Grzybica paznokci u rąk i nóg - objawy, leczenie i profilaktyka

Grzybica paznokci jest chorobą, którą bardzo łatwo jest się zarazić, a znacznie trudniej wyleczyć. Grzybica nie zniknie sama, nie pomogą też domowe środki. Leczenie grzybicy paznokci jest skuteczne tylko pod okiem dermatologa. Dowiedz się, jak rozpoznać grzybicę paznokci oraz jak skutecznie ją leczyć.

Spis treści

1. Grzybica paznokci: przyczyny
2. Grzybica paznokci: rozpoznanie
3. Grzybica paznokci - leczenie
4. Grzybica paznokci: terapia pulsowa
5. Leczenie grzybicy paznokci: rekonstrukcja płytki paznokcia
6. Grzybica paznokci - jak zapobiec nawrotom?

Grzybica paznokci u nóg jest znacznie częstsza niż grzybica paznokci u rąk. Może ograniczyć się do jednej płytki lub przenieść na sąsiednie. Zwykle jednak grzybicze zakażenia zajmują pierwszy i piąty palec stopy. Prawdopodobnie dlatego, że do nich najszczelniej przylegają buty. 

Zobacz galerię 5 zdjęć

Grzybica paznokci: przyczyny

Grzybica paznokci u nóg często jest następstwem innej choroby, którą jest grzybica stóp - ma ją ok. 42 proc. ludzi. Czasem ją lekceważymy, bywa, że jej w ogóle nie dostrzegamy.

Stopy swędzą, czasem nawet pieką, ale uważamy, że to skutek nadmiernego wysuszenia skóry, złego mydła i nie szukamy pomocy u lekarza. Może właśnie dlatego grzybica paznokci u nóg staje się plagą wśród Polaków. Lekarze twierdzą, że cierpi na nią 21 proc. populacji.

• W naszym klimacie głównym źródłem zakażeń są baseny, łaźnie, sauny (drewniane podesty). Ale można się też zarazić, używając cudzych butów, skarpet lub przyborów do pedikiuru.
• Do infekcji grzybiczych predestynują choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, otyłość, niedokrwistość, zaburzenia hormonalne, żołądkowo-jelitowe, układu odpornościowego i krążenia, a także długa terapia antybiotykami, przyjmowanie sterydów i chemioterapia.
• Rozwojowi grzybicy sprzyjają ciepło i wilgoć - niestaranne wycieranie stóp po myciu, chodzenie w nieprzewiewnych butach i noszenie skarpet z tworzywa sztucznego.
• Grzybica paznokci rozwija się, gdy płytka paznokcia jest uszkodzona - jeśli się skaleczymy lub zbyt krótko obetniemy paznokcie, grzyby z łatwością się pod nią dostaną. Noszenie ciasnych butów też osłabia płytkę. Tak jak akrylowe paznokcie i lakiery. Jeśli nie zamierzasz zrezygnować z malowania paznokci ani przestrzegać innych zasad, stosuj zapobiegawczo dezodorant z talkiem i przeciwgrzybicze kremy.

Jak wygląda grzybica paznokci? Zobacz zdjęcia:  

Grzybica paznokci: rozpoznanie

Jakie są objawy grzybicy paznokci? Grzybicę wywołują z reguły dermatofity. Zaatakowany przez nie paznokieć stopniowo zmienia wygląd.

Objawy grzybicy paznokci:

• przebarwienia - najpierw białawe, później żółtawe, wreszcie brązowe
• płytka łuszczy się i rozwarstwia, staje się coraz grubsza, trudno ją przyciąć
• stopy brzydko pachną, bo pod paznokciami gromadzą się grzybicze złogi

Lekarz już po obejrzeniu stopy wie, że to grzybica paznokci u nóg. Czasem jednak, gdy obraz schorzenia nie jest jednoznaczny, zleca badania laboratoryjne. Próbki pobrane spod paznokcia oraz skrawki płytki ogląda się pod mikroskopem - to pozwala stwierdzić, czy chorobę rzeczywiście wywołały grzyby.

Czasem w laboratorium hoduje się wyizolowane z próbki grzyby, by określić ich gatunek i dobrać leki. Przed pobraniem próbek nie należy malować paznokci, smarować stóp kremami czy używać zasypek.

