Po operacji trzuski [Porada eksperta]

Mąż ma 32 lata i był operowany w grudniu. Nie ma cukrzycy, ale często biega do toalety.

Droga Wioletto, Leczenie operacyjne polegające na całkowitym usunięciu trzustki prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania spowodowanych brakiem enzymów trawiennych wydzielanych przez trzustkę. Najczęstsze zaburzenia to cukrzyca i przewlekła biegunka, które wymagają odpowiedniego leczenia farmakologicznego oraz diety. Skoro mąż nie ma cukrzycy, skupmy się na zaleceniach dietetycznych. Dieta powinna być bogata w węglowodany złożone, pochodzące z produktów takich jak: mąka pszenna, mąka ziemniaczana, drobne kasze, ryż, makarony z niską zawartością jaj, ziemniaki. Należy unikać produktów zawierających: węglowodany rafinowane (cukier, wysokosłodzone dżemy, syropy owocowe), laktozę (słodkie mleko, mleko skondensowane, zabielacze do kawy, mleko w proszku), fruktozę (bardzo słodkie owoce: winogrona, czarna porzeczka, gruszki, słodkie jabłka oraz soki z tych owoców, miód). W diecie ogranicza się też produkty będące źródłem błonnika nierozpuszczalnego (ciemne pieczywo, grube kasze, otręby, surowe warzywa i owoce ze skórką i pestkami). Większe zastosowanie mają produkty zawierające błonnik rozpuszczalny w postaci pektyn (marchew, dynia, jabłka, banany, owoce cytrusowe, płatki owsiane). Błonnik rozpuszczalny spowalnia wchłanianie cukrów, dzięki czemu zapobiega dużym wahaniom poziomu glukozy we krwi. Tłuszcze Zasady związane z podażą tłuszczu w diecie są takie same jak w przypadku przewlekłego zapalenia trzustki, czyli mało. W pierwszym okresie przejścia na całkowite żywienie doustne (ok. 4 tygodnie) tłuszcz należy ograniczyć do ok. 40 g na dobę.Na tę ilość składa się zarówno tłuszcz stosowany do smarowania pieczywa i do potraw, oraz tłuszcz ukryty w produktach. Z tłuszczów zwierzęcych zalecanych w diecie stosuje się wyłącznie masło i śmietankę. Tłuszcze roślinne wskazane w diecie to: oliwa z oliwek, olej sojowy, słonecznikowy, rzepakowy, margaryny miękkie do smarowania pieczywa. (Przybliżona zawartość tłuszczu w produktach tłuszczowych wskazanych w diecie: 1 łyżka oleju roślinnego zawiera 10g tłuszczu, 1 łyżka śmietanki 30% zawiera 3g tłuszczu, 1 łyżeczka masła zawiera 5g tłuszczu, 1 łyżeczka margaryny niskotłuszczowej zawiera 2,5g tłuszczu). Z chwilą nasilenia się biegunek zachodzi konieczność całkowitego wyłączenia z diety tłuszczu do smarowania pieczywa oraz dodawanego do potraw. W przypadku dobrej tolerancji diety, po ok. 4 tygodniach można stopniowo zwiększać ilość spożywanego tłuszczu do ok. 50 g. Jeżeli w tym czasie pojawią się biegunki tłuszczowe, należy ponownie wrócić do diety niskotłuszczowej. Jeżeli chodzi o zawartość tłuszczu w diecie, to uważa się, że korzystny wpływ zwiększenia podaży tłuszczów ze względu na ich wysoką wartość energetyczną oraz poprawę przyswajalności witamin rozpuszczalnych w tłuszczach przeważa nad ewentualnymi negatywnymi skutkami związanymi z nasileniem biegunki tłuszczowej. Jest to podyktowane tym, iż u chorych po całkowitej resekcji trzustki występuje duże zapotrzebowanie energetyczne (ok. 3000 kcal) ze względu na postępujące zmniejszenie masy ciała. Podczas występowania biegunek wskazane jest stosowanie produktów i potraw o działaniu zapierającym takich jak: ryż, mąka ziemniaczana, żelatyna (risotta z warzywami, mięsem, ryż z jabłkami, kisiele, galaretki mięsne, owocowe, z fermentowanych przetworów z mleka), owoce i warzywa zawierające pektyny (marchew, dynia, jabłka, banany, owoce cytrusowe) w postaci gotowanej, rozdrobnionej lub w postaci przecierów i soków. Technologia sporządzania potraw: 1. Potrawy sporządza się techniką gotowania w wodzie lub na parze, pieczenia w folii aluminiowej, pergaminie lub rękawie foliowym oraz duszenia bez obsmażania na tłuszczu. 2. Z uwagi na ograniczenie tłuszczu w diecie, do potraw, których podstawą są jaja, dodaje się same białka. 3. Warzywa i owoce podaje się gotowane i rozdrobnione, oraz w postaci soków i przecierów. Na surowo można je stosować tylko w przypadku, gdy nie dają objawów dyspeptycznych. 4. Zupy i sosy sporządza się na wywarach warzywnych oraz chudych rosołach (z drobiu lub cielęciny). Podprawia się je zawiesiną z mąki i wody lub mleka. Jeżeli nie występują biegunki, można dodać niewielką ilość słodkiej śmietanki niskoprocentowej. 5. Dozwolony tłuszcz dodaje się w postaci surowej do gotowych potraw. 6. Temperatura posiłków powinna być umiarkowana. 7. Posiłki należy spożywać częściej – 5 razy dziennie, w małych objętościach.