalnych odstraszających kremów czy aerozoli. Sprawdź tylko na etykiecie, czy nie zawierają substancji, które cię uczulają. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży. Uwaga: preparatów tych nie używa się bezpośrednio po opalaniu i przed wyjściem na ostre słońce. Utrudniajmy komarom dostęp do ciała na wszelkie sposoby: nośmy odpowiednie ubranie, palmy świece zapachowe oraz specjalne lampy, osłaniajmy okna siatką (można ją łatwo umocować taśmą samoprzylepną). Im więcej zabezpieczeń, tym lepiej! Sprawdzą się także zioła, które odstraszają komary, np. czystek.

Jak zmniejszyć ból i obrzęk po ukąszeniu przez owada?

Gdy użądliła cię pszczoła, po usunięciu żądła przyłóż na rankę papkę z sody oczyszczonej i wody. A gdy sprawcą nieszczęścia była osa, zimny okład z rozcieńczonego octu. Ulgę przyniesie też okład z lodu albo przyłożenie przekrojonej cebuli. Gdy pszczoła czy osa użądli w język albo wargę, weź do ust kostkę lodu. Gdyby opuchlizna powiększała się, trzeba szukać pomocy lekarskiej. Mocno spuchnięty język będzie utrudniał oddychanie. Jeżeli pokąsany jest alergikiem, może rozwinąć się u niego wstrząs anafilaktyczny.

Żądlące owady w akcji

miesięcznik "Zdrowie"