Badania słuchu obiektywne i subiektywne

Badania słuchu obiektywne i subiektywne powinien zrobić każdy, kto odczuwa pogorszenie słuchu, a profilaktycznie – wszyscy po 50. roku życia. Jest konieczne także wtedy, gdy trzeba dopasować typ aparatu słuchowego lub inny rodzaj terapii. Przeczytaj, na czym polegają badania słuchu obiektywne i subiektywne!

Badania słuchu obiektywne i subiektywne
Autor: thinkstockphotos.com Badania słuchu obiektywne i subiektywne są często wykonywane bezpłatnie, np. w ramach działalności lokalnych fundacji.

Spis treści

  1. Badania słuchu subiektywne
  2. Badania słuchu obiektywne

Badania słuchu dzielimy na badania słuchu obiektywne, czyli takie, których wyniki są uzyskiwane bez udziału badanego i badania słuchu subiektywne, czyli wymagające współpracy pacjenta.

By je wykonać, potrzebujesz skierowania od lekarza rodzinnego do otolaryngologa, ewentualnie do audiologa lub foniatry. Szczegółowe badanie przeprowadzone przez specjalistę pozwoli ustalić rodzaj zaburzenia i stopień niedosłuchu, a także dopasować rodzaj terapii.

Badania słuchu subiektywne

Już lekarz pierwszego kontaktu może zrobić najprostsze badanie: stojąc w pewnej odległości od pacjenta, zadaje mu pytania, posługując się zarówno zwykłą siłą głosu, jak i szeptem. Odległość, z jakiej badany jest w stanie zrozumieć pytania lekarza, daje bardzo ogólny obraz jego zdolności słyszenia.

Próby stroikowe

Próby stroikowe przeprowadza się za pomocą kamertonu. Drgający stroik przykładany jest do czaszki badanego (do wyrostka sutkowatego za uchem lub do czoła i szczytu czaszki) oraz do małżowiny, a pacjent sygnalizuje, w jakiej sytuacji lepiej słyszy dźwięk.

Badanie pozwala wstępnie ocenić przewodnictwo kostne i powietrzne w obydwu uszach i wywnioskować, czy niedosłuch ma charakter przewodzeniowy, czy odbiorczy.

Audiometria tonalna

Audiometria tonalna pozwala ocenić przewodnictwo powietrzne i kostne. Dzięki niemu można dowiedzieć się, czy przyczyna niedosłuchu jest zlokalizowana w uchu środkowym, wewnętrznym, czy w dalszych odcinkach drogi słuchowej.

Przeprowadza się je w zamkniętym, wyciszonym pomieszczeniu. Pacjent otrzymuje słuchawki na uszy i dodatkowo słuchawkę na przewodnictwo kostne, którą zakłada się naprzemiennie na wyrostek sutkowaty.

Urządzenie zwane audiometrem podaje do słuchawek dźwięki o różnej częstotliwości i głośności, a badany naciska przycisk w chwili, gdy usłyszy dźwięk. W ten sposób wyznaczony zostaje najcichszy sygnał, który badany potrafi usłyszeć.

Audiometria mowy

Audiometria mowy uzupełnia audiometrię tonalną - ocenia nie tylko poziom słyszenia, ale także rozumienia słów. Kontroluje zatem proces, jakim jest subiektywne rozumienie mowy.

Badanie odbywa się w takich samych warunkach jak audiometria tonalna, a badany ma za zadanie powtarzać za lektorem zestawy słów monosylabowych.

Warto wiedzieć

Kto musi badać słuch regularnie?

Po 50. roku życia warto badać słuch nie rzadziej niż raz na 2 lata.

Okresowe badania słuchu są konieczne w przypadku osób pracujących w hałasie, na wysokości, u pilotów samolotów, marynarzy, pracowników służb mundurowych (straż pożarna, policja, wojsko), pływaków i nurków.

Są konieczne także u osób zażywających leki ototoksyczne, czyli pogarszające słuch, oraz u osób z przewlekłym zapaleniem uszu lub z niedosłuchem.

Badania słuchu obiektywne

Badania obiektywne słuchu wykonuje się, by uściślić diagnozę z badań subiektywnych lub w sytuacji, gdy współpraca pacjenta nie jest możliwa (np. u niemowląt lub małych dzieci).

Tympanometria (audiometria impedancyjna)

Tympanometria (audiometria impedancyjna) pozwala ocenić stan ucha środkowego i zdiagnozować przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego.

Polega na mierzeniu drgań błony bębenkowej podczas zmiany ciśnienia w kanale słuchowym; dodatkowo przeprowadzany jest pomiar odruchu mięśnia strzemiączkowego pod wpływem dźwięku i test drożności trąbki słuchowej (ETF).

Do kanału słuchowego zewnętrznego wprowadzana jest sonda pomiarowa, która emituje dźwięk i jednocześnie pozwala zmierzyć ciśnienie w kanale słuchowym, a przewód słuchowy uszczelniany jest zatyczką połączoną przewodami z aparatem tympanometrycznym.

Zmiany ciśnienia powodują wychylenia błony bębenkowej rejestrowane przez tympanometr i są obrazowane w postaci wykresów.

Otoemisja akustyczna (OAE)

Otoemisja akustyczna (OAE) opiera się na rejestracji bardzo cichego sygnału akustycznego, który w odpowiedzi na dźwięk powstaje w ślimaku. Stosuje się ją w badaniach przesiewowych słuchu u noworodków.

W uchu badanego umieszczona zostaje sonda pomiarowa, w której znajduje się głośnik nadający dźwięk oraz czuły mikrofon.

Krótki dźwięk, nadawany przez głośnik, w prawidłowo funkcjonującym uchu wywołuje zwrotną emisję sygnału (otoemisję) ze ślimaka, rejestrowaną przez mikrofon.

Dzięki temu można ocenić stan ślimaka oraz zbadać reakcje ucha wewnętrznego na ciche dźwięki. Brak emisji zwrotnej może świadczyć o uszkodzeniu słuchu.

Badanie potencjałów wywołanych z pnia mózgu (BERA)

Badanie potencjałów wywołanych z pnia mózgu (BERA) opiera się na rejestrowaniu impulsów bioelektrycznych powstających w wyższych piętrach drogi słuchowej (tzn. w mózgu) w odpowiedzi na bodźce słuchowe podawane do ucha. Impulsy te rejestrowane są przez elektrody mocowane do skóry głowy pacjenta.

Warto wiedzieć

Ile kosztują subiektywne i obiektywne badania słuchu?

Na wizytę u specjalisty i badanie refundowane z NFZ trzeba, niestety, poczekać od kilku tygodni nawet do kilku miesięcy.

Badania nieodpłatne oferują prywatne fundacje, można je także zrobić podczas kampanii edukacyjnych dotyczących zaburzeń słuchu lub w ramach lokalnych akcji finansowanych przez gminy i placówki medyczne - warto ich szukać w internecie.

Ceny badań w prywatnych ośrodkach leczenia słuchu wynoszą orientacyjnie:

  • audiometria tonalna - 35 zł-40 zł
  • audiometria mowy - 40 zł
  • otoemisja akustyczna - 50 zł
  • tympanometria - 40 zł.