Cystynoza - przyczyny, objawy i leczenie

2017-08-17 11:07

Cystynoza to rzadka, ale bardzo niebezpieczna choroba metaboliczna. W jej przebiegu aminokwas o nazwie cystyna gromadzi się w nadmiarze w organizmie. Uszkadza liczne narządy - głównie nerki i oczy - przez co przestają sprawnie funkcjonować. Jakie są przyczyny i objawy cysynozy? Jak przebiega jej leczenie?

Cystynoza - przyczyny, objawy i leczenie
Autor: Thinkstockphotos.com Cystynoza - przyczyny, objawy i leczenie

Spis treści

  1. Cystynoza - przyczyny
  2. Cystynoza - objawy
  3. Cystynoza - diagnostyka
  4. Cystynoza - leczenie

Cystynoza to uwarunkowana genetycznie choroba metaboliczna, której istotą jest odkładanie się nadmiaru cystyny w różnych narządach, głównie w nerkach i oczach. W konsekwencji dochodzi do ich uszkodzenia i stopniowego zaburzania ich pracy. Cystyna to aminokwas powstały w wyniku połączenia dwóch cząsteczek cysteiny - aminokwasu, który pełni funkcje obronne organizmu, wiążąc wiele substancji trujących (np. jony metali ciężkich, związki arsenu, cyjanki).

Wyróżnia się trzy typy choroby:

  • cystynoza nefropatyczna (nerkowa)
  • cystynoza pośrednia
  • cystynoza nie-nefropatyczna (oczna)

Cystynoza należy do grupy chorób rzadkich. Występujące z częstością ok. 1:200 tys. urodzeń.

Cystynoza - przyczyny

Przyczyną cystynozy jest mutacja w genie CTNS. Wskutek tego defektu dochodzi do odkładania się złogów cystyny w wielu narządach. Wadliwy gen jest dziedziczony w sposób autosomalny recesywny, tzn. należy odziedziczyć kopię uszkodzonego genu od każdego z rodziców, aby pojawiły się objawy choroby.

Cystynoza - objawy

1. Cystynoza nefropatyczna (nerkowa) - pojawia się u niemowląt

W przebiegu choroby dochodzi do rozwoju zespołu Fanconiego - zaburzenia pracy cewek nerkowych, które prowadzi do utraty z moczem różnych cennych substancji (witamin, minerałów itd.), czego konsekwencją jest zaburzenie wzrostu dziecka, krzywica. Jeśli nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie, dojdzie do niewydolności nerek u dziecka, a im wcześniej ujawniają się objawy, tym szybciej do niej dochodzi.

    Poza tym może dojść do uszkodzenia i zaburzenia pracy innych narządów, m.in. niedoczynności tarczycy, hipogonadyzmu, uszkodzenia  trzustki i łagodnej cukrzycy, osłabienie siły mięśniowej, powiększenia wątroby.

      2. Cystynoza pośrednia - pojawia się w okresie dojrzewania

        Pojawiają się te same objawy, co w przebiegu cystynozy nerkowej.

            3. Cystynoza oczna - jest diagnozowany w różnym wieku

            • dochodzi do odkładania się cystyny w rogówce oka
            • zwykle nie dochodzi do uszkodzenia nerek

            Cystynoza - diagnostyka

            W przypadku podejrzenia cystynozy wykonuje się badania okulistyczne, nerek i inne (w zależności od narządu, w którym gromadzi się cystyna). Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badań genetycznych.

            Cystynoza - leczenie

            W leczeniu cystynozy nefropatycznej i pośredniej stosuje się cystagon (cysteaminę) - lek, który ogranicza gromadzenie cystyny w organizmie. Poza tym konieczne jest nawadnianie, uzupełnianie wodorowęglanów, fosforanów, witaminy D i innych (w zależności od potrzeby).

            Pacjentom z cystynozą oczną podaje się cystaran - roztwór cysteaminy do oczu.