Czytaj tez: To jedna z najczęstszych chorób skóry - grzybica skóry. Jak ją rozpoznać?

Grzybica paznokci - leczenie

Walka z grzybicą często kończy się niepowodzeniem, bo pacjent zniechęca się do stosowania kuracji po kilku tygodniach. Niekiedy próbuje ratować się, stosując domowe sposoby na grzybicę paznokci, ale te - co trzeba podkreślić - są nieskuteczne. A czego boi się grzybica paznokci u rąk i nóg? 

Zwykle jeden lek na grzybicę paznokci to za mało. Czas i rodzaj leczenia zależą od zaawansowania choroby. Warto pójść do lekarza, gdy tylko zauważymy pierwsze zmiany w wyglądzie paznokcia, bo wtedy zwykle wystarczy smarowanie specjalnym lakierem na grzybicę paznokci lub naklejanie miniplastrów zawierających substancje grzybobójcze. Ale i tak trzeba uzbroić się w cierpliwość. Kuracja może trwać i do trzech miesięcy.

Przy rozległych zmianach, kiedy płytka jest poważnie zniszczona - stosuje się leki doustne. Dzięki nim substancja lecznicza dociera do środka paznokcia (tam jest najbardziej potrzebna) i gromadzi się u nasady płytki, blokując rozwój grzybów. Wśród stosowanych leków znajdują się preparaty, które należy przyjmować przez co najmniej 3 miesiące, a niekiedy nawet rok.

Więcej o leczeniu grzybicy paznokci znajdziesz tutaj.

Grzybica paznokci: terapia pulsowa

Polega na doustnym przyjmowaniu leku, który dociera tylko do zakażonego miejsca. Lek należy brać przez tydzień, potem zrobić trzytygodniową przerwę i znów przez tydzień łykać tabletki. Kuracja trwa 3 miesiące, ale nagromadzony w paznokciach preparat działa jeszcze przez 9 miesięcy. Takie leczenie jest wygodniejsze dla chorego i w większości przypadków pozwala uniknąć interwencji chirurga (usunięcia płytek). Paznokcie bez skazy możemy zobaczyć po 10-12 miesiącach.

Leczenie grzybicy paznokci: rekonstrukcja płytki paznokcia

Uzupełnieniem terapii lekami powinno być szlifowanie paznokcia co 2-4 tygodnie. Im więcej zagrzybionej płytki usuniemy, tym skuteczniejsze leczenie, bo leki (podawane zewnętrznie i wewnętrznie) łatwo wnikają w chore miejsca. Ponieważ tkanka pod paznokciem jest mocno unerwiona, a zeszlifowana płytka stanowi nikłą ochronę, konieczna jest jej rekonstrukcja.

Nakłada się na nią specjalną masę. Gdy przeschnie, przykleja się kawałek fizeliny, dopasowany do wielkości ubytku. Czynność powtarza się kilka razy, aż płytka uzyska odpowiednią grubość.

Proteza nie powoduje deformacji wału paznokciowego. Zdrowa płytka rośnie szybciej i nie wrasta.

Grzybica paznokci - jak zapobiec nawrotom?

Buty, które wkładaliśmy na stopy zakażone grzybicą, najlepiej wyrzucić. Na pewno są w nich zarodniki grzybów, które spowodują nawrót infekcji. Nie zawsze jednak można sobie na to pozwolić. Dlatego:

• do foliowego worka włóż buty i pojemnik z 10% roztworem formaliny (można kupić w aptece); worek szczelnie zamknij i trzymaj w ciepłym miejscu; po 48 godz. buty należy wietrzyć, najlepiej przez dobę na wolnym powietrzu.
• 1 tabletkę środka dezynfekującego o działaniu odkażającym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym(kupisz w aptece) rozpuść w szklance wody; do każdego buta włóż namoczoną w roztworze watę lub lnianą szmatkę; buty zamknij w oddzielnych torebkach foliowych i szczelnie zawiąż; po 24 godzinach wyjmij buty i wietrz przez dobę na powietrzu.

Jak można zakazić się grzybicą paznokci?  

Zobacz galerię 7 zdjęć

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz

Konsultacja: prof. nadzw. dr n. med. Magdalena Ciupińska, dermatolog, Wyższa Szkoła Zawodowa Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia w Warszawie